سایت خاتون

زیارت امیرالمومنین

دعایی برای رفع غم و اندوه

در كتاب «بلد الأمین» از حضرت رسول اکرم صلى اللّه علیه و آله روایت كرده:

هر كه هر روز ده بار این دعا را بخواند، حق تعالى‏ چهار هزار گناه كبیره او را بیامرزد

و وى را از سكرات مرگ و فشار قبر، و صد هزار هراس قیامت نجات دهد،

و از شرّ شیطان و سپاهیان او محفوظ گردد و قرضش ادا شود و اندوه و غمش برطرف گردد، دعا این است:

اَعْدَدْتُ لِكُلِّ هَوْلٍ لا اِلهَ اِلا اللَّهُ وَ لِكُلِّ هَمٍّ وَ غَمٍّ ماشاءَ اللَّهُ

وَ لِكُلِّ نِعْمَةٍ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لِكُلِّ رَخآءٍ اَلشُّكْرُ لِلَّهِ

وَ لِكُلِّ اُعْجُوبَةٍ سُبْحانَ الِلَّهِ

وَ لِكُلِّ ذَنْبٍ اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ

وَ لِكُلِّ مُصیبَةٍ اِنّا لِلّهِ وَ اِنّا اِلَیْهِ راجِعُونَ

وَ لِكُلِّ ضیقٍ حَسْبِىَ اللَّهُ

وَ لِكُلِّ قَضآءٍ وَ قَدَرٍ تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ

وَ لِكُلِّ عَدُوٍّ اِعْتَصَمْتُ بِاللَّهِ

وَ لِكُلِّ طاعَةٍ وَ مَعْصِیَةٍ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ.

ترسیمی از چهره ها در سوره یس

سوره یس (خوانده می‌شود: یاسین) سوره ۳۶ از قرآن است، ۸۳ آیه دارد، و سوره‌ ای مکی است. این سوره قلب قرآن نام گرفته ‌است و روایات متعددی آن را از جمله سوره‌ های مهم قرآن شمرده ‌اند. محتوای این سوره در حالت کلی پیرامون توحید، معاد، وحی، قرآن، و بشارت و انذار است. بحث نخست پیرامون نبوت پیامبر اسلام و قرآن است؛ پس از بحثی پیرامون پیامبران قبلی و تسلی پیامبر، بحثی پیرامون توحید شده و سرانجام در مورد معاد و ویژگی‌های روز قیامت سخن می‌گوید. [ مکارم شیرازی, ناصر و جمعی از نویسندگان. تفسیر نمونه. ج. 18. ص 309-311سوره یس، مقدمه]

معنی یس

کلمه «یس» (آیه اول این سوره) از حروف مقطعه قرآن  است ولی معانی مختلفی برای آن ذکر شده ‌است. از جمله اینکه «یا» به معنی حرف ندا و «سین» اشاره به پیامبر اسلام دارد. در روایتی از جعفر صادق علیه السلام آمده است که «یس» نام پیامبر اسلام است به این دلیل که قرآن پس از آن می ‌گوید «تو از پیامبرانی و بر راه راست.» [ مکارم شیرازی, ناصر و جمعی از نویسندگان. تفسیر نمونه. ج. 18. ص 314-315سوره یس، آیه ۱-۱۰]

شان نزول آیاتی از سوره یس

« إِنَّا جَعَلْنَا فِی أَعْنَاقِهِمْ أَغْلالا فَهِیَ إِلَى الأذْقَانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ» (یس/8)؛  ما در گردن هاى آنها غل هائى قرار دادیم كه تا چانه هاى آنها ادامه دارد، و سرهاى آنها را به بالا نگاه داشته است. 
"غل" حلقه اى بود كه بر گردن یا دست ها قرار می دادند، سپس آن را با زنجیر مى بستند، و از آنجا كه گردن یا دست در میان آن قرار گرفته این كلمه در مورد آن به كار رفته است ، گاه غل هائى كه بر گردن بوده جداگانه به زنجیر بسته مى شد، و غل هاى بر دست جدا بوده ، اما گاهى دستها را در غل مى كردند و به حلقه اى كه بر گردن بود مى بستند و شخص زندانى و اسیر را شدیداً در محدودیت فشار و شكنجه قرار مى دادند.
در هر صورت گاهى طوق غل كه بر گردن گذارده مى شد تا چانه ادامه پیدا مى كرد و سر را به بالا نگه مى داشت و در حالى كه اسیر و زندانى فوق العاده از این جهت شكنجه مى دید از مشاهده اطراف خود باز مى ماند.
و چه جالب است تشبیهى كه از حال بت پرستان لجوج به چنین انسان هائى شده ، آنها طوق تقلید و زنجیر عادات و رسوم خرافى را بر گردن و دست و پاى خود بسته اند و غل هاى آنها آنقدر پهن و گسترده است كه سر آنها را بالا نگاهداشته و از دیدن حقایق محروم ساخته ، آنها اسیرانى هستند كه نه قدرت فعالیت و حركت دارند و نه قدرت دید! 
آیه فوق هم مى تواند ترسیمى از حال این گروه بى ایمان در دنیا باشد، و هم بیان حال آنها در آخرت كه تجسمى است از مسائل این جهان، و اگر این جمله به صورت ماضى ذكر شده مشكلى ایجاد نمى كند، زیرا در بسیارى از آیات قرآن مجید حوادث مسلم آینده با صیغه فعل ماضى بیان شده است.
جمعى از مفسران شان نزولهائى براى آیه فوق، و آیه بعد از آن ذكر كرده اند كه درباره ابوجهل یا مردى از طایفه بنى مخزوم یا قبیله قریش‍ نازل شده، آنها كرارا تصمیم بر قتل پیغمبر(صلى الله علیه و آله) گرفتند، ولى خداوند از طریق اعجاز آنها را از این كار بازداشت، و در آن لحظه حساس كه به پیامبر(صلى الله علیه و آله) رسیدند و مى خواستند ضربه كارى بزنند چشمانشان از كار افتاد، یا قدرت حركت از آنها سلب شد. 

توصیفی از افراد لجوج 

آیه 9 سوره یس توصیف دیگرى از همین افراد لجوج و مشرک است، و ترسیم گویائى از عوامل نفوذ ناپذیرى آنها، مى فرماید: ما در پیش روى آنها سدى قرار دادیم و در پشت سرشان سدى «وَ جَعَلْنَا مِنْ بَیْنِ أَیْدِیهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا»؛ آنها در میان این دو سد چنان محاصره شده اند كه نه راه پیش دارند و نه راه بازگشت! و در همین حال "چشمان آنها را پوشاندیم لذا چیزى را نمى بینند" (فَأَغْشَیْنَاهُمْ فَهُمْ لا یُبْصِرُونَ)
عجب ترسیم گویائى !! از یكسو همچون اسیرانى هستند كه در غل و زنجیرند. از سوى دیگر حلقه غل چنان پهن و گسترده است كه سرهاى آنها را به آسمان متوجه ساخته و مطلقا از اطراف خود چیزى نمى بینند! از دیگر سو سدى از پیش رو و پشت سر آنها را در محاصره خود قرار داده و راه پیش و پس را بر آنها بسته است .
و در نهایت چشمان آنها بسته شده ، و قدرت دید و باصره آنها به كلى از كار افتاده است .
خوب فكر كنید كسى كه داراى چنین اوصافى است چه كارى از او ساخته است؟ چه چیزى مى فهمد؟ چه چیزى می تواند ببیند؟ و چگونه می تواند گام بردارد؟ و چنین است حال مستكبران خود خواه و خودبین، و مقلدان كور و كر ، و متعصبان لجوج در برابر چهره حقایق !
به همین دلیل در آخرین آیه مورد بحث (آیه 10) صریحاً مى گوید: براى آنها یكسان است، چه آنها را انذار كنى، یا نكنى، ایمان نمى آورند! (وَسَوَاءٌ عَلَیْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لا یُؤْمِنُونَ)

- نظرات (0)

نهیب قرآن درباره مسخره کردن همسر

انتقاد زن و مرد از یکدیگر در زندگی مشترک باید طوری انجام بگیرد كه شخصیت طرف مقابل پایمال نگردد و این امر وقتی عملی می شود كه شخص انتقاد كننده در درجه اول، كمالات و فضایل انتقاد شونده را مورد تایید و پذیرش قرار بدهد و پس از آن از عملی كه انجام داده، سوال نماید.

فراموش نکنیم که همه افراد انسانی اعم از كوچك و بزرگ، روستایی و شهری، بی سواد و تحصیل كرده، فقیر و غنی و زن و مرد دارای شخصیت هستند، زیرا هر كس بالفعل كمالاتی دارد و در عین حال می كوشد تا فضیلت های دیگری را به دست آورد.

امام صادق (علیه السلام) از رسول خدا (صلی الله و علیه و آله) نقل كردند كه آن حضرت درباره انسان ها فرمودند: انسان ها همانند معادن گران بها و ارزشمند هستند بنابراین تمام افراد انسانی دارای ارزش و شخصیت هستند و هرگز هیچ انسانی نباید تحقیر شود.

پروردگار متعال در آیه 70 سوره اسرا به صورت های گوناگون كرامت و شرافت انسان را بازگو كرده و می فرماید: فرزندان آدم را گرامی داشتیم و در خشكی و دریا بر نشاندیم و از چیزهای پاكیزه روزی شان دادیم و آنان را بر بسیاری از آفریدگان خویش برتری بخشیدیم.

بدون تردید انسان ها نیازمند حفظ شخصیت خویش هستند و همه افراد دوست دارند رفتار و كردارشان مورد تایید دیگران قرار گیرد چرا كه تایید شدن از سوی دیگران به آدمی جان تازه ای می بخشد. اما نكته بسیار ظریف و حساسی كه نوعا از آن غفلت داریم این است كه تمامیت وجودی هر فرد وابسته به شخصیت اوست؛ یعنی اگر شخصیت فردی لطمه ببیند همه هستی خود را از دست می دهد و اگر چه از نظر ظاهری همانند دیگر افراد زنده راه می رود و سخن می گوید، ولی پویایی، تحرك و ابداع در او مشاهده نخواهد شد، زیرا چنین انسانی موجودیت خود را از دست داده است.

بنابراین برای توسعه و گسترش فعالیت ها و تلاش ها نخست باید شخصیت انسان ها را محفوظ داشت، چرا كه عدم توجه به این نكته مهم ضایعات جبران ناپذیری به اجتماع وارد می كند.

یكی از مسائل زیربنایی و بسیار حساس كه رعایت آن در زندگی خانوادگی لازم و ضروری به نظر می رسد، حفظ شخصیت زن و مرد توسط یكدیگر است. زن و مرد به خاطر استحكام خانواده هر دو موظف هستند حرمت یكدیگر را حفظ كنند و هرگز رو در روی یكدیگر قرار نگیرند، زیرا دشواری های خانوادگی وقتی آغاز می گردد كه زن و مرد در برابر یكدیگر ایستاده و پرده حرمت از میان آنان برداشته شود. بدیهی است كه این كار بسیار ظریف و دقیق است و هنرمندی و هوشمندی لازم دارد.

در زندگی خانوادگی نیز ارتباط بین زن و مرد باید به گونه ای تنظیم شود كه ضمن وجود صمیمیت و صفا شخصیت طرفین حفظ گردد برای وصول به این هدف زن و مرد هر دو موظف هستند از انجام هر گونه رفتاری كه آنان را رو در رو قرار می دهد، به طور جدی اجتناب نمایند. در این زمینه توجه به نكات زیر مفید و سازنده به نظر می رسد:

یكی از مسائل خطیری كه در برخی از خانواده ها رواج دارد، مراء و جدال زن و مرد با یكدیگر است. گاه زن و شوهر درباره موضوع بسیار كوچكی ساعت ها بگو مگو می كنند، كه كمترین زیان و ضرر این گونه برخوردها این است كه صفا و صمیمیت خانوادگی لطمه می بیند و بذر دشمنی و كینه توزی در دل هر دوی آنان كاشته می شود.

عامل دیگری كه كینه توزی را در دل ها می كارد، انتقادهای كوبنده و تحقیر كننده و گاهاً همراه با چاشنی مسخره کردن است. در مواردی مرد همسرش را می كوبد و متقابلا زن هم شوهرش را شدیدا مورد انتقاد و تمسخر قرار می دهد. بدیهی است در این گونه موارد در درجه اول حرمت و شخصیت طرفین از بین می رود و در درجه دوم روحیه لجبازی در زن و مرد به وجود می آید.

نا گفته نماند كه منظور این نیست كه زن و مرد در برابر خطاها و اشتباهات یكدیگر بی تفاوت و ساكت باشند، بلكه هدف این است كه انتقاد زن و مرد از یكدیگر باید طوری انجام بگیرد كه شخصیت طرف مقابل پایمال نگردد و این یک واقعیت است كه شخص انتقاد كننده در درجه اول، كمالات و فضایل انتقاد شونده را مورد تایید و پذیرش قرار بدهد و پس از آن از عملی كه انجام داده، سوال نماید.

در نتیجه ارتباط زن و مرد در محیط خانوادگی نیز باید ضمن برخورداری از صفا و صمیمیت، توام با احترام و تكریم باشد. زن و مرد باید نام یكدیگر را با احترام بر زبان آورند و از به كار بردن كلماتی كه دلالت بر توهین و اهانت می كند جدا خودداری نمایند و به خاطر داشته باشیم كه نام یك شخص برای او شیرین ترین و مهم ترین كلمه ها در كلیه زبان هاست.

این ها در حالی است که بر اساس تعالیم دین اسلام، تحقیر و تمسخر هیچ انسانی جایز نیست.

از نگاه قرآن تفاوت نمی‌کند که فرد مورد تحقیر و تمسخر فامیل خود انسان، یا فامیل همسر و یا دیگران باشند. قرآن کریم در نهی تحقیر و تمسخر دیگران می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسى‏ أَنْ یَکُونُوا خَیْراً مِنْهُمْ وَ لا نِساءٌ مِنْ نِساءٍ عَسى‏ أَنْ یَکُنَّ خَیْراً مِنْهُنَّ وَ لا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإیمانِ وَ مَنْ لَمْ یَتُبْ فَأُولئِکَ هُمُ الظَّالِمُون»؛[ حجرات، 11] اى کسانى که ایمان آورده‌‏اید! نباید گروهى از مردان شما گروه دیگر را مسخره کنند، شاید آنها از اینها بهتر باشند، و نه زنانى زنان دیگر را، شاید آنان بهتر از اینان باشند و یکدیگر را مورد طعن و عیب‌جویى قرار ندهید و با القاب زشت و ناپسند یکدیگر را یاد نکنید، بسیار بد است که بر کسى پس از ایمان نام کفر آمیز بگذارید و آنها که توبه نکنند، ظالم و ستم‌گرند!

مخاطب این آیه همه مومنان‌اند، اعم از مردان و زنان، این آیه در مقام بیان یکی از آداب معاشرت است و آن این ‌که اهل ایمان یکدیگر را به مسخره نگیرند و در گفت‌وگو و رفتار همدیگر را سبک نشمارند و استهزاء ننمایند، و همواره در نظر داشته باشند امکان دارد که آن شخصی که او را مسخره نموده و سبک شمرده اند در واقع و نزد پروردگار بهتر و گرامی‌تر باشد.

 

بهترین معاشرت با همسر

علاوه بر این‌که تمسخر همسر جایز نیست، اساساً در آموزه‌های دینی توصیه شده است که با همسرانتان به بهترین روش معاشرت داشته باشید: «... وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ کَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسى‏ أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ یَجْعَلَ اللَّهُ فیهِ خَیْراً کَثیرا »؛[ نساء، 19] و با آنان (زنان) به نیکویى رفتار کنید. و اگر شما را از زنان خوش نیامد، چه بسا چیزها که شما را از آن خوش نمى‌‏آید، در حالى‌که خدا خیر کثیرى در آن نهاده باشد.

بنابر این، تمسخر و تحقیر همسر با این توصیه قرآنی همخوانی ندارد، و اصولاً چنین رفتاری با آرامشی که دلیل اصلی ازدواج است منافات دارد:

«وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فی‏ ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُون»؛[ روم، 21] از نشانه‌‏هاى قدرت او است که همسرانى از جنس خودتان برایتان آفرید تا به آنها آرام گیرید و در میانتان دوستى و مهربانى به وجود آورد، به راستی که این عبرتى است، براى آنان ‌که مى‌‏اندیشند.

- نظرات (0)

تا توانی مردم آزاری مکن!

در اسلام بسیار سفارش به احترام و اكرام مومن شده و هیچ كس حق ندارد مومنی را مورد آزار و اذیت قرار دهد، همان طور كه در آیات و روایات آمده كه پشت سر مؤمن صحبت كردن غیبت محسوب می شود و در مورد زیان و آزار و اذیت برادران و خواهران دینی وارد شده كه آزار بندگان مومن خداوند موجب غضب و عذاب الهی است و باز داشتن آن از آنان سبب ایمنی از عذاب و خشم خدایی خواهد بود. باید متوجه بود كه خشم خداوند ناچیز و بی اهمیت نبوده و شوخی بردار هم نمی باشد، غضب الهی چیزی است كه پیامبران، از آن وحشتناك و ائمه هدی علیهم السلام از آن گریزانند و شخصی همچون حضرت یحیی (علیه السلام) از آن گریان می باشد.
 
مفهوم اذیت و آزار در قرآن در بیشتر موارد به معنای آزردن و رنجاندن و در قالب های مختلفی مثل عیب جویی، تمسخر، استهزا (مثل شوخی های زننده)، تهمت، تجسس، غیبت، دادن القاب زشت و... وارد شده است که به تعدادی از آنها اشاره می شود:

وَالَّذِین یُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ بِغَیْرِ مَا اکْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُّبِینًا (سوره : الاحزاب آیه 58) 
و آنهایى که مردان مؤمن و زنان مؤمن را بى آنکه جرمى مرتکب شده باشند مى آزارند حقّا که متحمّل بهتان و گناهى آشکار شده اند (زیرا لازمه آزار، نسبت جرم به آنهاست و آن خود بهتان است).
غیبت در آیات 11 و 12 سوره حجرات به مفهوم استهزاء و مسخره کردن نیز آمده است: 
«یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ یکُونُوا خَیرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ یکُنَّ خَیرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ»
ای کسانی که ایمان آورده اید! نباید گروهی از مردان شما گروه دیگر را مسخره کنند، شاید آنها از اینها بهتر باشند؛ و نه زنانی زنان دیگر را، شاید آنان بهتر از اینان باشند؛ و یکدیگر را مورد طعن و عیب جویی قرار ندهید و با القاب زشت  و ناپسند یکدیگر را یاد نکنید.
 
«یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا یغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضًا»
ای کسانی که ایمان آورده اید! از بسیاری از گمانها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمانها گناه است؛ و هرگز در کار دیگران تجسس نکنید و هیچ یک از شما دیگری را غیبت نکند)
تحقیر در آیه 18 لقمان «وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاسِ ؛ با بی اعتنایی از مردم روی مگردان» به شکل آزارهای روانی است و شکنجه و آزار جسمی در آیاتی مانند 49 سوره بقره «یسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذَابِ؛ همواره شما را به بدترین صورت آزار می دادند» یاد شده است.

اسباب و عوامل آزار رسانی

1- اختلاف عقاید

از جمله عواملی كه قرآن برای آزار رسانی بیان می كند ریشه های عقیدتی است. اختلاف عقاید موجب می شود كه فرد و یا جامعه ای نسبت به دیگری موضع خصمانه بگیرد و به صورت آزار رسانی  آن را بروز دهد. 
قرآن با گزارش كاملی از وضعیت پیامبران و رفتارهای مخالفان و دشمنان ایشان بیان می دارد كه علت و ریشه اصلی همه اذیت و آزارهای مخالفان پیامبران، اختلاف عقیده بوده است. به عنوان مثال در آیه 8 سوره بروج می فرماید: وَمَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَنْ یؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ: آنها هیچ ایرادی بر مؤمنان نداشتند جز اینکه به خداوند عزیز و حمید ایمان آورده بودند.

2- محبت به دنیا

از دیگر ریشه های آزار رسانی از دیدگاه قرآن، محبت به دنیاست؛ زیرا از نظر قرآن محبت به دنیا ریشه و عامل همه خطاهاست در آیه 212 سوره بقره می فرماید: زُینَ لِلَّذِینَ كَفَرُوا الْحَیاةُ الدُّنْیا وَیسْخَرُونَ مِنَ الَّذِینَ آمَنُوا: زندگی دنیا برای کافران زینت داده شده است، از این رو افراد با ایمان را (که گاهی دستشان تهی است)، مسخره می کنند.
همچنین در آیه 185 و 186 سوره آل عمران می فرماید: مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ؛ زندگی دنیا، چیزی جز سرمایه فریب نیست.
وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَمِنَ الَّذِینَ أَشْرَكُوا أَذًى كَثِیرًا: و از کسانی که پیش از شما به آنها کتاب (آسمانی) داده شده [یهود] و (همچنین) از مشرکان، سخنان آزار دهنده فراوان خواهید شنید.

3- ناشكیبایی و زیاده خواهی

ناشكیبایی و نوعی زیاده خواهی از عوامل دیگر آزار رسانی یاد می شود؛ چنانكه قرآن در سوره بقره آیه 61 این عامل را علت اصلی آزار رسانی بنی اسرائیل به حضرت موسی(علیه السلام) برمی شمارد: وَإِذْ قُلْتُمْ یا مُوسَى لَنْ نَصْبِرَ عَلَى طَعَامٍ وَاحِدٍ... : و (نیز به خاطر بیاورید) زمانی را که گفتید: «ای موسی! هرگز حاضر نیستیم به یک نوع غذا اکتفا کنیم! ... .

4- حسادت

حسادت كه خود یکی از رذائل اخلاقی است در بیان قرآنی، عاملی برای آزار رسانی و خود آزاری ذكر شده است. این مسئله را می توان در داستان هابیل و قابیل مشاهده کرد. به طوری كه رنج بردن از نعمت هایی كه در اختیار دیگران است موجب می شود تا زمینه خود آزاری و دیگر آزاری حتی در سطح قتل، در انسان رشد كند. قتل هابیل به دست برادرش (قابیل) و نیز به چاه انداختن یوسف از سوی برادران از این عامل حكایت می كند.

حسن ختام:

در آخر به عنوان حسن ختام این بحث، کلام را بیانی از رسول خدا صلی الله و علیه وآله به پایان می بریم: «شَرُّ النّاسِ مَنْ تَأذّی بِهِ النّاسُ وَ شرٌّ مِنْ ذلِکَ مَنْ اَکْرَمَهُ النّاسُ اِتّقاءَ شَرِّهِ» بدترین مردم کسی است که مردم به خاطر او در اذیت و رنج باشند. بدتر از او کسی است که مردم به خاطر ترس از شر او، احترامش کنند. (بحارالانوار، ج72، ص 281)

- نظرات (0)

ترسیم قرآن کریم از بعضی جوان های امروز

رفتار نامناسب جوان امروز با والدین خود!

در سوره ی احقاف، آیه ی هفده گویی وضع ما جوانان امروز را ترسیم می کند؛ وَالَّذِی قَالَ لِوَالِدَیْهِ أُفٍّ لَکُمَا أَتَعِدَانِنِی أَنْ أُخْرَجَ وَقَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِنْ قَبْلِی وَهُمَا یَسْتَغِیثَانِ اللَّهَ وَیْلَکَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَیَقُولُ مَا هَذَا إِلا أَسَاطِیرُ الأوَّلِینَ: و آن كس كه به پدر و مادر خود گوید اف بر شما آیا به من وعده مى دهید كه زنده خواهم شد و حال آنكه پیش از من نسل ها سپرى [و نابود] شدند و آن دو به [درگاه] خدا زارى مى كنند واى بر تو ایمان بیاور وعده [و تهدید] خدا حق است و[لى پسر] پاسخ مى  دهد اینها جز افسانه  هاى گذشتگان نیست.
ای خدا... وقتی به این مهربانی پدر و مادرم در خلوت خودم فکر می کنم به واقع شرمنده می شوم... قرآن به زیبایی این مهربانی این عزیزان را برایمان ترسیم می کند؛ بیچاره والدین که پای بند به عقاید دینی هستند... وقتی اینگونه حرف های نامهربانی را که از فرزند خود می شنوند، شدیداً ناراحت می شوند. از یک سو حاضر نیستند سخن ضدّ دین بشنوند و از سوی دیگر عزیز خود را می بینند که در مسیر هلاک ابدی افتاده است. فریادشان بلند می شود که: ای خدا! چه چاره کنیم!؟ (... و هما یستغیثان الله ...)؛ و به فرزند نادانشان می گویند: (... وبلک آمن...)؛ «وای بر تو اینگونه حرف نزن، ایمان بیاور.»

 (... إنّ وعد الله حقّ...)؛ «وعده ی خدا حقّ است. این چنین نیست که تو می اندیشی». او چه جواب می دهد؟
می گوید: «این حرف های شما کهنه و پوسیده و افسانه های گذشتگان است.»
گویی که آیه ی شریفه دارد وضع جوان امروز را ترسیم می کند؛ از یک طرف جوانان امروز تربیت خانوادگیشان توأم با تعبّد و خضوع دینی نیست و بلکه حالت استکبار و غرور بر فکرشان حاکم است و از طرف دیگر اینها با علمای صالح در ارتباط نیستد؛ علمای صالح ربّانی که در گذشته بودند یا اکنون نمونه  ی آنها را اصلاً نمی بینیم، یا بسیار کم می بینیم! آن عالمانی که: «آن که دیدارش شما را به یاد خدا می اندازد، گفتارش بر علم شما می افزاید و عملش، شما را به آخرت ترغیب می کند.» (اصول کافی، جلد1، صفحه ی 29)
- نظرات (0)

بوقلمون صفت هایی که از پشت خنجر می زنند

یکی از آفت ها و خطرهای اجتماعی که ممکن است جامعه را به ویرانی و تباهی بکشد و پایه های وحدت اجتماعی را متزلزل سازد، آفت و آسیب بزرگی است به نام «نفاق و منافق» که در قرآن و روایات نسبت به این پدیده شوم اجتماعی هشدارهای جدّی و پی گیری داده شده است.»
برای شناخت منافق بایستی با ویژگی های او آشنا شد و بهترین منبع قرآن و عترت است. در آیات قرآن موارد زیادی را داریم که درباره منافقی سخن گفته است تا جایی که حتی یکی از سوره های قرآن به نام منافقون است.
قرآن با لحن تند مؤمنان را از خطرهای منافقان  برحذر می دارد و می فرماید: «هم العدّو فاحذرهم؛ (سوره منافقون، آیه 4) (منافقان) دشمنان (اصلی) شمایند از آنان برحذر باشید.»

در روایتی پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد صلی الله علیه و آله می‌فرماید: "إِنِّی لَا أَخَافُ عَلَى أُمَّتِی مُؤْمِناً وَ لَا مُشْرِكاً أَمَّا الْمُؤْمِنُ فَیَمْنَعُهُ اللَّهُ بِإِیمَانِهِ وَ أَمَّا الْمُشْرِكُ فَیَقْمَعُهُ اللَّهُ بِشِرْكِهِ وَ لَكِنِّی أَخَافُ عَلَیْكُمْ كُلَّ مُنَافِقِ الْجَنَانِ عَالِمِ اللِّسَانِ یَقُولُ مَا تَعْرِفُونَ وَ یَفْعَلُ مَا تُنْكِرُون( نهج البلاغه، نامه 27) "من بر امتم نه از مؤمن مى ‏ترسم و نه از مشرك. چرا كه خدا مؤمن را با ایمانش باز مى ‏دارد و مشرك را با شركش‏ نابود مى‏ کند. اما من بر شما از کسانی مى ‏ترسم كه در دل منافقند و در زبان ‏دانا، سخنانى مى‏ گویند که می‌ پسندید ولى کاری می‌ کنند که نمی ‌پسندید.
در خطرناک بودن این گروه از مردم همین بس که قرآن مجید در چندین سوره به گونه تفصیلی و ریز اوصاف و شگردهای منافقان را مطرح کرده و آنها را به مؤمنان شناسانده است تا در دام و تورهای آشکار و پنهان آنها گرفتار نشوند.
در آغاز سوره (بقره) حدود بیست آیه در ترسیم چهره مؤمنان و کافران و منافقان مطرح شده که 13 آیه از آن مربوط به جریان نفاق و منافقان است این نکته خود گواه بر این است که: شناخت این گونه دشمنان داخلی که قرآن از آنان به عنوان «ستون پنجم» (سوره آل عمران، آیه 102) یاد کرده است برای جامعه ایمانی یک ضرورت و تکلیف مهم است. افزون بر این، هوشیاری نسبت به تاکتیک ها و موضع گیری های گوناگون سیاسی اجتماعی آنان یک وظیفه عمومی و همگانی است.
جریان نفاق  نه تنها خود جریانی آلوده و کج راهه است، بلکه دیگران را نیز به آلودگی و بی راهه و بیماری می کشاند، از این رو امام علی (علیه السلام) در یک هشدار به جامعه دینی می فرماید: «احذروا اهل النفاق فأنهم الضالون المضلّون، الزّالون المزّلون، قلوبهم دویة و سحافهم نقیّه؛ (غررالحکم، ج 2، ص 285) از منافقان برحذر باشید، چه این که آنان هم گمراهند و هم گمراهگر، هم خود لغزیده اند و هم لغزاننده دیگرانند درونشان بیمار است و برونشان بی عیب و سالم می نماید.»

پایه نفاق در این خصلت است

تمامی ویژگی هایی که برای منافقین در آیات و روایات آمده به یک ویژگی برمی گردد و آن دروغ است؛ چرا كه راستگویى یعنى هماهنگى زبان و دل، و بنا بر این دروغ ناهماهنگى این دو است، و نفاق نیز چیزى جز تفاوت ظاهر و باطن نیست.
در آیه 77 سوره توبه مى‏خوانیم: فَأَعْقَبَهُمْ نِفاقاً فِی قُلُوبِهِمْ إِلى‏ یَوْمِ یَلْقَوْنَهُ بِما أَخْلَفُوا اللَّهَ ما وَعَدُوهُ وَ بِما كانُوا یَكْذِبُونَ:" اعمال آنها نفاقى در دل هایشان تا روز قیامت ایجاد كرد، به خاطر اینكه عهد خدا را شكستند و به خاطر اینكه دروغ مى ‏گفتند."

- نظرات (0)

خطابی نسبت به آقازاده ها

یکی از پایه های اصلی حکومت اسلامی عدالت است. همه ادیان الهی منادی عدالت بودند و برای دفاع از آن تلاش کردند. اگر بگوییم هدف همه قوانین - چه الهی و چه بشری- در سایه عدالت محقق می شود سخن به گزاف نگفته ایم. عدالت از عدل به معنای دادن حق هر صاحب حق و گذاشتن هر چیز و هر کس در جایگاه اصلی خودش است.
در قرآن کریم نیز به مساله عدالت توجه فوق العاده ای شده است. در آیه 8 سوره مائده عدالت را شرط پرهیزکاری می داند؛ در آیه 90 سوره نحل نیز می فرماید خداوند به عدل و احسان فرمان مى دهد.

آیه ای در رد پارتی بازی!

دستور قرآن در این آیه به رعایت عدالت حتی درباره خویشان است. می فرماید مبادا رابطه خویشاوندى را بر ضابطه  حقّ و عدل، ترجیح دهید! در حقیقت آیات به نفی مستقیم پارتی بازی اشاره دارد.

در بخش انتهایی آیه 152 از سوره انعام می خوانیم: «... وَ إِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُواْ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَبِعَهْدِ اللّهِ أَوْفُواْ ذَلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ: ... و هرگاه سخن گویید عادلانه گویید هر چند درباره خویشاوندان باشد و به عهد خدا وفا کنید اینهاست آنچه خدا شما را بدان سفارش می کند، باشد که پند گیرید.»
و در جایی دیگر می فرماید: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَى أَنْفُسِکُمْ أَوِ الْوَالِدَیْنِ وَالأقْرَبِینَ إِنْ یَکُنْ غَنِیًّا أَوْ فَقِیرًا فَاللَّهُ أَوْلَى بِهِمَا فَلا تَتَّبِعُوا الْهَوَى أَنْ تَعْدِلُوا وَإِنْ تَلْوُوا أَوْ تُعْرِضُوا فَإِنَّ اللَّهَ کَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرًا؛  ای کسانی که ایمان آورده اید! کاملا قیام به عدالت کنید! برای خدا شهادت دهید، اگر چه (این گواهی) به زیان خود شما، یا پدر و مادر و نزدیکان شما بوده باشد! (چرا که) اگر آنها غنی یا فقیر باشند، خداوند سزاوارتر است که از آنان حمایت کند. بنا بر این، از هوی و هوس پیروی نکنید که از حق، منحرف خواهید شد! و اگر حق را تحریف کنید، و یا از اظهار آن، اعراض نمایید، خداوند به آنچه انجام می دهید، آگاه است. (نساء/ 135)

عاطفه خویشاوندی باعث پارتی بازی نشود

معنا و مفهوم کلی همه ی این آیات این است که: باید مراقب گفتارهای خود باشید و زبان خود را از حرف هایی كه برای دیگران نفع یا ضرر دارد حفظ كنید و عاطفه قرابت و هر عاطفه دیگری شما را به جانبداری بیجا از احدی وادار نكند و به تحریف گفته های دیگران و تجاوز از حق و شهادت به ناحق یا قضاوت ناروا وادار نسازد و خلاصه به ناحق جانب آن كس را كه دوستش می دارید رعایت ننموده و حق آن كسی را كه دوستش نمی دارید، باطل مسازید.

چرا در قرآن با عدالت، خویشاوندان و اقربا تأکید شده است؟

در پاسخ باید گفت که عاطفه قرابت و خویشاوندی از هر چیز دیگری، بیشتر آدمی را به دفاع بیجا و جانبداری ناروا وا می دارد. لذا این برای جامعه اسلامی آفت است که افرادی به اسم خویشاوندی و آقازاده بودن از امتیازات مالی و مقامی خاصی برخوردار باشند.
رهبر معظم انقلاب در شرح روایتی از امیرالمومنین (علیه السلام) با این مضمون که "ای مردم بدانید هیچ شرافتی بالاتر از اسلام نیست" فرمودند: «حضرت فرمود اسلام شرف است، قومت هر که می خواهد باشد، کیسه ات (اموالت) هر چقدر می خواهد باشد، دیگر در جامعه این آقا نمی تواند بگوید من آقازاده فلانی هستم اینها حرف مفت است!» (جلسه درس خارج فقه دوشنبه 30/9/94)

- نظرات (0)