سایت خاتون

زیارت امیرالمومنین

دعایی برای رفع غم و اندوه

در كتاب «بلد الأمین» از حضرت رسول اکرم صلى اللّه علیه و آله روایت كرده:

هر كه هر روز ده بار این دعا را بخواند، حق تعالى‏ چهار هزار گناه كبیره او را بیامرزد

و وى را از سكرات مرگ و فشار قبر، و صد هزار هراس قیامت نجات دهد،

و از شرّ شیطان و سپاهیان او محفوظ گردد و قرضش ادا شود و اندوه و غمش برطرف گردد، دعا این است:

اَعْدَدْتُ لِكُلِّ هَوْلٍ لا اِلهَ اِلا اللَّهُ وَ لِكُلِّ هَمٍّ وَ غَمٍّ ماشاءَ اللَّهُ

وَ لِكُلِّ نِعْمَةٍ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لِكُلِّ رَخآءٍ اَلشُّكْرُ لِلَّهِ

وَ لِكُلِّ اُعْجُوبَةٍ سُبْحانَ الِلَّهِ

وَ لِكُلِّ ذَنْبٍ اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ

وَ لِكُلِّ مُصیبَةٍ اِنّا لِلّهِ وَ اِنّا اِلَیْهِ راجِعُونَ

وَ لِكُلِّ ضیقٍ حَسْبِىَ اللَّهُ

وَ لِكُلِّ قَضآءٍ وَ قَدَرٍ تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ

وَ لِكُلِّ عَدُوٍّ اِعْتَصَمْتُ بِاللَّهِ

وَ لِكُلِّ طاعَةٍ وَ مَعْصِیَةٍ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ.

وجوب روزه گرفتن

«یَـأَ ایُّهَا الَّذِینَ امَنُواْ كُتِبَ عَلَیْكُمُ الصِّیَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ»(1) ؛ اى كسانى كه ایمان آورده‏اید! روزه بر شما نوشته (واجب) شده است، آنگونه كه بر كسانى كه پیش از شما بودند، نوشته شده بود. باشد كه پروا كنید!»

خداوند، بندگان را به چیزى كه تاب نیاورند، موظّف نكرده است. همانا آنان را در شبانه‏روز، به پنج نماز، موظّف ساخته است و از هر دویست درهم، به پنج درهم مكلّف نموده و در سال، به روزه ماه رمضان تكلیف كرده است

- قال الإمام زین العابدین علیه‏السلام:
خداوند، پنج چیز را واجب كرده است و جز نیكو و زیبا، واجب نكرده است: نماز، زكات، حج، روزه و ولایت ما اهل بیت.

- قال الإمام الباقر علیه‏السلام:
اسلام بر پنج پایه بنا شده است: برپا داشتن نماز، پرداختن زكات، حجّ خانه خدا، گرفتن روزه ماه رمضان و ولایت ما اهل بیت .

- قال الإمام الصادق علیه‏السلام:
خداوند، بندگان را به چیزى كه تاب نیاورند، موظّف نكرده است. همانا آنان را در شبانه‏روز، به پنج نماز، موظّف ساخته است و از هر دویست درهم، به پنج درهم مكلّف نموده و در سال، به روزه ماه رمضان تكلیف كرده است .

- قال الإمام الصادق علیه‏السلام:
از مرده در قبر درباره پنج چیز سؤال مى‏شود: نمازش، زكاتش، حجّش، روزه‏اش، و ولایتش نسبت به ما اهل بیت .

- نظرات (0)

حكمت روزه گرفتن

پس خداى متعال خواست تا میان بندگانش برابرى پدید آورد و ثروتمند هم طعم گرسنگى و رنج را بچشد تا بر ناتوان، رقّت قلب یابد و بر گرسنه ترحّم نماید

- نظرات (0)

برکات و شأن دعای جوشن کبیر

دعای جوشن کبیر ماه رمضان
خداى تعالى در آسمان چهارم خان ه‏اى بنا کرده که نامش بیت المعمور است؛ به آن خانه در هر روزى هفتاد هزار فرشته داخل مى ‏شوند و از آن بیرون م ى‏روند و دیگر به سوى آن تا روز قیامت بر نمى‏ گردند و خداى عزّ و جلّ به صاحب این دعا ثواب این فرشتگان را مى ‏بخشد.

وقتی انسان بخواهد کسی را به سمت خودش بخواند او را صدا می زند؛ هر انسانی که به خدا معتقد و مۆمن باشد،یا اگر هم به خدا اعتقاد محکمی نداشته باشد اما در مواقع ناراحتی و نگرانی و التهاب بالاخره یک"یا خدایی" می گوید و در حالت های گوناگون خدا را می خواند. بنابراین دعا یعنی ای خدا گفتن و از خدا چیزی خواستن؛یکی از دعاهای پرفضیلت ماه رمضان به ویژه لیالی قدر دعای جوشن کبیر است.جوشنکبیر، دعایی منقول از پیامبر اکرم (صلیاللّهعلیهو آلهوسلم) است که حاوی هزار و یک نام و صفت خدای متعال می باشد.

فضیلت دعای جوشن کبیر
در روایاتی كه از معصومین به ما رسیده مکرراً این مطلب دیده می شود كه خداوند دارای 99 اسم است كه هر كسی او را به این نام ها بخواند،دعایش مستجاب و هر كه آنها را شماره كند اهل بهشت است. گویا مراد از شماره کردن این نام ها فقط خواندن آنها نیست بلکه درک کردن مفاهیم و تخلق یافتن به این اسماء است.

دعای جوشن کبیر در یکی از غزوات صدر اسلام از جانب جبرئیل برای پیامبر اسلام آورده شده است. این دعا صد بند دارد و هر بند حاوی ده "اسم" از اسمای خداست، بهجز بند 55 که یازده اسم باری تعالی در آن آمده است؛ بنابراین، درمجموع، این دعا حاوی هزار و یک «اسم» خدای متعال است. در باب فضیلت خواندن این دعا چنین آمده است:

1ـ هر که این دعا را هنگام خروج از منزل بخواند،خداى تعالى عمل او را به عمل هاى نیکو لاحق مى ‏سازد.

2ـ حضرت رسول (صلى الله علیه و آله) فرمودند که: هیچ بنده‏اى از امّت من نیست که این دعا را در ماه مبارک رمضان سه مرتبه یا یک مرتبه بخواند مگر آنکه به تحقیق که خداى تعالى بدن او را بر آتش حرام مى‏ کند و بر او بهشت واجب مى‏ شود.

3ـ خداى تعالى در آسمان چهارم خان ه‏اى بنا کرده که نامش بیت المعمور است؛ به آن خانه در هر روزى هفتاد هزار فرشته داخل مى ‏شوند و از آن بیرون مى‏ روند و دیگر به سوى آن تا روز قیامت بر نمى‏ گردند و خداى عزّ و جلّ به صاحب این دعا ثواب این فرشتگان را مى ‏بخشد.

4ـ کسى که این دعا را در ظرفى پاکیزه به آب باران و زعفران بنویسد و آن را بیاشامد به قدرى که نوشیدن آن را توانا باشد، خداى تعالى او را از هر دردى و هر بیمارى شفا مى ‏دهد.

5ـ هر کسى که این دعا را بخواند، مثل مردن شهدا مى ‏میرد. خداى تعالى براى او ثواب هفتصد هزار شهید از شهیدان صحرا را مى‏ نویسد.

7ـ در شبى که شخص این دعا را بخواند خداى تعالى به او روى مى‏ آورد و به سوى او نظر التفات مى‏ کند و تمامی حاجت هاى دنیا و آخرت او را برآورده می سازد.

8ـ در شبى که این دعا را مى‏ خواند خداى تعالى از او شرّ شیاطین و مکر ایشان را دفع مى‏ کند و عمل هاى او را همگى قبول مى‏ کند و مال او را پاکیزه مى‏ کند.

9ـ اگر کسى این دعا را در جامى به کافور و مشک بنویسد و آن را بشوید و آن را بر کفن مرده‏ اى بپاشد خداى تعالى در قبر او صد هزار نور نازل مى‏ سازد و ترس از منکر و نکیر را از او دفع مى‏ کند و از عذاب قبر ایمن مى‏ گردد و خداى تعالى به سوى او در قبر هفتاد هزار فرشته بر مى‏ انگیزاند که با هر فرشته طبقى از نور باشد که آن نور را بر او مى ‏پاشند و او را بر مى‏دارند و به سوى بهشت مى ‏برند و به او مى‏ گویند: خداى تعالى ما را امر کرده که مونس تو تا روز قیامت باشیم و خداى تعالى قبر او را گشاده مى‏ گرداند چندان که چشم کار کند و براى او درى در بهشت گشوده مى‏ شود.

10ـ خدای تعالى به خواننده این دعا، به عدد هر حرف دو حوریه بهشتی مى ‏بخشد. پس هر گاه از خواندن این دعا فارغ شود، خداى تعالى براى او خان ه‏اى در بهشت بنا مى‏ کند و او را ثواب حرف هاى تورات، انجیل، زبور و قرآن عظیم مى ‏بخشد و به او مثل ثواب ابراهیم خلیل، موسى ،عیسى و رسول الله مى ‏دهد.

11ـ کسى که این دعا را بخواند، خداى تعالى بر او دو فرشته موکّل مى‏ کند که او را از گناهان نگاه دارند و خداى تعالى را تسبیح گویند و تنزیه کنند و او را از همه بلاها محافظت نمایند و براى او درهاى بهشت را بگشایند و بر او درهاى جهنم را ببندند و تا زمانی که زنده باشد پس او در حفظ و امان خدا خواهد بود و همچنین در نزد وفات.

( مهج الدعوات ابن طاووس ـ ترجمه طبسى، ص 363-365)

مضامین بلند دعای جوشن کبیر
در تلاوت قرآن خدا با ما سخن می گوید و در دعا ، ما با خدا سخن می گوییم ، دوشكل دعا وجود دارد یكی خواسته ها و نیازهای عادی مردم است و دیگری سلسله دعاهایی داریم كه از ائمه معصومین رسیده و ذخیره ای است برای ما. این دعاها در مرحله اول نقش معرفت افزایی دارد و معرفت ما را به خدا زیاد می كند، دعای جوشن كبیر دارای صد بند صفات و ویژگی های خداست كه موجب نزدیک شدن دل به خدا می گردد؛ این دعا خیلی خالص و ناب است؛ زیرا صحبت هیچ چیز جز محبوب در آن نیست.کسانی که معرفت کافی را کسب کرده باشند می توانند به ژرفای این دعا پی ببرند.

خدا باید حلاوت ذکرش را به دل بچشاند تا انسان حال اولیاء خدا را در اسماء خداوند بفهمد و درک کندکه هر کدام از این اسماء با دل انسان چه می کند. اگر دل پاک شده و نوری از توحید بر دل تابیده باشد، وقتی این دعا را می خواند مثل شخصی است که به بوستان بزرگی رسیده که هر بخشی از این بوستان پر است از گل های رنگارنگ که یک اسم در این اسماء تجلی دارد. توجه دقیق و عمیق به اسماء حضرت باری تعالی، به طرز عمیقی نور معرفت را در ظاهر و باطن ذاکر پراکنده می سازد. همچنین ذکر اسماء حضرت رب العالمین با آنکه در زمان هائی خاص بیشتر توصیه شده اما مقید به ایام مشخص نیست بنا بر این در همه حال با حضور قلب و فارغ از اندیشه های دنیوی می توان بر این اذکار مداومت کرد.


منبع:tebyan.net

- نظرات (0)

ویژگی های شب قدر در قرآن

---

آن شب خاص در ماه رمضان شب قدر و تقدیر نامیده شد؛ زیرا خداوند متعال در آن شب، رخدادهای یک سال؛ یعنى از آن شب تا شب قدر سال آینده را تقدیر مى‏کند؛ یعنی زندگى، مرگ، رزق، سعادت، شقاوت و چیزهایى دیگر از این قبیل افراد را رقم می زند.

---

شب قدر شبی است در ماه مبارک رمضان که در آن شب، قرآن کریم نازل شد.

این را می توان با کنار هم قرار دادن دو آیه از قرآن کریم به دست آورد یکی آیه 185/ بقره که می فرماید: شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآن‏ ؛ ماه رمضانی که در آن قرآن نازل شد و دیگری آیه 1/ قدر که می فرماید: إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیْلَةِ الْقَدْر ؛ ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم.

پس تردیدی نیست که شب قدر، شب نزول قرآن یکی از شبهای ماه مبارک رمضان است و گمان اینکه شب قدر، شب نزول قرآن در ماه رجب، شعبان و یا زمانی غیر از ماه رمضان باشد پندار نادرستی خواهد بود.

ویژگی های این شب از نظر قرآن کریم .

 

شب نزول قرآن کریم

همانگونه که گذشت قرآن کریم در (آیه 1/ قدر )خبر از نزول قرآن در این شب می دهد. سۆال مشهوری در این جا مطرح است که اگر قرآن در این شب به رسول خدا صلی الله علیه و آله نازل شد و پس آن آغاز نزول در 27 رجب و استمرار آن در طول بیست و سه سال چه می شود؟

علامه طباطبایی ره این مفسر بزرگ قرآن کریم با استناد به این آیه و آیات 2ـ3/ دخان می نویسد:

قرآن کریم دو جور نازل شده، یکى یکپارچه و در یک شب معین و یکى هم به تدریج در طول بیست و سه سال نبوت؛ یکی انزال است و دفعی و یکی تنزیل است و تدریجی.[1]

شب قدر و اندازه گیری

قرآن کریم با وصف قدر و اندازه گیری از این شب یاد می کند و آن را «لَیْلَة الْقَدْر» می خواند. اما چرا؟

آن شب خاص در ماه رمضان شب قدر و تقدیر نامیده شد؛ زیرا خداوند متعال در آن شب، رخدادهای یک سال؛ یعنى از آن شب تا شب قدر سال آینده را تقدیر مى‏کند؛ یعنی زندگى، مرگ، رزق، سعادت، شقاوت و چیزهایى دیگر از این قبیل افراد را رقم می زند.

این معنا در آیه 4/ سوره دخان که در وصف شب قدر است مشهودتر است. در آن آیه می فرماید:

«فِیها یُفْرَقُ کلُّ أَمْرٍ حَکیمٍ» «فرق» ؛ به معناى جدا سازى و مشخص کردن دو چیز از یکدیگر است و «فرق هر امر حکیم» یعنی آن امر و آن واقعه‏اى که باید رخ دهد را با تقدیر و اندازه‏گیرى مشخص سازند.

بنابراین این شب را شب قدر نامید چون در آن شب هر واقعه ای که تا سال آینده باید رخ دهد در آن شب حد اندازه اش تعیین شده و رقم می خورد.

دو نکته:

اول. خداوند متعال حکیم است و تقدیر او نیز حکیمانه است و از این کار هم با تعبیر امر حکیم یاد کرد بنابراین واقعه ای که رقم می خورد حکیمانه و به تعبیر عامیانه روی حساب و کتاب است. برای مثال در شب قدر رقم می خورد: فلانی که با اختیار خود، فلان کارها را انجام خواهد داد به اضافه کارهایی که انجام داده است به همراه تأثیر عوامل دیگری مانند دعای خیر یا آه دردمندانه دیگران در حق او، به فلان سرنوشت خیر یا ناگوار دچار شود. به عبارت دیگر رابطه منطقی و ریاضی دو طرف تساوی به امضاء می رسد.

اگر کسی طرف اول این تساوی را که مربوط به اوست را بعد از این شب تغییر داد و آن در جهت خوب یا بد تغییر داد به شکل خودکار ، طرف دیگر تساوی متناسب با طرف اول تغییر می کند. چه بسا کربلای نوشته شده با گناهی از دست برود و کربلایی نانوشته با ترک واقعی یک گناه یا انجام یک کار خالصانه روزی انسان شود. تعابیری که مانند تغییر نعمت که در ادعیه و روایات به چشم می خورند بیانگر همین مطلبند.

دوم. از تفسیری که گذشت استفاده مى‏شود شب قدر منحصر در آن شب و آن سال نزول نیست؛ بلکه هر ساله این وقایع در یک شب خاص به نام شب قدر تکرار می شود؛ شبی که در آن، امور سال آینده تا شب قدر سال بعد اندازه گیرى و مقدر مى‏شود. این تکرار را می توان از کلمه «یفرق» که فعل مضارع است و استمرار را مى‏رساند به خوبی استنباط کرد.[2]

پس ما در ماه رمضان شبی داریم که در آن شب، یکبار قرآن به صورت دفعی و یکجا بر قلب مطهر رسول خدا صلی الله علیه و آله نازل شد و در همان شب هر ساله مقدرات یک ساله رقم می خورد؛ بنابراین آن شب، شب نزول قرآن است (یکبار) و شب قدر است (هر سال).

 

برتر از هزار ماه

قرآن کریم ارزش این شب را برتر از هزار ماه می داند و می فرماید: لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ ؛ شب قدر بهتر از هزار ماه است.[3]

منظور از بهتر بودن این شب از هزار شب به طورى که مفسرین تفسیر کرده‏اند بهتر بودنش از نظر فضیلت عبادت است. این معنا با هدف قرآن هم تناسب دارد؛ چون هدف اصلی قرآن، نزدیک کردن مردم به سوى خدا و زنده کردن آنها با عبادت است بنابراین منظور از برتری، ارزش عبادت در آن شب است که از هزار شب عبادت برتر است. ناگفته نماند این همان معنایی است که در روایات نیز به آن اشاره شده است.

 

نزول ملائکه و روح در این شب

در این شب ملائکه و روح به دستور خداوند متعال ، تنزل پیدا کرده و پایین می آیند «تَنَزَّلُ الْمَلائِکةُ وَ الرُّوحُ فیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کلِّ أَمْرٍ» [4]

علامه ره معنای آیه می نویسد: ملائکه و روح در آن شب به اذن پرودگارشان نازل می شوند برای تدبیر هر امری از امور عالم.[5]

در سوره نحل، فرودگاه این گروه را بندگان برگزیده خدا دانسته و می فرماید:

یُنَزِّلُ الْمَلائِکةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلى‏ مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِه‏[6] ؛ فرشتگان را با روح به فرمان خویش، بر هر کس از بندگانش که بخواهد، نازل می کند.

منظور از «روح» کیست یا چیست؟

بعضى گفته‏اند: منظور، جبرئیل امین است که روح الامین نیز نامیده مى‏شود و بعضى با توجه به آیه 25/ شوری روح را به معنى وحى تفسیر کرده‏اند که می فرماید: « و کذلِک أَوْحَیْنا إِلَیْک رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ؛ همانگونه که بر پیامبران پیش وحى فرستادیم بر تو نیز به فرمان خود وحى کردیم»

در اینجا تفسیر سومى هم وجود دارد که بر اساس روایت است و آن اینکه روح، مخلوق عظیمى است برتر از فرشتگان، چنان که در حدیثى از امام صادق ع نقل شده است که شخصى از آن حضرت سۆال کرد: آیا روح همان جبرئیل است؟ امام علیه السلام در پاسخ فرمود:

جبرئیل من الملائکه، و الروح اعظم من الملائکة ؛ جبرئیل از ملائکه است و روح اعظم از ملائکه است.[7]

 

غرق در سلام

این شب تا طلوع فجر غرق در سلام است ، سَلامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْر[8]

سلام و سلامت به معنای عاری بودن از آفات ظاهری و باطنی است.[9] بنابراین آیه اشاره به این دارد که خداوند متعال اراده کرده است که در آن شب، رحمتش شامل تمام بندگانی شود که به سوی او رو می آورند و نیز اراده کرده در آن شب درهای عذابش بسته باشد.

 

شب مبارک

قرآن کریم این شب را شبی مبارک توصیف کرده و می فرماید: «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیْلَةٍ مُبارَکةٍ»[10]

برکت به معنای خیر کثیر است و چون شب ظرف زمان است پس مبارک بودن آن شب به این است که ظرفیت خیر کثیرى را دارد. و این خیر کثیر، در درجه اول قرآن است که در چنین شبی نازل شد و رحمت گسترده اش، همه خلق را گرفت و در مراتب بعدی عبادتهای این شب است که با وجود ظاهری کوتاه و چند ساعته برتر از عبادتهای هزار ماه است و نیز عنایتها و الطاف ویژه خداوند متعال که در این شب نسب به بندگانش روا می دارد.

 

پی نوشت ها:

1. ر.ک به المیزان 20/330

2. ر.ک به المیزان 20/331

3. 3/ قدر

4. 4/ قدر

5. المیزان 2/332

6 . نحل /2

7.  تفسیر نمونه 27/184

8. 5/ قدر

9. مفردات راغب ماده «سلم»

10.   3/ دخان

                                                   

- نظرات (0)

موجبات فضیلت شب قدر

---

شب قدر مهمترین و با فضیلت ترین شب مسلمانان به حساب می‌آید. اهمیت این شب به وقایع و رویدادهایی است که در آن به وقوع می‌پیوندد.اما در این شب چه اتفاقاتی رخ می‌دهد که آن را چنان متمایز از سایر شب ها می‌سازد که خداوند آن را بهتر از هزار شب معرفی می‌کند.

---

 

نزول قرآن:

یکی از مهمترین و محوری‌ترین وقایع در شب قدر، نزول قرآن است. کتابی که آن را نور و روشنایی فرستاد و به هر کتابی که نازل کرد گواه قرار داد و به هر حدیث و سخن برتر گردانید. قرآن به دو گونه نازل شده است: نزول تدریجی در شب قدر و نزول دفعی در طول بیست و سه سال رسالت حضرت رسول اکرم ( صلوات الله علیه ) . ظاهر آیه شریفه « انا انزلناه فى لیله القدر» این است که همه قرآن در شب قدر نازل شده است. آیاتى چون «قرانا فرقناه لتقراه على الناس على مکث ونزلناه تنزیلا.»( اسراء / 106 ) به نزول تدریجى قرآن اشاره دارد.

 

تورات و انجیل هم در رمضان نازل شد:

موثق نقل شده حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه که تورات نازل شد در شب ششم که گذشته بود پنج شب و آن شب که نازل شد شب ششم بود از ماه مبارک رمضان و انجیل نازل شد در شب دوازدهم ماه مبارک رمضان و زبور نازل شد در شب هجدهم ماه مبارک رمضان و قرآن در شب قدر نازل شد.( لوامع صاحبقرانى، 594 )

  

تقدیر امور:

خداوند متعال در شب قدر حوادث یک سال آینده را از قبیل مرگ و زندگى، وسعت ‏یا تنگى روزى، سعادت و شقاوت، خیر و شر، طاعت و معصیت و... تقدیر مى‏کند، در آیه شریفه «إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ » ( قدر / 1 ) کلمه «قدر» دلالت‏ بر تقدیر و اندازه‏ گیرى دارد و آیه شریفه «فِیهَا یُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِیمٍ ‏» (دخان / 6 ) که در وصف شب قدر نازل شده است‏ بر تقدیر دلالت مى‏کند.

در شب قدر تقدیر هر شئ تا شب قدر آینده در آن سال مقدّر و معیّن می شود مانند خیر، شرّ، طاعت، گناه، ولادت، مرگ و روزى و هر چه در آن سال تقدیر شده حتمى است و خدا را در آن مشیّت است و خدا در آن مسلوب القدره نیست. در تفسیر برهان است که ابوذر گوید: به رسول خدا گفتم لیله القدر چیزى است که در زمان انبیاء می شود و در آن امر بر آنان نازل می گردد و چون رفتند برداشته می شود؟فرمود:«لَا بَلْ هِیَ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ»

امور چطور تفصیل میشود؟ بملائکه چطور خبر میرسد؟ واقعیت این قضایا چیست؟ خدا بهتر میداند، ولى عبادت آن شب را در سرنوشت نیکوى یک ساله تأثیر بسزائى است. در دعاهاى مخصوص آن شب نیز به این قضایا اشاره شده است. ( قاموس قرآن، 254 )

.اوائل سوره دخان که مستحبّ است شب 23 رمضان خوانده شود چنین است: حم. وَ الْکتابِ الْمُبِینِ. إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکةٍ إِنَّا کنَّا مُنْذِرِینَ. فِیها یُفْرَقُ کلُّ أَمْرٍ حَکیمٍ. أَمْراً مِنْ عِنْدِنا إِنَّا کنَّا مُرْسِلِینَ. رَحْمَةً مِنْ رَبِّک إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ‏ دخان:

این آیات می‌گویند: قرآن در شبى با برکت نازل شده، براى انذار نازل شده که خدا به وسیله پیامبران گذشته هم انذار میکرده است، در آنشب هر کار حکیمانه از هم جدا و متمایز می شود، کار حکیمانه‏ای که از جانب خداست، تفریق و متمایز شدن و تعیّن کارها رحمتى است از جانب خدا که گفتار و درخواست همه را میشنود و بهمه چیز داناست اینکه خدا میفرماید: وَ إِنْ مِنْ شَیْ‏ءٍ إِلَّا عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ‏ حجر: 21. آیا قدر معلوم نازل شده‏ها در شب قدر معین میشود؟

از آیات گذشته دو چیز بطور یقین بدست می‌آید یکى اینکه در شب قدر امور از هم متمایز و منفصل می شوند و تقدیرات از هم جدا و روشن می شوند، دیگر اینکه شب قدر همیشه هست و خواهد بود. ( قاموس قرآن،  253 )

تقدیر و سرنوشت در شب قدر به اتفاقات آن سال و خروج آن رویدادها از اجمال به تفصیل  خلاصه نمی‌شود بلکه روایتی داریم که از تقدیر معنا و مفهوم دیگر را قصد می‌کند که خارج از مفهوم عام آن نیست و آن معنا  ولایت امیرالمومنین علی ( علیه السلام ) است.

أصبغ بن نباته از حضرت علىّ بن ابى طالب علیه السّلام روایت نموده که پیغمبر خدا (ص)، بمن فرمود: یا علىّ آیا مى‏دانى معنى شب قدر چیست؟ عرض کردم: نه یا رسول اللَّه! پیغمبر صلى اللَّه علیه و آله فرمود: خداوند تبارک و تعالى در آن شب به تقدیر و سرنوشتى که در روز قیامت خواهد بود، قضا و حکم، و اندازه‏گیرى نموده، و در آنچه خداى عزّ و جلّ فرمان داد ولایت تو بود، و نیز ولایت امامان از نژاد تو، تا روز قیامت.

 مفضّل بن عمر گوید: در محضر امام صادق علیه السّلام از آیه مبارکه‏ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ (بدرستى که ما آن (قرآن) را در شب قدر فرو فرستادیم) سخن به میان آمد، فرمود: چقدر برترى آن بر سوره‏هاى دیگر آشکار است! گوید: عرضه داشتم: برترى آن چه مى‏باشد؟ فرمود: در آن شب ولایت امیر المۆمنین علیه السّلام نازل شده، گفتم: در شب قدرى که ما آن را در ماه رمضان امید داریم؟ فرمود: آرى شبى که در آن شب آسمانها و زمین اندازه‏گیرى شده، و ولایت امیر المۆمنین علیه السّلام در آن تقدیر و معیّن شده است.( معانی الاخبار، 251 )

نزول ملائکه و روح

بر اساس آیه شریفه « تنزل الملئکه والروح فیها باذن ربهم من کل امر.»( قدر / 4) ملائکه و روح در این شب به اذن پروردگارشان نازل مى‏شوند. مراد از روح، آن روحى است که از عالم امر است و خداى متعال درباره‏اش فرموده است « قل الروح من امرربى‏.» ( اسراء / 85 ) پیامبر اکرم (ص) فرمود: وقتى شب قدر مى‏شود ملائکه‏اى که ساکن در «سدره المنتهى‏» هستند و جبرئیل یکى ازایشان است نازل مى‏شوند در حالى که جبرئیل به اتفاق سایرین پرچم‏هایى را به همراه دارند یک پرچم بالاى قبر من، و یکى بر بالاى بیت المقدس و پرچمى در مسجد الحرام و پرچمى بر طورسینا نصب مى‏کنند و هیچ مۆمن و مۆمنه‏اى دراین نقاط نمى‏ماند مگر آن که جبرئیل به او سلام مى‏کند، مگر کسى که دائم الخمر و یا معتاد به خوردن گوشت ‏خوک و یا زعفران مالیدن به بدن خود باشد. ( مجمع البیان، 520 )

- نظرات (0)

چرا نمی گویند روز قدر؟

---

در میان روزهای ماه مبارک رمضان روزهایی است که شب‌های آن عزیزترین شب ها به حسا ب می آیند و شب قدر نیز یکی از این شب هاست. شب قدر را شبی دانسته اند که در تمام سال شبی به خوبی و فضیلت آن نیست . سخن ما سخن از برکت و ارزش و قدر شب قدر نیست بلکه آنچه توجه ما را به خود جلب کرد این است که چرا شب؟ چرا روز قدر نمی گویند، مگر چه سرّی در این شب نهفته است؟

---

 

شب زنده داری

شبانگاه، آنگاه که تمام جنبندگان به خواب عمیق فرورفته اند، موقع بیداری دلهای آگاه است که از این سراپرده مرموز عالی ترین حالات روحی را بهره برداری کنند. بله ، باید سرّی در دل این شب ها نهفته باشد که انسانهایی که نشان از خدا دارند در دل شب از خواب بیدار شده و اوقات را با یاد و نام خدای خود سپری می کنند، چنانکه شیخ حسنعلی اصفهانی معروف به نخودکی در وصیت خود به فرزندش می گوید: بدان که در راه حق و سلوک این طریق، اگر به جایی رسیده ام، به برکت بیداری شبها و مراقبت در امور مستحب و ترک مکروهات بوده است ولی اصل و روح همه این اعمال خدمت به ذریّه ارجمند رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بوده است.

کسانی که از مقامات دین به جایی رسیده اند همه شان از شب خیزان بوده اند و از غیر آنها دیده نشده است. و از جمله روایات، روایتی است که از حضرت باقر علیه السلام روایت شده است که خداوند می فرماید: دروغ می گوید کسی که گمان می کند مرا دوست دارد ولی چون شب او را فرا می گیرد از من غافل شده و به خواب می رود. ای پسر عمران اگر بینی کسانی را که در تاریکی شب به خاطر من بر پا می ایستند و من خود را در مقابل چشمان آنان ممثل نموده ام و آنان با من مخاطبه می کنند در حالیکه من بالاتر از آنم که دیده شوم و با من سخن می گویند در حالی که من عزیزتر از آنم که نزد کسی حضور یابم، ای پسر عمران به خاطر من از دیده ات اشک و از دلت خضوع را به پیشگاه من بیار و آنگاه مرا در تاریکی شب ها بخوان که مرا نزدیک و پاسخ گو خواهی یافت.

از مطالب ذکر شده نیز می توان دریافت که شب و شب زنده داری از جایگاه برجسته ای در جهت وصول به حق برخوردار است.

رمز شب

شب در اندیشه مولانا به عنوان عارفی نامی، نماد لحظاتی از زندگی انسان است که اولیاء و پیامبران و عارفان در لحظات آن به راز و نیاز با خداوند پرداخته و آب حیات را با نیایش در دل تاریکی شب یاقته اند . عبادت و نیایش در دل شب اثر فوق العاده ای در صفای روح و تهذیب نفس و تربیت معنوی انسان دارد . به عقیده مولانا، خداوند هر شب ارواح را از دام تن می رهاند و از لوح اذهان خواطر و نقوش را پاک می کند. این ارواح رها شده از قید جسم فارغ و خلاص اند و در قید و بند دستور و حکم کسی نیستند و از دل مشغولی هایی که در روز دارند فارغ اند و در حالت رهایی از قفس تن در غم سود و زیان نیستند. بر این اساس می توان گفت از آنجایی که انسان در شب، از بسیاری از دل مشغولی های روز فارغ و رها است در ارتباط برقرار کردن با خدا می تواند تمام تمرکز و عقل و دل خود را متوجه خدا کند و در این راه به موفقیت های چشم گیری دست یابد و در اعماق تفکر و یاد و ذکر خویش وجود خدا را در زندگی خویش محسوس تر یابد. به عقیده مولانا از همین شب تاریک می توان برای رسیدن به کمالات انسانی بهره جست.

حقیقت شب

از نظر مولانا پدیده شب دارای یک حقیقت باطنی است که باعث شده است که خداوند بدان سوگند یاد کند، در غیر اینصورت خداوند به چیزی که فانی و فروشدنی است و در آن تغییر و دگرگونی رخ می دهد و دارای پایداری نیست سوگند یاد نمی کند. شب حقیقت باطنی عمیقی دارد که تا در وادی ایمان قدم ننهی از آگاه نخواهی شد و حقیقت آن را درک نخواهی کرد و زبان ما نیز از بیان آن قاصر است. از این رو شب را حقیقتی پنهان است که که بزرگترین آیات الهی در شب نازل گشته  و شب نزول آن به عنوان بهترین شب ها مقرر گشته است.

شب سرّی دارد که در هیج روزی جا نمی شود ،و وقتی خداوند متعال با خطابی شگفت انگیز ما را مخاطب ساخته و می گوید «و ما ادرک ما لیله القدر» باید خود حدیث مفصل از این مجمل خوانیم...!

- نظرات (0)