مسأله 1669. كسي كه كفاره روزه رمضان بر او واجب است، بايد يك بنده آزاد كند، يا به دستوري كه در مسأله بعد گفته مي‎شود دو ماه روزه بگيرد، يا شصت فقير را سير كند يا به هر كدام يك مد كه تقريبا ده سير است طعام يعني گندم يا جو و مانند اينها بدهد، و چنان چه اينها برايش ممكن نباشد هر مقدار مي‎تواند صدقه به فقرا بدهد و استغفار كند و اگر از دادن صدقه هم عاجز باشد اكتفا به استغفار نمايد اگر چه مثلاً يك مرتبه بگويد «اَسْتَغْفِرُ الله» و احتياط واجب آن است كه هر وقت بتواند كفاره را بدهد.
مسأله 1670. كسي كه مي‎خواهد دو ماه كفاره روزه رمضان را بگيرد، بايد سي و يك روز آن را پي‎درپي بگيرد و اگر بقيه آن پي‎درپي نباشد اشكال ندارد.
مسأله 1671. كسي كه مي‎خواهد دو ماه كفاره روزه رمضان را بگيرد، نبايد موقعي شروع كند كه در بين سي و يك روز، روزي باشد كه مانند عيد قربان، روزه آن حرام است.
مسأله 1672. كسي كه بايد پي‎درپي روزه بگيرد اگر در بين آن بدون عذر يك روز روزه نگيرد، يا وقتي شروع كند كه در بين آن به روزي برسد كه روزه آن واجب است، مثلاً به روزي برسد كه نذر كرده آن روز را روزه بگيرد، بايد روزه‎ها را از سر بگيرد.
مسأله 1673. اگر در بين روزهايي كه بايد پي‎درپي روزه بگيرد، عذري مثل حيض يا نفاس، يا سفري كه در رفتن آن مجبور است، براي او پيش آيد، بعد از برطرف شدن عذر واجب نيست روزها را از سر بگيرد، بلكه بقيه را بعد از برطرف شدن عذر به جا مي‎آورد.
مسأله 1674. اگر به چيز حرامي روزه خود را باطل كند، چه آن چيز اصلا حرام باشد مثل شراب و زنا، يا به جهتي حرام باشد، مثل خوردن غذاي حلالي كه براي انسان ضرر معتني به دارد و نزديكي كردن با عيال خود در حال حيض، كفاره جمع بر او واجب مي‎شود. يعني بايد يك بنده آزاد كند و دو ماه روزه بگيرد و شصت فقير را سير كند، يا به هر كدام آنها يك مد كه تقريباً ده سير است، گندم يا جو يا نان و مانند اينها بدهد، و چنان چه هر سه برايش ممكن نباشد، هر كدام آنها كه ممكن است بايد انجام دهد.
مسأله 1675. اگر روزه‎دار دروغي را به خدا و پيغمبر صلي الله عليه و آله نسبت دهد بنابر احتياط كفاره جمع كه تفصيل آن در مسأله پيش گفته شد بر او لازم مي‎شود.
مسأله 1676. اگر روزه‎دار در يك روز ماه رمضان چند مرتبه جماع كند، بنابر احتياط براي هر دفعه، يك كفاره بر او واجب است. ولي اگر جماع او حرام باشد، براي هر دفعه يك كفاره جمع واجب مي‎شود.
مسأله 1677. اگر روزه‎دار در يك روز ماه رمضان چند مرتبه غير جماع كار ديگري كه روزه را باطل مي‎كند انجام دهد، براي همه آنها يك كفاره كافي است.
مسأله 1678. اگر روزه‎دار غير جماع كار ديگري كه روزه را باطل مي‎كند انجام دهد و بعد با حلال خود جماع نمايد، بنابر احتياط براي هر كدام يك كفاره واجب مي‎شود.
مسأله 1679. اگر روزه‎دار غير جماع كار ديگري كه حلال است و روزه را باطل مي‎كند، انجام دهد مثلاً آب بياشامد و بعد كار ديگري كه حرام است و روزه را باطل مي‎كند غير از جماع انجام دهد، مثلاً غذاي حرام بخورد، يك كفاره كافي است.
مسأله 1680. اگر روزه‎دار آروغ بزند و چيزي در دهانش بيايد، چنان چه آن را فرو ببرد، روزه‎اش باطل است. و بايد قضاي آن را بگيرد و كفاره هم بر او واجب مي‎شود، و اگر خوردن آن چيز حرام باشد، مثلاً موقع آروغ زدن خون يا غذايي كه از صورت غذا بودن خارج شده، به دهان او بيايد و عمداً آن را فرو برد بايد قضاي آن روزه را بگيرد و كفاره جمع هم بر او واجب‎مي‎شود.
مسأله 1681. اگر نذر كند كه روز معيني را روزه بگيرد، چنان چه در آن روز عمداً روزه خود را باطل كند، در كفاره آن دو قول است: يكي اين است كه يك بنده آزاد نمايد و يا دو ماه پي‎درپي روزه بگيرد يا به شصت فقير طعام دهد و اين قول در صورت اختيار آزاد كردن بنده يا اطعام شصت فقير مطابق با احتياط است و قول ديگر تخيير بين آزاد كردن يك بنده و طعام دادن به ده فقير يا پوشاندن آنها و اگر هيچ يك را نتواند، سه روز پي‎درپي روزه بگيرد.
مسأله 1682. كسي كه مي‎تواند وقت را تشخيص دهد، اگر به گفته كسي كه مي‎گويد مغرب شده افطار كند و بعد بفهمد مغرب نبوده است، قضا و كفاره بر او واجب مي‎شود.
مسأله 1683. كسي كه عمداً روزه خود را باطل كرده، اگر بعد از ظهر مسافرت كند، يا پيش از ظهر براي فرار از كفاره سفر نمايد كفاره از او ساقط نمي‎شود بلكه اگر قبل از ظهر مسافرتي براي او پيش آمد كند، بنابر احتياط كفاره بر او واجب است.
مسأله 1684. اگر عمداً روزه خود را باطل كند و بعد عذري مانند حيض يا نفاس يا مرض براي او پيدا شود، بنابر احتياط كفاره بر او واجب مي‎شود.
مسأله 1685. اگر يقين كند كه روز اول ماه رمضان است و عمداً روزه خود را باطل كند، بعد معلوم شود كه آخر شعبان بوده بنابر احتياط كفاره بر او واجب نيست.
مسأله 1686. اگر انسان شك كند كه آخر رمضان است يا اول شوال و عمداً روزه خود را باطل كند، بعد معلوم شود اول شوال بوده كفاره بر او واجب نيست.
مسأله 1687. اگر روزه‎دار در رمضان با زن خود كه روزه‎دار است جماع كند، چنان چه زن را مجبور كرده باشد، كفاره روزه خودش و روزه زن را بايد بدهد و اگر زن به جماع راضي بوده، بر هر كدام يك كفاره واجب مي‎شود.
مسأله 1688. اگر زني شوهر روزه‎دار خود را مجبور كند كه جماع نمايد، يا كار ديگري كه روزه را باطل مي‎كند انجام دهد، واجب نيست كفاره روزه شوهر را بدهد.
مسأله 1689. اگر روزه‎دار در ماه رمضان، زن خود را مجبور به جماع كند و در بين جماع، زن راضي شود، بنابر احتياط واجب بايد مرد دو كفاره و زن يك كفاره بدهد.
مسأله 1690. اگر روزه‎دار در ماه رمضان با زن روزه‎دار خود كه خواب است جماع نمايد، يك كفاره بر او واجب مي‎شود و روزه زن صحيح است و كفاره هم بر او واجب نيست.
مسأله 1691. اگر مرد زن خود را مجبور كند كه غير جماع كار ديگري كه روزه را باطل مي‎كند به جا آورد، كفاره زن را نبايد بدهد و بر خود زن هم كفاره واجب نيست.
مسأله 1692. كسي كه به واسطه مسافرت يا مرض روزه نمي‎گيرد، نمي‎تواند زن روزه‎دار خود را مجبور به جماع كند. ولي اگر او را مجبور نمايد، كفاره بر مرد واجب نيست.
مسأله 1693. انسان نبايد در به جا آوردن كفاره كوتاهي كند، ولي لازم نيست فوراً آن را انجام دهد.
مسأله 1694. اگر كفاره بر انسان واجب شود و چند سال آن را به جا نياورد، چيزي بر آن اضافه نمي‎شود.
مسأله 1695. كسي كه بايد براي كفاره يك روز شصت فقير را طعام بدهد اگر به شصت فقير دسترسي دارد، نبايد به هر كدام از آن‎ها بيشتر از يك مد كه تقريبا ده سير است طعام بدهد، يا يك فقير را بيشتر از يك مرتبه سير نمايد، ولي مي‎تواند براي هر يك از عيالات فقير اگر چه صغير باشند يك مد به آن فقير بدهد.
مسأله 1696. ​کسی که قضاي روزه رمضان را گرفته، اگر بعد از ظهر عمداً كاري كه روزه را باطل مي‎كند انجام دهد، بايد به ده فقير هر كدام يك مد كه تقريباً ده سير است طعام بدهد و اگر نمي‎تواند، سه روز روزه بگيرد.