لينكستان
موضوعات
























ایسنای سایت
ذکرایام هفته
اعضا

شمارنده
الهی فقط خودت

سایت خاتون
حروف مقطعه در قرآن
حروف مقطعه قرآنی چیست؟
حروف مقطعه، (حرفهای گسسته) حروفی هستند
که در ابتدای برخی از سوره های قرآن آمدهاست. حروف مقطعه در ابتدای ۲۹
سوره از سورههای قرآن آمده و مجموعاً ۷۸ حرف است که با حذف مکررات، ۱۴ حرف
میشود.
حروف مقطعه با نامهای مُقَطَّعات، حروفالفواتح، اوائلُ السُّوَر و فَواتحُ السُّوَر هم نامیده میشوند.
بنا
بر بررسیهای پژوهشگران، ازجمله تئودور نولدکه، این حروف، مخفف نام افرادی
است که نسخههای مختلف قرآن را در زمان عثمان از آن افراد جمعآوری کرده
بودند. قرآن در زمان عثمان، خلیفهٔ سوم، تحت نظارت جمعی از صحابه به رهبری
زید بن ثابت به صورت یک کتاب، موسوم به مصحف عثمان جمع گردید.
بنا بر پژوهشهای محققان، حروف مقطعه
نمایانگر حروفی بوده که به صورت برچسب بر روی جعبههای حاوی هر نسخه نوشته
شده بود تا مشخص شود هر قسمت از متن از کدام شخص دریافت شده و بنابر این
منظور از «الر»، الزبیر است و منظور از «المر»، المغیره و «حم» عبدالحمن
است و طه کوتاهشده نام طلحه است که به عنوان برچسب بر روی جعبهها نوشته
شده بود.
حروف مقطعه چگونه خوانده میشود؟
این
حروف کنار هم چیده شدهاند و سر هم نوشته میشوند (مثلاً الم)، اما
کلمهای را تشکیل نمیدهند و در قرائت به صورت جدا خوانده میشوند (مثلاً
الف. لام میم).
حروف مقطعه قرآن چندتاست؟
حروف
مقطعه مجموعه ۷۸ عدد است، ولی حروف مقطعه بدون تکرار در قرآن ۱۴ حرف است.
این ۱۴ حرف که ممکن است به صورت یک حرفی تا پنج حرفی در کنار هم بیایند
عبارتاند از:
ا، ح، ر، س، ص، ط، ع، ق، ک، ل، م، ن، ه،ی
از ترکیب این حروف می توان این جمله را ساخت :
« نص حکیم قاطع له سر »
« صراط علی حق نمسکه »
ردیف | حروف مقطعه | سوره | تلفظ |
1 | الم | (البقره) (آل عمران)، (العنکبوت)، (الروم)، (لقمان)، (السجده) | الف، لام، میم |
2 | المص | (الاعراف) | الف، لام، میم، صاد |
3 | الر | (یونس)، (هود)، (یوسف)، (ابراهیم)، (الحجر) | الف، لام، را |
4 | المر | (الرعد) | الف، لام، میم، را |
5 | کهیعص | (مریم) | کاف، ها، یا، عَین، صاد |
6 | طه | (طه) | طا، ها |
7 | طسم | (الشعراء)، (القصص) | طا، سین، میم |
8 | طس | (النمل) | طا، سین |
9 | یس | (یس) | یا، سین |
10 | ص | صلیاللهعلیهوآلهوسلم | صاد |
11 | حم | (غافر)، (فصّلت)، (الزخرف)، (الدخان)، (الجاثیه)، (الاحقاف) | حا، میم |
12 | حم عسق | (الشوری) | حا، میم، عَین، سین، قاف |
13 | ق | (ق) | قاف |
14 | ن | (القلم) | نون |
درباره حروف مقطعه آرا و نظریات گوناگونی ارائه شده است که به بعضی از آنها اشاره می کنیم:
1-
این حروف اشاره است به این که این کتاب آسمانی با آن عظمت و اهمیتی که
تمام سخنوران عرب و غیر عرب را متحیر ساخته، و دانشمندان را از معارضه با
آن عاجز نموده است، از همان حروف "الفباء" و کلمات معمولی که در اختیار
همگان قرار دارد، ترکیب یافته است.
2. حروف مقطعه از متشابهات قرآن است که هرگز قابل حل نبوده و از جمله مجهولات مطلق است و راه علم به آن، کاملاً بر مردم بسته است.
3.
این حروف، صرفاً حروف مجرده هستند و هیچ رمز و اشاره و معنایی جز خاصیت
آوائی ندارند. حکمت آوردن این حروف در اوایل سوره ها از محدوده الفاظ و
اصوات تجاوز نمی کند و آوای این حروف در آن روزگار هنگام تلاوت قرآن، موجب
جلب توجه حاضرین بوده تا به قرآن گوش فرا دهند؛ زیرا معاندین پیوسته در این
صدد بودند که سر و صدا ایجاد کنند تا نوای قرآن به گوش رهگذران عرب نرسد.
4.
این حروف نشانه بیشتر به کار رفتن حروف مزبور در کلمات آن سوره است و یک
معجزه است. بدرالدین رزکشی گوید: یکی از اسرار دقیق این حروف آن است که
بیشترین کلمات هر سوره با همان حرفی که در ابتدای آن واقع شده ترکیب یافته
اند؛ مثلاً حرف "ق " در هریک از سوره های "ق" و"حم عسق" 57 بار تکرار شده
است و نسبت به آن حروف دیگر این سوره بیشتر است به جز سوره "شمس"، "قیامت"،
" فلق". یک دانشمند مصری بر اساس این نظر محاسبه های پیچیده ای را توسط
رایانه انجام داده و نتیجه گرفته است که این حروف نشانه غلبه آن در کلمات
آن سوره است و این خود یک معجزه است.
5. این حروف به منظور سوگند به
کار رفته اند. سوگند خوردن به این حروف بدان سبب است که اصل کلام در تمامی
زبان ها بر پایه این حروف است.
6. میان این حروف و محتوای سوره های
مربوط، رابطه ای وجود دارد؛ زیرا با تدبر در سوره هایی که با حروف مقطعه
مشابه افتتاح شده در می یابیم که این سوره ها از حیث محتوا متشابه به
یکدیگرند.
7. برخی از این حروف مقطعه علامت اختصاری و اشاره به اسمی
از اسمای حسنای الاهی و برخی نیز رمز اشاره به نام پیامبر اکرم (ص) است،
هریک از نامهای الاهی مرکب از چند حرف است و از هر نامی حرفی گزینش شده و
به صورت ناپیوسته در ابتدای برخی سور قرآن قرائت می شود. جویریه از سفیان
الثوری روایت کرده است که: به جعفر بن محمد بن علی بن الحسین (ع)عرض شد: ای
پسر رسول خدا معنای این کلمات از کتاب خداوند متعال که می فرماید: "الم" و
... چیست؟
امام صادق (ع) فرمود: معنای "الم" که در اول سوره بقره
است، "انا الله الملک" است و اما "الم" که در ابتدای سوره آل عمران است،
معنایش "انا الله المجید" است و ...
8. این حروف اجزای اسم اعظم الاهی است.
9. این حروف به تعداد آیات سوره ها اشاره داشته باشد.
10. حروف مقطعه هر سوره، نام همان سوره است،چنان که سوره های "یس"، "طه"، "ص"، و هرکدام به نام حروف مقطعه خود موسوم شده است.
11. این حروف اشاره به مدت بقای امت اسلامی دارد.
12. این حروف برای مرز بندی بین سوره ها و نشانه انقضای سوره قبلی و شروع سوره بعدی است.
13. این حروف به منزله خلاصه و پیام اجمالی محتوای سوره است.
14. این حروف، ناظر به نام کسانی است که نسخه هایی از قرآن را در اختیار داشتند مثلاً (س) ناظر به نام سعدبن ابی وقاص است.
15. این حروف رموزی هستند میان خدا و رسول، که کسی از آن، آگاهی ندارد. رأی مختار محققان این است.
امام
صادق (ع) فرمود: "الم"، رمز و اشاره ای است میان خدا و حبیب او محمد (ص)
خواسته تا کسی جز او بر آن آگاه نگردد آن را به صورت حروف درآورده تا آن
رموز را از چشم اغیار دور نگاه دارد و تنها بر دوست روشن و ظاهر سازد.
- نظرات (0)
دعای اسم اعظم
درباره حقیقت اسم اعظم دو نظر وجود دارد:
برخی آن را از جنس حروف و الفاظ دانستهاند:
اسم
اعظم خداى تعالى اسمى است كه شروع آن «اللّه» و پايانش «هو» مي باشد و در
حروف اسم اعظم نقطه اى نيست و خواندش تغيير نمي يابد چه آن
حروف
زيروزبر داشته باشند يا نداشته باشند، و اين اسم در قرآن مجيد در پنج آيه
مباركه از پنج سوره موجود است يعنى سوره هاى: بقره، ال عمران ، نساء،طه و
تغابن.
اَللَّهُ لا اِلهَ إلاَّ هُوَ الْحَیُّ القَیُّومُ… تا آخر آیتالکرسی (سوره بقره آیههای ۲۵۵ تا ۲۵۷)
ترجمه: خدایی که نیست معبودی جز او زنده و پاینده است
اَللَّهُ
لا اِلهَ إلاَّ هُوَ الحَیُّ القَیُّومُ نَزَّلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ
بِالْحَقِّ، مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ، واَنْزَلَ التَّوْریهَ
وَالْإِنْجیلَ مِنْ قَبْلُ هُدیً لِلنَّاسِ، وَاَنْزَلَ الْفُرْقانَ (سوره آل عمران آیه ۲و۳)
ترجمه:
خدایی که نیست معبودی جز او زنده و پاینده که کتاب را به حق بر تو نازل
فرمود و کتابهای پیشین را تصدیق کند و از پیش تورات و انجیل رانازل کرده
که هدایتی است برای مردم و فرقان را نیز نازل فرمود
اللَّهُ لا اِلهَ إلاَّ هُوَ لَیَجْمَعَنَّکُمْ اِلی یَوْمِ الْقِیمَهِ لارَیْبَ فیهِ، وَمَنْ اَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدیثاً (سوره نساء آیه ۸۷
ترجمه: خدایی که نیست معبودی جز او و قطعاً شما را در روز قیامت گردآورد که شکی در آن نیست و کیست که در گفتار از خدا راستگوتر باشد
اَللَّهُ لا اِلهَ إلاَّ هُوَ، لَهُ الْأَسْمآءُالْحُسْنی (سوره طه آیه ۸)
ترجمه: خدایی که نیست معبودی جز او و همه نامهای نیک از آن اوست
اَللَّهُ لا اِلهَ إلاَّ هُوَ، وَعَلَی اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ. (سوره تَغابُن آیه ۱۳)
ترجمه: خدایی که معبودی جز او نیست و بر خدا باید توکل کنند مؤمنان
بعضی آیه («اَللهُ لا اِلهَ اِلّا هُوَ رَبُّ العَرشِ العظیم» در سورهٔ النَّمل آیه ۲۶) را هم جزو اسم اعظم دانستهاند.
بیشتر فیلسوفان و عارفان مسلمان، حقیقت اسم اعظم را فراتر از الفاظ و حروف، و آن را حقیقتی عینی و خارجی میدانند:
بسیاری
از اندیشمندان دینی معتقدند که «اسم اعظم» صرف دانستن و گفتن یک لفظ نیست،
بلکه فراتر از لفظ دارای حقیقتی است که در اثر خودسازی، تهذیب نفس، عبادت و
توفیقات الهی در وجود افراد پیدا میشود و در پرتو این حالت، خداوند قدرت و
مقام والایى به آنها خواهد داد.
دعای اسم اعظم امام علی (ع):
«یك شب قبل از جنگ بدر، خضر (ع) را خواب دیدم و به او گفتم: چیزى به من بیاموز كه با آن بر دشمنان، نصرت داده شوم.
گفت: بگو: یا هُوَ یا مَن لا هُوَ إلاّ هُوَ، اى او! اى آن كه اویى جز او نیست!.
چون
صبح شد، آن را براى پیامبر خدا باز گفتم. فرمود: "اى على! اسم اعظم به تو
آموخته شده است". در روز بدر، پیوسته این جمله بر زبانم بود».
نیز
امیر مؤمنان، «قل هو اللّه أحد» را خواند و چون آن را تمام كرد، فرمود:
«قُل هُوَ اللّهُ أحَدٌ»، اى او! اى آن كه اویى جز او نیست! مرا بیامرز و
بر گروه كافران، پیروزم گردان».
در روز صفّین نیز، در حالى كه حمله مىكرد، این دعا را مىخواند. عمّار بن یاسر به ایشان گفت: اى امیر مؤمنان! این اشارات چیست؟
فرمود:
«اسم اعظم خدا و ستون توحید است. خدا، كه معبودى جز او نیست». سپس آیه:
«شهد اللّه أنّه لا إله إلاّ هو؛ خدا، خود، گواهى مىدهد كه معبودى جز او
نیست» و آخر حشر را قرائت كرد. آن گاه پیاده شد و چهار ركعت پیش از زوال
خواند.
دعای اسم اعظم امام سجاد (ع):
امام
سجاد(ع) فرمودند: «بیست سال از خداوند درخواست کردم، به من اسم اعظم را
تعلیم دهد. پس در شبى ایستاده بودم و نماز میخواندم. چشمهاى من به خواب
رفت و دیدم که جدم رسول خدا(ص) از روبهرو میآمد.
وقتی نزدیک من شد، بین دو چشم مرا بوسید و گفت: از خداوند متعال چه خواسته بودی؟! گفتم: اى جد بزرگوارم! از خداوند خواستم تا اسم اعظم خود را نشانم دهد. پیامبر(ص) فرمودند: اى پسرم! این دعا را بنویس. گفتم کجا بنویسم؟ فرمودند: با انگشت خود بر کف دستت بنویس
دعا این است:
"یَا اللهُ یَا
اللهُ یَا اللهُ وَحْدَکَ وَحْدَکَ لَا شَرِیکَ لَکَ أَنْتَ الْمَنَّانُ
بَدِیعُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ وَ ذُو
الْأَسْمَاءِ الْعِظَامِ وَ ذُو الْعِزِّ الَّذِی لَا یُرَامُ وَ
إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ وَ
صَلَّى اللهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ أَجْمَعِینَ؛
اى خدا! اى خدا!
اى خدا! تو یگانهاى، تو یگانهاى، شریکى براى تو نیست، تو بخشنده، پدید
آورنده آسمانها و زمین، صاحب بزرگى و بخشش، صاحب نامهاى بزرگ و صاحب عزتی
که مغلوب نمیگردد. خداى شما خداى یگانه است، نیست خدایى مگر او که بخشنده
مهربان است و رحمت خدا باد بر محمّد و بر همه آل او". سپس آنچه خواهی دعا
کن».
پس آنگاه امام سجاد(ع) فرمودند: «قسم به کسى که محمد را به
راستى به پیامبرى فرستاد؛ این دعا را تجربه نمودم و همانگونه بود که
آنحضرت فرمودند». زید بن على گفته که من نیز تجربه نمودم چنان بود که پدرم
على بن الحسین گفت.[2]
پی نوشت:
[2]. سید ابن طاووس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، ص 320- 321، قم، دار الذخائر، چاپ اول، 1411ق.
- نظرات (0)
صلواتی پرپاداش
کدام صلوات است که پاداش آن برابر با پاداش صدهزار حسنه است؟
شیخ صدوق روایت مسندی را نقل کرده که در آن به صلواتی اشاره شده و پاداش آن، برابر با صد هزار حسنه اعلام شده است:
امام باقر(ع) فرمود: هر کسی بعد از نماز عصر روز جمعه این صلوات را بفرستد: «اللَّهُمَّ
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ
بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ بَارِکْ عَلَیْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَکَاتِکَ وَ
السَّلَامُ عَلَیْهِمْ وَ عَلَى أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ وَ
رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ»،[1]
خدايا! درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد، آن جانشينان پسنديده او، برترين درودهايت را، و از بهترين بركاتت به آنان ارزانى كن، و سلام بر ايشان و بر جان ها و بدن هاشان و رحمت و بركات خدا بر آنان باد.
خدای عزّ و جلّ براى او صدهزار حسنه مینویسد و صدهزار گناه از او محو میکند و صدهزار حاجت او را برآورده میکند و صدهزار درجه او را بالا میبرد».[2]
--------------------
پی نوشت:
[1].
«خدایا! بر محمد و بر آل محمد، اوصیاء پسندیده او، بهترین صلوات (رحمت)
خود را بفرست و بهترین برکت خود را به آنها عطا کن و بر آنان و بر ارواح و
اجسادشان سلام و رحمت و برکات خود را بفرست».
[2]. صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص 399 – 400، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق.
- نظرات (0)
بندگان خوب خدا
بندگان خوب خدا کسانی هستند؛ که خود را از تکبر و خود بزرگ بینی دور نگه میدارند
«و بندگان خداى رحمان کسانى اند که روى
زمین به نرمى گام برمى دارند و چون نادانان ایشان را طرف خطاب قرار دهند
به ملایمت پاسخ مىدهند». [فرقان/63]
شرح نکتهها و پیامهای آیه:
اولین
نکته زیبا که از این آیه شریف استفاده میشود این است که خدای متعال در
ابتدای آیه سخن را در قالبی مدح آمیز و با منتسب کردن گروهی خاص از بندگان
به خود آغاز مینماید به این معنا که این چنین افرادی بندگان خدای رحمان
هستند.
سپس خدای متعال به معرفی دو ویژگی منحصر به فرد این دسته از افراد میپردازد:
ویژگی اول: با تکبر در روی زمین راه نمیروند
بندگان
خوب خدا کسانی هستند؛ که خود را از رذیله اخلاقی همچون تکبر و خود بزرگ
بینی دور نگه میدارند، و با تواضع و فروتنی در روی زمین راه میروند. این
مطلب گواه بر این است که برخورد این دسته از افراد با دیگران از روی تواضع و
فروتنی و بدور از هرگونه گردن کشی و تکبر است.
در اهمیت و ارزش تواضع وفروتنی
در
اهمیت و ارزش تواضع آیات و روایات ارزشمندی در منابع اسلامی وجود دارد. از
جمله اینکه در منابع روایی از رسول اکرم(صلی الله علیه واله وسلم) نقل شده
است: «برترینِ مردم در بندگى [خدا ]کسى است که در عین بزرگى فروتنى کند.»
فروتنی و تواضع عامل بزرگی
برخلاف
تصور کسانی که خیال میکنند با خود بزرگ بینی و تکبر می توانند در قلب
دیگران و اجتماعی جای بازکند و صاحب منزلت نزد دیگران شوند؛ در فرهنگ
روایات تواضع عامل رفعت و منزلت نزد دیگران و خدای متعال معرفی شده است؛
کما اینکه در روایتی از رسول اکرم (صلی الله علیه واله و سلم) نقل شده
است:«فروتنى جز بر رفعت و بلندى آدمى نمى افزاید. پس فروتنى کنید تا خداوند
شما را رفعت بخشد.»
ویژگی دوم: با نیکی با دیگران برخورد میکنند
ویژگی
دیگری که باعث خاص شدن بندگان خوب خدا شده این است که هرگاه با افراد
نادان برخورد میکنند با نیکی و بزرگواری با آنها برخورد نموده و رفتار
همانند آنها ازخود بروز نمیدهند:«[فرقان/63] و چون نادانان ایشان را طرف
خطاب قرار دهند به ملایمت پاسخ مىدهند.»
درس بسیار زیبایی که اگر
در زندگی نهادینه شود بسیاری از مشاجرات و درگیریها از زندگی رخت خواهد بست
چرا که اگر افراد در عرصه تعاملات اجتماعی هرگاه با گفتار و رفتار
جاهلانهای برخورد کرد رفتار همانند آن را از خود بروز ندهد زندگی فردی و
اجتماعی افراد رنگ اخلاقی و الهی را به خود خواهد گرفت.
ویژگی سوم: وقت خاص برای ارتباط با خدا دارند
در
ادمه آیات سوره مبارک فرقان خدای متعال ویژگی بندگان خوب خود را با این
صفت که این دسته افراد اوقات خاصی را برای ملاقات و صحبت با خدای متعال را
معین کرده اند ادامه می دهد.«[فرقان /64]و آنانند که در حال سجده یا
ایستاده، شب را به روز مى آورند.»
ویژگی چهارم: اهل انفاقاند ولی اسراف نمیکنند
چهارمین
ویژگی که خداوند متعال برای بهترین بندگان خود معرفی میفرماید این است که
این دسته از افراد به تهیدستان توجه و عنایت خاص دارند ولی در این کار خیر
خود زیادهروی و اسراف را روا نمی دارند از این رو با یک رویکرد متعادل
بخشش میکنند؛ از این رو خداوند متعال در وصف این دسته از افراد میفرماید: «
[فرقان/67] و کسانى اند که چون انفاق کنند، نه ولخرجى مىکنند و نه تنگ
مى گیرند، و میان این دو [روش] حد وسط را برمىگزینند».
ویژگی پنجم: مطیع محض خدای متعال هستند
از
جمله زیباترین ویژگی این دسته از افراد این است که غیر از خدا را همتای او
قرار نمیدهند و از جمیع فرامین و دستورات الهی اطاعت میورزند از اینرو
خود را آلودهی تباهی و معاصی نمیکنند لذا خدای متعال در این خصوص
میفرماید:« [فرقان/68] و کسانى اند که با خدا معبودى دیگر نمىخوانند و
کسى را که خدا [خونش را] حرام کرده است جز به حق نمى کُشند، و زنا نمى
کنند، و هر کس اینها را انجام دهد سزایش را دریافت خواهد کرد»
- نظرات (0)
احادیثی در مورد وظایف فزرندان در قبال والدین
احادیثی در مورد وظایف فزرندان در قبال والدین
احادیثی که در این مقاله مطالعه می کنید، ما را با گوشه ای از وظایفمان در قبال پدر و مادرمان آشنا می کند.
برترین اعمال
قال الصادق(ع): افضل الاعمال الصلاة لوقتها، و بر الوالدین و الجهاد فی سبیل الله.
امام صادق(ع) فرمود: برترین کارها عبارتست از: 1 - نماز در وقت 2 - نیکی به پدر و مادر 3 - جهاد در راه خدا.
بحار الانوار، ج 74، ص 85.
_____________________________________
محبوبترین کارها
عن ابن مسعود قال: سئلت رسول الله(ص): ای الاعمال احب الی الله عز و جل؟ قال: الصلاة لوقتها، قلت ثم ای شی ء؟
قال: بر الوالدین، قلت: ثم ای شی ء؟ قال: الجهاد فی سبیل الله.
ابن مسعود می گوید: از پیامبر گرامی(ص) سؤال کردم محبوبترین کار پیش خدا کدام است؟
فرمود: نماز در وقت،گفتم: بعد از آن چه چیز؟
فرمود: نیکی به پدر و مادر،گفتم: بعد از آن چه چیز،فرمود: جهاد در راه خدا.
بحار الانوار، ج 74، ص 70.
_____________________________________
نگاه به پدر و مادر
قال رسول الله(ص):
ما ولد بار نظر الی ابویه برحمة الا کان له بکل نظرة حجة مبرورة. فقالوا: یا رسول الله و ان نظر فی کل یوم مائة نظرة؟
قال: نعم، الله اکبر و اطیب.
پیامبر خدا(ص) فرمود:
هر
فرزند نیکو کاری که با مهربانی به پدر و مادرش نگاه کند در مقابل هر نگاه،
ثواب یک حج کامل مقبول باو داده می شود، سؤال کردند، حتی اگر روزی صد
مرتبه به آنها نگاه کند؟
فرمود: آری خداوند بزرگتر و پاکتر است.
بحار الانوار، ج 74، ص 73.
_____________________________________
اطاعت از والدین
قال رسول الله(ص): من اصبح مطیعا لله فی الوالدین اصبح له بابان مفتوحان من الجنة و ان کان واحدا فواحدا.
پیامبر
خدا(ص) فرمود: کسی که دستور الهی را در مورد پدر و مادر اطاعت کند، دو درب
از بهشت برویش باز خواهد شد، اگر فرمان خدا را در مورد یکی از آنها انجام
دهد یک درب گشوده می شود.
کنز العمال، ج 16، ص 467.
_____________________________________
عظمت پدر و مادر
عن ابی الحسن الرضا(ع) قال:
ان
الله عز و جل امر بثلاثة مقرون بها ثلاثة اخری: امر بالصلاة و الزکاة، فمن
صلی و لم یزک لم تقبل منه صلاته و امر بالشکر له و للوالدین، فمن لم یشکر
والدیه لم یشکر الله، و امر باتقاء الله و صلة الرحم، فمن لم یصل رحمه لم
یتق الله عز و جل.
امام رضا(ع) فرمود:
خداوند متعال فرمان داده سه چیز همراه سه چیز دیگر انجام گیرد:
1 - به نماز همراه زکات فرمان داده است، پس کسی که نماز بخواند و زکات نپردازد نمازش نیز پذیرفته نمی شود.
2 - به سپاسگزاری از خودش و پدر و مادر فرمان داده است، پس کسی که از پدر و مادرش سپاسگزاری نکند، خدا را شکر نکرده است.
3 - به تقوای الهی فرمان داده و به صله رحم، پس کسی که صله رحم انجام ندهد تقوای الهی را هم بجا نیاورده است.
بحار الانوار، جلد 74، ص 77.
_____________________________________
بزرگترین واجب
قال امیر المؤمنین علی(ع): بر الوالدین اکبر فریضة.
امیر المؤمنین علی(ع) فرمود:بزرگترین و مهمترین تکلیف الهی نیکی به پدر و مادر است.
میزان الحکمة، ج 10، ص 709.
_____________________________________
احترام پدر و مادر
قال
الصادق(ع): بر الوالدین من حسن معرفة العبد بالله اذ لا عبادة اسرع بلوغا
بصاحبها الی رضی الله من حرمة الوالدین المسلمین لوجه الله تعالی.
امام
صادق(ع) فرمود:نیکی به پدر و مادر نشانه شناخت شایسته بنده خداست. زیرا
هیچ عبادتی زودتر از رعایت حرمت پدر و مادر مسلمان به خاطر خدا انسان را به
رضایت خدا نمی رساند.
بحار الانوار، ج 74، ص 77.
_____________________________________
ارزش اطاعت از پدر و مادر
قال رسول الله(ص): العبد المطیع لوالدیه و لربه فی اعلی علیین.
پیامبر اکرم(ص) فرمود: بنده ای که مطیع پدر و مادر و پروردگارش باشد، روز قیامت در بالاترین جایگاه است.
کنز العمال، ج 16، ص 467.
_____________________________________
پرداخت بدهی والدین
عن رسول الله(ص): من حج عن والدیه او قضی عنهما مغرما بعثه الله یوم القیامة مع الابرار.
رسول
خدا(ص) فرمود: کسی که به نیت پدر و مادرش حج انجام دهد یا بدهکاری آنها را
بپردازد خداوند او را در روز قیامت با نیکان بر می انگیزد.
کنز العمال، ج 16، ص 468.
_____________________________________
خشنودی پدر و مادر
قال رسول الله(ص): من ارضی والدیه فقد ارضی الله و من اسخط والدیه فقد اسخط الله.
پیامبر
اکرم(ص) فرمود: آنکه پدر و مادرش را خشنود کند، خدا را خشنود کرده و کسی
که پدر و مادر خود را به خشم آورد، خدا را به خشم آورده است.
کنز العمال، ج 16، ص 470.
_____________________________________
عاقبت نیکی به پدر و مادر
عن الصادق(ع) قال:
بینا موسی بن عمران یناجی ربه عز و جل اذ رای رجلا تحت عرش الله عز و جل فقال: یا رب من هذا الذی قد اظله عرشک؟
فقال: هذا کان بارا بوالدیه، و لم یمش بالنمیمة.
امام صادق(ع) فرمود:
هنگامی
که حضرت موسی(ع) مشغول مناجات با پروردگارش بود، مردی را دید که در زیر
سایه عرش الهی در ناز و نعمت است، عرض کرد: خدایا این کیست که عرش تو بر او
سایه افکنده است؟
خداوند متعال فرمود: او نسبت به پدر و مادرش نیکوکار بود و هرگز سخن چینی نمی کرد.
بحار الانوار، ج 74، ص 65.
_____________________________________
پدر و مادر و افزایش عمر و روزی
قال رسول الله(ص):
من احب ان یمد له فی عمره و ان یزاد فی رزقه فلیبر والدیه و لیصل رحمه.
پیامبر خدا(ص) فرمود:
کسی که دوست دارد عمرش طولانی و روزیش زیاد شود، نسبت به پدر و مادرش نیکی کند و صله رحم بجای آورد.
کنز العمال، ج 16، ص 475.
_____________________________________
آثار نیکی به پدر و مادر
عن
حنان بن سدیر قال: کنا عند ابی عبد الله(ع) و فینا میسر فذکروا صلة
القرابة فقال ابو عبد الله(ع): یا میسر قد حضر اجلک غیر مرة و لا مرتین، کل
ذلک یؤخر الله اجلک، لصلتک قرابتک، و ان کنت ترید ان یزاد فی عمرک فبر
شیخیک یعنی ابویک.
حنان بن سدیر می گوید: در حضور امام صادق(ع)
بودیم که میسر هم در میان ما بود، از رابطه خویشاوندی سخن به میان آمد،
امام صادق(ع) فرمود:
ای میسر چند بار اجل و مرگ تو فرا رسیده و هر بار
خداوند آن را به خاطر صله رحم با خویشاوندانت تاخیر انداخته است، اگر می
خواهی خداوند عمر تو را زیاد کند به پدر و مادرت نیکی کن.
بحار الانوار، ج 74، ص 84.
_____________________________________
انس با پدر و مادر
فقال رسول الله(ص): فقر مع والدیک فوالذی نفسی بیده لانسهما بک یوما و لیلة خیر من جهاد سنة.
مردی
خدمت پیامبر اکرم(ص) آمد و گفت: پدر و مادر پیری دارم که به خاطر انس با
من مایل نیستند به جهاد بروم، رسول خدا(ص) فرمود:پیش پدر و مادرت بمان، قسم
به آنکه جانم در دست اوست انس یکروز آنان با تو از جهاد یکسال بهتر است.
(البته در صورتی که جهاد واجب عینی نباشد).
بحار الانوار، ج 74، ص 52.
_____________________________________
اول نیکی به مادر
عن ابی عبد الله(ع) قال: جاء رجل الی النبی(ص) فقال: یا رسول الله من ابر؟
قال(ص): امک،قال: ثم من؟
قال(ص): امک،قال: ثم من؟
قال(ص): امک،قال: ثم من؟
قال(ص): اباک.
امام صادق(ع) فرمود:
مردی خدمت پیامبر(ص) آمد و گفت: ای رسول خدا به چه کسی نیکی کنم؟
فرمود: به مادرت، عرض کرد، بعد از او به چه کسی؟
فرمود: به مادرت، گفت: سپس به چه کسی؟
فرمود: به مادرت، سؤال کرد: سپس به چه کسی؟
فرمود: به پدرت؟
بحار الانوار، ج 74، ص 49.
_____________________________________
نتیجه نیکی به پدر و مادر
عن رسول الله(ص) قال: بروا اباءکم یبرکم ابناءکم، عفوا عن نساء الناس تعف نسائکم.
رسول خدا(ص) فرمود:
به پدرانتان نیکی کنید تا فرزندانتان به شما نیکی کنند، از زنان مردم چشم پوشی کنید تا دیگران نسبت به زنهای شما چشم پوشی کنند.
کنز العمال، ج 16، ص 466.
_____________________________________
حق پدر
عن
ابی الحسن موسی(ع) قال: سال رجل رسول الله(ص): ما حق الوالد علی ولده؟
قال: لا یسمیه باسمه، و لا یمشی بین یدیه، و لا یجلس قبله و لا یستسب له.
از امام کاظم(ع) نقل شده که فرمود:
مردی
از پیامبر خدا(ص) سؤال کرد: حق پدر بر فرزند چیست؟ حضرت فرمود: 1 - او را
با نام صدا نکند 2 - در راه رفتن از او جلو نیفتند. 3 - قبل از او ننشیند. 4
- کاری انجام ندهد که مردم پدرش را فحش بدهند.
بحار الانوار، ج 74، ص 45.
_____________________________________
سفر برای نیکی به پدر و مادر
قال رسول الله(ص):
سر سنتین بر والدیک، سر سنة صل رحمک.
پیامبر خدا(ص) فرمود:
دو
سال راه برو به پدر و مادرت نیکی کن، یکسال راه برو و صله رحم انجام بده،
(یعنی اگر پدر و مادرت در فاصله دوری هستند که دو سال باید راه بروی تا به
آنها برسی و نیکی کنی ارزش دارد).
بحار الانوار، ج 74، ص 83.
_____________________________________
عبادت در نگاه
قال رسول الله(ص):نظر الولد الی والدیه حبا لهما عبادة.
رسول خدا(ص) فرمود: نگاه محبت آمیز فرزند به پدر و مادرش عبادت است.
بحار الانوار، ج 74، ص 80.
_____________________________________
رفتار با والدین
عن ابی ولاد الحناط قال: سالت ابا عبد الله(ع) عن قول الله:«و بالوالدین احسانا»
فقال: الاحسان ان تحسن صحبتهما و لا تکلفهما ان یسالاک شیئا هما یحتاجان الیه.
ابی ولاد می گوید: معنای آیه «و بالوالدین احسانا» را از امام صادق(ع) پرسیدم، فرمود:
احسان
به پدر و مادر اینست که رفتارت را با آنها نیکو کنی و مجبورشان نکنی تا
چیزی که نیاز دارند از تو بخواهند. «یعنی قبل از درخواست آنان » نیازشان را
برطرف کنی ».
بحار الانوار، ج 74، ص 79.
_____________________________________
وظیفه در برابر والدین
قال
ابو عبد الله(ع): لا تملا عینیک من النظر الیهما الا برحمة و رقة، و لا
ترفع صوتک فوق اصواتهما، و لا یدیک فوق ایدیهما و لا تتقدم قدامهما.
امام
صادق(ع) فرمود:چشمهایت را جز از روی دلسوزی و مهربانی با پدر و مادر خیره
مکن و صدایت را بلندتر از صدای آنها نکن دستهایت را بالای دستهای آنها مبر،
و جلوتر از آنان راه مرو.
بحار الانوار، ج 74، ص 79.
_____________________________________
نیابت از پدر و مادر
قال
ابو عبد الله(ع): ما یمنع الرجل منکم ان یبر والدیه حیین او میتین، یصلی
عنهما و یتصدق عنهما و یحج عنهما و له مثل ذلک، فیزیده الله(عز و جل) ببره و
صلاته خیراً کثیراً.
امام صادق(ع) فرمود: چه چیز مانع شخص می شود
وقتی که پدر و مادرش زنده یا مرده اند به آنها نیکی کند، باین صورت که به
نیت آنها نماز بخواند، صدقه بدهد، حج بجا بیاورد و روزه بگیرد، زیرا اگر
چنین کند ثواب آنها به پدر و مادر می رسد و به خود شخص هم همانقدر ثواب
داده می شود، به علاوه خداوند متعال به واسطه کارهای نیک و نماز او خیر
زیادی به او عطا می کند.
بحار الانوار، ج 74، ص 46.
_____________________________________
نیکی به والدین بدعن ابی جعفر(ع) قال: ثلاث لم یجعل الله (عز و جل) لاحد فیهن رخصة اداء الامانة الی البر و الفاجر و الوفاء بالعهد للبر و الفاجر و بر الوالدین برین کانا او فاجرین.
امام باقر(ع) فرمود: در سه چیز خداوند متعال به احدی اجازه ترک آنها را نداده است.
1 - ادای امانت به مرد نیکوکار و فاسق.
2 - وفای به عهد و پیمان نسبت به نیکوکار و فاسق.
3 - نیکی به پدر و مادر، نیکو کار باشند یا فاسق و لا ابالی.
بحار الانوار، ج 74، ص 56.
- نظرات (0)
- ««123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285286287288289290291292293294295296297298299300301302303304305306307308309310311312313314315316317318319320321322323324325326327328329330331332333334335336337338339340341342343344345346347348349350351352353354355356357358359360361362363364365366367368369370371372373374375376377378379380381382383384385386387388389390391392393394395396397398399400401402403404405406407408409410411412413414415416417418419420421422423424425426427428429430431432433434435436437438439440441442443444445446447448449450451452453454455456457458459460461462463464465466467468469470471472473474475476477478479480481482483484485486487488489490491492493494495496497498499500501502503504505506507508509510511512513514515516517518519520521522523524525526527528529530531532533534535536537538539540541542543544545546547548549550551552553554555556557558559560561562563564565566567568569570571572573574575576577578579580581582583584585586587588589590591592593594595596597598599600601602603604605606607608609610611612613614615616617618619620621622623624625626627628629630631632633634635636637638639640641642643644645646647648649650651652653654655656657658659660661662663664665666667668669670671672673674675676677678679680681682683684685686687688689690691692693694695696697698699700701702703704705706707708709710711712713714715716717718719720721722723724725726727728729730731732733734735736737738739740741742743744745746747748749750751752753754755756757758759760761762763764765766767768769770771772773774775776777778779780781782783784785786787788789790791792793794795796797798799800801802803804805806807808809810811812813814815816817818819820821822823824825826827828829830831832833834835836837838839840841842843844845846847848849850851852853854855856857858859860861862863864865866867868869870871872873874875876877878879880881882883884885886887888889890891892893894895896897898899900901902903904905906907908909910911912913914915916917918919920921922923924925»»