سایت خاتون

زیارت امیرالمومنین

دعایی برای رفع غم و اندوه

در كتاب «بلد الأمین» از حضرت رسول اکرم صلى اللّه علیه و آله روایت كرده:

هر كه هر روز ده بار این دعا را بخواند، حق تعالى‏ چهار هزار گناه كبیره او را بیامرزد

و وى را از سكرات مرگ و فشار قبر، و صد هزار هراس قیامت نجات دهد،

و از شرّ شیطان و سپاهیان او محفوظ گردد و قرضش ادا شود و اندوه و غمش برطرف گردد، دعا این است:

اَعْدَدْتُ لِكُلِّ هَوْلٍ لا اِلهَ اِلا اللَّهُ وَ لِكُلِّ هَمٍّ وَ غَمٍّ ماشاءَ اللَّهُ

وَ لِكُلِّ نِعْمَةٍ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لِكُلِّ رَخآءٍ اَلشُّكْرُ لِلَّهِ

وَ لِكُلِّ اُعْجُوبَةٍ سُبْحانَ الِلَّهِ

وَ لِكُلِّ ذَنْبٍ اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ

وَ لِكُلِّ مُصیبَةٍ اِنّا لِلّهِ وَ اِنّا اِلَیْهِ راجِعُونَ

وَ لِكُلِّ ضیقٍ حَسْبِىَ اللَّهُ

وَ لِكُلِّ قَضآءٍ وَ قَدَرٍ تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ

وَ لِكُلِّ عَدُوٍّ اِعْتَصَمْتُ بِاللَّهِ

وَ لِكُلِّ طاعَةٍ وَ مَعْصِیَةٍ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ.

سه تشابه قوم عاد و قاتلان امام حسین(علیه السلام)

وجه تشابه قوم عاد و قاتلان امام حسین(ع)

خدای متعال در سوره مبارکه فجر بعد از بیان قَسم های معنا دار و تکان دهنده، ظالمان و ستمگران جهان را مورد تهدید قرار می دهد.

در آیات ابتدایی سوره مبارکه ی فجر، باری تعالی سخن از ظالمان نامداری به میان می آورد،[1] که با وجود نعمت های بی شمار الهی راه کفران و ناسپاسی را در پیش گرفتند و خدای متعال نیز به خاطر آن گناهان شوم، بلایی بر آنها نازل کرد که برای جهانیان تا زمانی که جهان برپاست درس عبرت باشد، ولی با این حال عده ی بی شماری از ستمگران و ظالمان دنیا این تهدید ها را جدی نگرفته و در میدان ظلم و ستم گوی سبقت را از پیشینیان ربوده اند.
یکی از جلوه های زیبا و درس آموز معارف قرآنی، بیان سرگذشت اقوام گذشته است. البته بر اهل خرد پوشیده نیست، که قرآن کتاب قصه و داستان نیست؛ چرا که  استفاده از داستان در قرآن و بیان سرگذشت پیشینیان در جهت خاص و برای عبرت آموزی و پند دهی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از اقوامی که سرگذشت آنها مورد توجه قرآن قرار گرفته، ماجرای قوم عاد است. عاد در لغت به «معنای بازگشتن به چیزی است بعد از انصراف از آن.»[2] نام این قوم لجوج و سرکش حدود بیست و سه بار در قرآن کریم ذکر شده است. پیامبری به نام هود برای هدایت این قوم مبعوث شد، ولی با این حال عده ی کمی از آن قوم به آن پیامبر گرویدند. محققان و مفسران قرآن کریم این چنین بیان داشته، که قوم عاد از جمله اجداد قبلی طایفه و قوم عرب به شمار می آمدند.[3]

1- انکار آیات الهی و تکذیب پیامبران

خدای متعال در قرآن کریم خصوصیات و ویژگی های این قوم سرکش و طغیانگر را، تکذیب آیات الهی و نافرمانی پیامبران معرفی می فرماید: «وَ تِلْكَ عادٌ جَحَدُوا بِآیاتِ رَبِّهِمْ وَ عَصَوْا رُسُلَه؛ [سوره هود، آیه 59] این قوم عاد بودند كه نشانه  هاى پروردگارشان را انكار كردند و پیامبران او را نافرمانى نمودند». با مطالعه و دقت در ماجرای سال 61 هجری نیز با قوم گنهکار و شیطان صفتی همچون بنی امیه مواجه می شویم، که هر چند آخرین پیامبر رحمت و مهربانی را درک کردند، ولی مسیری بر خلاف رهنمودهای او در پیش گرفتند و هرآنچه از آموزه های وحیانی که او بیان کرده بود را به دست فراموشی سپردند. در روز عاشورا نیز امام حسین (علیه السلام) انکار و عصیان آنها را مورد توجه قرار می دهد.

آیا حسین (علیه السلام) پسر زهرای مرضیه (سلام الله علیها) نبود؟

از امام حسین (علیه السلام) نقل شده است، که در روز عاشورا به آن قوم ستم پیشه فرمودند:
«أَمَّا بَعْدُ فَانْسُبُونِی فَانْظُرُوا مَنْ أَنَا ثُمَّ ارْجِعُوا إِلَى أَنْفُسِكُمْ وَ عَاتِبُوهَا فَانْظُرُوا هَلْ یَصْلُحُ لَكُمْ قَتْلِی وَ انْتِهَاكُ حُرْمَتِی أَلَسْتُ ابْنَ بِنْتِ نَبِیِّكُمْ وَ ابْنَ وَصِیِّهِ وَ ابْنِ عَمِّهِ وَ أَوَّلِ الْمُوْمِنِینَ الْمُصَدِّقِ لِرَسُولِ اللَّهِ بِمَا جَاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ رَبِّه ؛[4] فرمود اما بعد، به حسب و نسب من توجه كنید و ببینید من كیستم، آنگاه به خود بازگشته، و خواهید فهمید، كه سخت اشتباه نموده اید و شایسته است خود را ملامت کنید، متوجه باشید آیا كشتن و دریدن پرده احترام من مناسب با حال شماست؟ آیا من پسر دختر پیغمبر شما نیستم؟ آیا من فرزند وصى و پسر عم پیغمبر شما و نخستین مومنان به خدا و تصدیق كننده به آئینى كه از طرف خدا آورده نمى باشم؟»

2- افراط و زیاده روی در قوه غضبیه

دومین خصوصیت قوم عاد افراط و زیاده روی در قوه غضبیه است. خدای متعال در این خصوص می فرماید: «وَ إِذا بَطَشْتُمْ بَطَشْتُمْ جَبَّارینَ؛ [سوره شعراء، آیه130]؛ و چون به خشم دست مى  گشایید مانند گردنكشان [بیرحمانه ] دست مى گشایید».  نعوذ بالله حتی اگر حسین (علیه السلام) فرزند وصی خدا هم نمی بود، بر اساس منطق و آموزه های قرآنی نمی بایست دشمنی با او مسلمان نماهای شیطان صفت را به بی عدالتی و ظلم در حق امام حسین (علیه السلام) ترغیب می کرد؛ در روایتی از امام رضا (علیه السلام) در ذیل آیه «وَ فَدَیْناهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ»[5] این چنین نقل شده است:
«فضل بن شاذان گوید: از حضرت رضا (علیه السّلام) چنین شنیدم، كه آن زمان كه خداوند تبارك و تعالى به حضرت ابراهیم (علیه السّلام) امر فرمود كه به جاى فرزندش اسماعیل، گوسفندى را كه خداوند فرستاده بود ذبح نماید، ...، خداوند عزّوجلّ نیز به او وحى فرمود كه: اى ابراهیم! محبوب ترین خلق من، نزد تو كیست! ابراهیم گفت: خدایا! مخلوقى خلق نكرده اى كه از حبیبت محمّد (صلى اللَّه علیه و آله) نزد من محبوبتر باشد، خداوند به او وحى فرمود كه: ... آیا بریده شدن سر فرزند او از روى ظلم، به دست دشمنانش دل تو را بیشتر به درد مى آورد یا بریدن سر فرزندت به دست خودت به خاطر اطاعت از فرمان من؟ گفت: بریده شدن سر فرزند او به دست دشمنانش دل مرا بیشتر به درد مى آورد، خداوند فرمود: گروهى كه خود را از امّت محمّد (صلى اللَّه علیه و آله) مى دانند، فرزندش حسین را به ظلم و ستم مانند گوسفند ذبح خواهند كرد و با این كار مستوجب خشم و غضب من خواهند شد، ابراهیم (علیه السّلام) بر این مطلب جزع و فزع نموده، دلش به درد آمد و شروع به گریه كرد.»[6]

3- تبعیت وپیروی از فرمان جباران

از جمله رفتارهای زشت و شنیع قوم عاد، پیروی و تبعیت از فرمان جباران ستمگر است.[7] خدای متعال در این خصوص می فرماید: «وَ اتَّبَعُوا أَمْرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنیدٍ؛[سوره هود، آیه 59] و از فرمان هر ستمگر دشمن حق، پیروى كردند.» این اعمال زشت و سخیف قوم عاد موجبات لعن و نفرین الهی را تا روز قیامت برای آنان به ارمغان آورد؛ کما اینکه خدای متعال در این خصوص می فرماید: « آنان، در این دنیا و روز قیامت، لعنت (و نام ننگینى) بدنبال دارند! بدانید «عاد» نسبت به پروردگارشان كفر ورزیدند! دور باد «عاد»- قوم هود- (از رحمت خدا، و خیر و سعادت)!» [سوره هود، آیه 60] قوم جبار بنی امیه نیز به جای اینکه متمسک به فرمان الهی شوند، و وصی خدا را یاری کنند، از یک شرابخوار و میمون باز همچون یزید تبعیت و پیروی کردند و به مصاف و قتال با ولیّ خدا عازم کربلا شدند.

سخن آخر:

قوم عاد از هر هیمنه و قدرتی که برخوردار بودند، به واسطه ی ظلم و ستمی که بر آیین پیامبر و دستورات الهی روا داشتند، به  عذاب الهی مبتلا گشتند، عذاب دردناک و سختی که نام آنان را در تاریخ ثبت کرد، قوم بنی امیه نیز همچنین گرفتار عذاب قیام مختار شدند، عذابی که جان یکایک قتلان حضرت را از دم تیغ گذراند.
پی نوشت ها:
[1]. سوره فجر، آیه 6. «أَ لَمْ تَرَ كَیْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعاد»
[2]. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ج 2، ص 664.
[3]. ترجمه المیزان، ج 10، ص422.
[4]. الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج 2، ص97.
[5]. سوره صافات، آیه 107.
[6]. عیون أخبار الرضا علیه السلام(ترجمه غفارى و مستفید)، ج 1، ص426.
[7]. سید فتاح مرتضوی، اشخاص و شاخص ها در قرآن، ص46.

- نظرات (0)

امامت و خلافت در قرآن

جعفر سبحانى

حكومت‏ شورائى

نویسندگان اهل سنت ‏بالاخص در عصر حاضر شیوه حكومت اسلامى را شورائى مى‏انگارند و پشتوانه حكومت اسلامى را همان دو آیه‏اى كه‏پیرامون شورائى در قرآن وارد شده است، مى‏دانند. ولى آنان از نكته‏اى غفلت ورزیده‏اند كه اگر حكومت اسلامى بر اساس «شورا» استوار بود، لازم بود پیامبر گرامى حدود و خصوصیات آن را بیان‏كند، درحالى كه درباره خصوصیات آن سخنى به میان نیامده است،مثلا یادآور شود: چه كسى اصل شورا را به اجراء بگذارد؟

راى دهندگان چه كسانى باشند؟ انصار و مهاجر با مسلمانان‏مدینه و مكه یا همه مسلمانان: در صورت اختلاف‏ نظر، ملاك ترجیح‏ چیست؟ اكثریت است ‏یا ملاكهاى دیگر.

این پرسشها و دهها پرسش مانند آن در هاله ابهام باقى است ازاین جهت نمى‏توان گفت پیامبر گرامى بر همین اصل، اعتماد نموده ودرباره شیوه حكومت‏سخنى نگفته است.

گذشته از این، باید دید آیات مربوط به شورا به كدام‏ یك از امور ناظر مى‏باشد، اینك آیات مربوطه را مطرح كرده بعدا در حدود دلالت آنها سخن مى‏گوئیم.

1- و شاورهم فى الامر فاذا عزمت فتوكل على الله(1) .

«با آنان در كار مشورت كن هر موقع تصمیم گرفتى، بر خدا توكل‏كن‏» .

2- والذین استجابوا لربهم و اقاموا الصلاه و امرهم شورى ‏بینهم و مما رزقناهم ینفقون(2) .

«كسانى كه دعوت پروردگارشان را اجابت كرده و نماز را به پامى‏دارند و كارهایشان به صورت مشورت صورت مى‏پذیرد، و از آنچه به‏انها روزى دادیم، انفاق مى‏كنند» .

دقت در مفاد و شرائط نزول، مانع از آن است كه آیه‏ها ناظر به‏ بیان شیوه حكومت در اسلام باشد.

آیه نخست‏ خطاب به پیامبر اكرم(ص)است كه با یاران خود به شوربپردازد، در مورد آیه، حاكم از جانب خدا معین شده و به حاكم ‏مسلم یعنى پیامبر خطاب مى‏كند كه براى جلب قلوب یاران خود، با آنان مشورت كند در این صورت آیه ناظر به شور در تعیین حاكم‏ نخواهد بود، بلكه بیانگر وظیفه حاكم موجود است كه چنین كند و اما این كه مردم نیز در تعیین حاكم از این اصل بهره بگیرند،هرگز آیه ناظر به آن نیست.

آیه دوم خطاب به افراد با ایمان است كه در «امور مربوط به‏خویش‏» مشورت كند در این صورت باید احراز شود كه خلافت پس از درگذشت پیامبر از امور واگذار شده به مردم است ‏یا نه؟ و ما احتمال مى‏دهیم كه این امر، به مردم واگذار نشده است و دراختیار خدا و رسول او است، با این احتمال نمى‏توان آیه را سند شیوه حكومت، اسلامى دانست.

در پایان یادآور مى‏شویم بسیارى از افراد كه در شیوه حكومت ‏كتاب یا رساله نوشته‏اند، اعضاء شورا را گروهى به نام (اهل الحل‏والعقد) معرفى كرده‏اند، یعنى كسانى كه باز و بستن امور به دست ‏آنها است ولى خود این جمله از مبهمات است زیرا روشن نیست كه ‏آیا مقصود علما و دانشمندان است آن هم در چه پایه از علم  و دانش، و میزان سنجش دانش آنها چیست؟

یا مقصود مسوولان حكومت اسلامى است.

یا كسانى كه در ارتش و سپاه اسلام مشغول انجام وظیفه مى‏باشند.

در هر حال در این كه شورا یكى از اصول اجتماعى اسلام است،سخنى نیست ولى آیا در همه موارد یا موارد خاصى; این اصل تنها نمى‏تواند چهره حكومت را روشن كند.

پیامبر براى حفظ میراث الهى بر سر دو راهى قرار گرفته بود:

الف)پیامبر قاطعانه پیشواى پس از خود را تعیین كند.

ب)شیوه و خصوصیات حكومت و وظیفه مسلمانان را به صورت روشن بیان كند. متاسفانه از نظر اهل سنت هیچ‏كدام انجام نگرفته است. و هرگز نمى‏توان به اصل شورا در تبیین صبغه حكومت اكتفا كرد.

بیعت و شیوه حكومت اسلامى

یكى از شیوه‏هاى زندگى عرب قبل از اسلام بیعت ‏با رئیس عشیره‏ بود و اسلام نیز آن را در مواردى تنفیذ كرد، مردم مدینه در سال‏11 و 12 در عقبه «منى‏» با پیامبر بیعت كردند كه اگر رسول‏گرامى به سرزمین آنان وارد شود، از او بسان فرزندان و بستگان‏ خود دفاع كنند، این نوع بیعت مربوط به تعیین حاكم نبود، بلكه‏ نتیجه ایمان آنان به رسول خدا بود و تعهد نمودند كه از رهبرخود دفاع كنند.

پس از هجرت پیامبر گرامى اسلام(ص)دوبار نیز با پیامبر بیعت‏كردند یكى در غزوه حدیبیه و دیگرى در بیعت زنان مكه با پیامبر.

درباره بیعت نخست، قرآن چنین مى‏فرماید:

"لقد رضى الله على المومنین اذ یبایعونك تحت الشجره فعلم ما فى قلوبهم فانزل السكینه علیهم و اصابهم فتحا قریبا"(3)

«خداوند از مومنان هنگامى كه در زیر آن درخت‏با تو بیعت‏كرده‏اند، راضى و خشنود شد، خدا آنچه را در درون دلهایشان نهفته‏ بود، مى‏دانست از این‏ رو آرامش را بر دلهایشان نازل كرد و پیروزى‏ نزدیك به عنوان پاداش نصیب آنها فرمود» .

و در آیه دیگر مى‏فرماید:

"اذا جائك المومنات یبایعونك على ان لا یشركن بالله شیئا و لایسرقن و لا یزنین و لا یقتلن اولادهن و لا یاتین ببهتان یفترینه‏ بین ایدیهن و ارجلهن و لا یعصینك فى معروف فبایعوهن و استغفرلهن الله ان الله غفور رحیم". (4)

«اى پیامبر هنگامى كه زنان مومن نزد تو آیند و با تو بیعت‏كنند كه چیزى را شریك خدا قرار ندهند دزدى و زنا نكنند، فرزندان خود را نكشند، تهمت و افترایى پیش دست و پاى خودنیاورند و در هیچ كار شایسته‏اى مخالفت فرمان تو نكنند، با آنهابیعت كن و براى آنان از درگاه خداوند آمرزش بطلب كه خداوند آمرزنده و مهربان است‏» .

اتفاقاً هر دو آیه خارج از موضوع ما است.

در آیه نخست آنان به نبوت پیامبر ایمان آورده و حاكم اسلامى ‏از جانب خدا معین شده بود. بیعت ‏براى این بود كه از جان او دفاع كنند همچنان كه از جان و فرزندان خود دفاع مى‏نمایند. یعنى‏ حاكم مشخص و فقط بیعت كردند كه در این لحظه حساس از او دفاع ‏نمایند.

آیه دوم درباره تعیین حاكم نیست، بلكه تاكید بر ایمان آنان‏به نبوت پیامبر است و در حقیقت عملا متعهد شده‏اند كه به شریعت‏او عمل كنند از این جهت‏ یادآور مى‏شود كه شرك نورزند، زنا نكنند، دزدى نكنند، سرقت نكنند، در این صورت این آیات رانمى‏توان ناظر به بیان شیوه حكومت دانست.

گذشته از این، مجرد بیعت الزام‏آور نیست و باید در كنار بیعت‏ خصوصیات خلیفه از نظر ایمان و تقوا و علم و آگاهى بیان گردد،درحالى كه هیچ‏كدام از دو سنت وارد نشده است.

آنچه كه انسان از دقت در این آیات و موارد بیعت استفاده‏ مى‏كند، این است كه هدف از بیعت تعیین حاكم و یا ثبیت‏حكومت او نیست، بلكه اخذ بیعت‏ براى تاكید بر عمل به مقتضاى ایمان است‏ از این جهت در حدیبیه بیعت نمودند تا سرحد جان از اسلام دفاع كنند یا در محیط مكه زنان بیعت مى‏كردند شرك نورزند و كار زشت ‏انجام ندهند.

آرى پس از درگذشت پیامبر تعیین خلیفه از طریق بیعت صورت گرفت‏ آن هم در دو مورد:

1- خلافت‏خلیفه نخست، با بیعت افراد اندكى.

2- خلافت امیرمومنان(ع)با اكثریت قریب به اتفاق.

گویا یك چنین روش، استمرار بر همان سیره پیش از اسلام بود كه‏ از طریق بیعت، شیخ قبیله را گزینش مى‏كرده‏اند ولى مسلما عمل‏ صحابه مدرك براى حكم شرعى نیست، حكم شرع را باید از كتاب و سنت‏ گرفت نه افراد غیر معصوم آنهم در چنین مساله سرنوشت‏ساز.

خلاصه سخن این كه اسلام آئین جهانى است و تا روز رستاخیز بایدجهان را اداره كند حتى در عظیم‏ترین و اساسى‏ترین مساله به نام‏ حكومت اسلامى روشن‏گریهاى گسترده داشته باشد.

سخنان حكیمانه‏اى از پیامبر(ص)نقل شده است كه روشنگر تنصیصى‏ بودن مقام امامت از روز نخست مى‏باشد.

ابن هشام مى‏نویسد: پیامبر گرامى اسلام(ص) در موسم حج قبیله‏ «بنى عامر» را به اسلام دعوت كرد رئیس آنان گفت: «ارایت ان‏نحن بایعناك على امرك ثم اظهرك الله على من خالفك ایكون لناالامر من بعدك؟» .

«آیا چه نظر مى‏دهى اگر ما با تو بیعت كردیم خدا تو را بر مخالفان پیروز كرد، آیا پس از تو، ما سهمى در كار تو خواهیم ‏داشت‏» ؟.

پیامبر در پاسخ فرمود: «الامر الى الله یضعه حیث‏یشاء. كار مربوط به خداست هركجا بخواهد آن را قرار مى‏دهد»(5) .

رئیس قبیله بنى‏عامر رسالت پیامبر را یك حكومت‏بشرى فكر مى‏كردو لذا انتظار داشت در برابر كمك به پیامبر، سهمى در آن داشته‏باشد، پیامبر دست رد بر سینه او زد، و امر حكومت را مربوط به‏ خدا دانست كه باید او تعیین كند، اگر به راستى زمام حكومت دردست امت اسلامى یا اهل حل و عقد یا دیگران بود، پیامبر مى‏فرمود:

«الامر الى الامه او الى اهل الحل والعقد» یا به گونه‏اى كه‏ براى طرف مفهوم باشد.

پیامبر گرامى در تعیین شیوه حكومت از جمله‏اى بهره گرفت كه‏خدا در مورد رسالت از آن استفاده كرده است چنانكه مى‏فرماید:

"الله اعلم حیث‏یجعل رسالته"(6)

«خدا آگاهتر است رسالت‏ خود را كجا قرار دهد» .

برداشت صحابه از خلافت پس از درگذشت پیامبر بررسى تاریخ خلافت نشان مى‏دهد كه تعیین خلیفه از طریق تنصیص‏خلیفه پیشین صورت مى‏گرفت اگر از خلافت ابى‏بكر و امیر مومنان ‏صرف‏نظر كنیم، دیگر خلافت‏ها همگى جنبه تعیینى و تنصیصى داشته است ‏خلافت عمر به وسیله ابى‏بكر انجام گرفت(7)

خلافت عثمان از طریق شوراى شش نفره به نتیجه رسید، شورائى كه ‏اعضاى آن را خلیفه پیشین معین كرد. (8)

آنگاه كه عمر ترور شد، عائشه از طریق فرزند خلیفه (عبدالله بن‏عمر) به او پیام فرستاد و گفت: سلام مرا به پدر برسان و بگو امت ‏محمد را بدون نگهبان ترك مكن، كسى براى آنها معین كن زیرا من ‏از فتنه مى‏ترسم.

عبدالله بن عمر به پدر گفت: در میان مردم شایع است كه تو كسى ‏را بر خلافت ‏برنمى‏گزینى، اگر براى تو شتر و گوسفندانى باشد و آن ‏را در اختیار چوپانى قرار دهى، هرگاه چوپان آنها را در بیابان‏رها كند، درباره او چگونه قضاوت مى‏كنى؟ آیا دامهاى تو را درمعرض هلاكت قرار نداده است؟ اگر چنین است، رعایت مصالح مردم ازاهمیت‏بالائى برخوردار است.(9)

هنگامى كه معاویه فرزند خود «یزید» را به عنوان خلیفه‏مسلمین معرفى كرد، عبدالله بن عمر را خواست و به او چنین گفت:

من دوست نداشتم امت محمد پس از خویش بسان گله بدون چوپان رهاكنم.(10)

همه این جمله حاكمى است كه صبغه حكومت در نزد همگان جنبه ‏تنصیصى داشت مساله شورا یا بیعت اهل حل و عقد تئورى‏هائى است‏كه بعدها متكلمان اهل سنت مطرح كرده‏اند.

آرى مقصود از استشهاد با این جمله‏ها رد نظریه شورا و بیعت‏است و الا تنصیص بشر تا به وحى الهى منتهى نشود، فاقد ارزش‏خواهد بود.

تا این‏جا مساله امامت و خلافت از نظر نبوت روشن گشت، اكنون‏ باید ببینیم دلائل موجود در كتاب و سنت كدام‏یك از دو نظر راتایید مى‏كند.

_________________________________________________

1- آل عمران: 159.

2- شورى: 38.

3- فتح: 18.

4- الممتحنه: 12.

5- سیره ابن هشام، ج‏2، ص 424.

6- انعام: 124.

7- طبقات ابن سعد، ج‏3، ص 200 - كامل ابن اثیر، ج‏2، ص 292.

8- كامل ابن اثیر، ج‏3، ص 35.

9- حلیه‏الاولیاء، ج‏1، ص 44.

10- الامامه و السیاسه، ج‏1، ص 168.

مكتب اسلام-سال1378-شماره 11

- نظرات (0)

سیاست قرآنی، درمقابل نقض عهد دشمنان

حالا هم قضیه همان است (اما این جنگ نرم است)، اگر آنها مکررا نقض عهد نمایند؛ و ما فکر کنیم با جگر بر دندان گذاشتن یا بروی خود نیاوردن، قضیه درست می شود؛ اشتباه فکر می کنیم. رهبر انقلاب، این طرز تفکر را اشتباه و مقابله به مثل ایران را سیاستی قرآنی خواندند: برخی تصور می کنند ما می توانیم با امریکا کنار بیاییم و مشکلات خود را حل کنیم در حالیکه این تصور نادرست، و یک توهم است. جمهوری اسلامی ابتدائاً برجام را نقض نخواهد کرد، زیرا وفای به عهد، دستور قرآنی است اما اگر تهدید نامزدهای ریاست جمهوری امریکا مبنی بر پاره کردن برجام عملی شود، جمهوری اسلامی برجام را آتش خواهد زد که این کار هم دستوری قرآنی درباره نقض عهد متقابل است. خوشبختانه قابلیت بازگشت به وضع قبلی حفظ شده و ما می توانیم در شرایطی که لازم بدانیم، با سانتریفیوژهای نسل جدید در کمتر از یکسال و نیم به صد هزار سو دست یابیم، بنابراین طرف مقابل خیال نکند که دست ما بسته است. [3]
این سخنان رهبری درراستای عزت و اقتدار میهن اسلامیست، عزتی که یکروز در سایه مجاهدت و رشادت رزمندگان اسلام در دفاع مقدس بدست آمد، و امروز باید در سایه هوشیاری و بصیرت مسولین جامعه اسلامی (و آحاد ملت) بدست آید.

عدم هوشیاری در برابرحق هسته ای، مساوی با ضرر
گفته شد که سیاست قرآن و اسلام بر صلح قرار گرفته، ولی هوشیاری مناسب را در مقابل نقض عهد دشمنان‏ ، به  امت اسلام یاد آور می شود زیرا که عدم هوشیاری مسلمین در برابر نقض عهد دشمنان، خسارت آفرین و ضرر آور است و در دین اسلام ضرر وزیان (به خود و دیگران) نفی شده است.  پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله) در این باره می فرماید: «لَا ضَرَرَ وَ لَا ضِرَارَ فِی‏ الْإِسْلَام‏؛[4]هیچ ضرر و زیانی در اسلام نیست»
بی تردید کوتاه آمدن ایران در برابر نقض عهدهای مکرر طرف مقابل در توافق هسته ای، علاوه بر نشان دادن ضعف ایران به جهانیان، ضرر و زیانهایی هم از بابت تعلیق فعالیتهای هسته ای، متوجه کشور میکند. حضرت آیت الله خامنه ای، در ادامه سخنانشان صنعت هسته ای را صنعتی راهبردی خواندند که باید بدون لطمه باقی بماند و توسعه یابد. ایشان با اشاره به تأثیر محسوس صنعت هسته ای در مصونیت بخشی و افزایش امنیت کشور تأکید کردند: قابلیتهای این صنعت، نیروی انسانی توانای آن و امکان رسیدن آن به وضعیت قبلی باید مورد مراقبت قرار گیرد و حفظ شود. [5]
لازم به ذکر است که صنعت هسته ای در بخش کشاورزی، پژشکی، بهداشتی و غیره کاربرد دارد و این موضوع برای کشور مسلمانی مثل ایران، می تواند سرمنشا خیلی از پیشرفتها شود. انشاءالله


سخن آخر
سیاست قرآنی به امت اسلامی می آموزد که در مقابل نقض عهد دشمنان، مقابله به مثل کنند.
ایران اسلامی در توافق هسته ای با بدعهدی آمریکا مواجهه شد و این موضوع اگر از طرف ایران جواب قاطعی به آن داده نشود، ضرر و زیانی بزرگ است.

پی نوشتها
1ــ ترجمه مکارم ص184
2ـــ حوزه نت
3ــ بیانات رهبری در دیدار با مسولین دولتی 25/3/95
 4ــ نهج الحق و كشف الصدق / / 489
5ــ بیانات رهبری در دیدار با مسولین دولتی 25/3/95

- نظرات (0)

قرآن و روزه از نگاه مهاتما گاندی

" موهنداس کرمچند گاندهی " ، مشهور به " مهاتما گاندی " (1948-1869) رهبر بزرگ استقلال هند از یوغ استعمار انگلیس، از معدود رهبرانی بود که از روشهای معمول در مبارزات آزادیبخش استفاده نکرد، بلکه با سلاح عشق و ایمان و اهرم مبارزه منفی توانست به سلطه بی چون و چرای استعمار در کشورش پایان بخشد.

مطالعه قرآن

یکی از منابع آگاهی بخش برای گاندی در مسیر این مبارزه منفی، قرآن کریم بود. او می گفت : من عقیده دارم که تورات و انجیل و قرآن به میزان وداها (کتاب مقدس هندوان) الهامات الهی دارند و مقدس هستند.(1) وی می افزاید: " من همان خدا را که در کتاب مقدس هندوان می شناسم، در قرآن هم می بینم."(2)

شایان ذکر است ، گاندی مطالعه جدی پیرامون اسلام و قرآن را از سالهای جوانی، در دوران اقامت خویش در آفریقای جنوبی آغاز نمود و این کار تا اواخر عمر او به ویژه در خلوت زندانهای مکرری که داشت ، ادامه یافت .

" جودیت براون " در شرح روزگار اقامت گاندی در آفریقای جنوبی می نویسد: «معاشران جدید و مسلمان به او اصرار کردند اسلام را مطالعه کند. می دانیم او ترجمه قرآن را خریده و خوانده و در آن زمان کتب دیگری هم درباره اسلام مطالعه کرده بود ».(3)

" ویلیام شایرر" ، خبرنگار مشهور آمریکایی که مدتی با گاندی محشور بوده است ، می نویسد: « در جلسات نیایش غروب، گاندی وحضار، دست جمعی آیاتی از کتاب مقدس را زمزمه می کردند . ادعیه آنها تنها از کتاب مقدس هندو نبود ، بلکه قطعاتی از انجیل و آیاتی از قرآن نیز قرائت می شد. او نه تنها خود قرآن را به دقت مطالعه می نمود، بلکه دیگران را نیز تشویق می کرد این کتاب آسمانی را نیک بخوانند».

" ویلیام " همچنین می نویسد:

 "من به گاندی واقعاً مدیون هستم، زیرا روح و فکر مرا آماده ساخت تا نسبت به زیبایی، درایت بودیسم و تا حدی در مورد قرآن توجه و درک عمیق تری پیدا کنم."(4)

روزی که گاندی توسط یک هندوی افراطی ترور شد، دارایی اش تنها :

« یک عینک، دوجفت کفش چرمی، یک قاشق چوبی، یک لنگ(که دور خود می بست)، دو کاسه چوبی، یک ساعت جیبی، یک نمکدان و کتب مقدس کلیه ادیان از جمله ،قرآن بود . »(5)

" اصرار بر روزه "

گاندی در زمان اقامت در آفریقای جنوبی، با دوستان جدیدی رو به رو شد که او را با اسلام آشنا کردند و در مبارزه و شکل دادن به زندگی اجتماعی جدیدش، نقش بسیار داشتند. وی در زندگینامه اش به روزگاری اشاره می کند که مدرسه ای داشت و کودکان و جوانانی از ادیان مختلف در آن تحصیل می کردند. در ادامه می نویسد: در ماه رمضان به مسلمانها گفتم حتما روزه بگیرند. خودم قصد روزه از صبح تا غروب را داشتم، و به مسلمانها، مسیحی ها ، هندوان و پارسی ها (زردتشتی های هند) گفتم در این امر با من همکاری کنند. برای آنها شرح دادم انسان باید در هر کاری که فردی به منظور خودداری و نگهداری نفس، انجام می دهد، شرکت کند. بسیاری از دوستان، از این پیشنهاد من حسن استقبال کردند.

مسلمانان برای صرف افطار تا غروب آفتاب و چند لحظه بعد از آن صبر می کردند، ولی دیگران که چنین نمی کردند، فرصت داشتند برای دوستان مسلمان غذاهای خوب تهیه کنند و سفره بچینند. نتیجه این تجربیات آن شد که عموم مردم به ارزش روزه گرفتن پی بردند و روحیه جدیدی به وجود آمد.(6)

گاندی به این حد بسنده نکرد و حتی کار را به آنجا کشاند که در احترام به ماه رمضان، اعضای غیر مسلمان را نیز وادار نمود روزانه به خوردن یک وعده غذا، آن هم هنگام افطار در کنار مسلمانان، اکتفا نمایند."(7)

گاندی روزه را به مثابه ابزار مهمی در مبارزه منفی می دانست. او روزه را با مراسم عبادی خاص همچون قرائت آیاتی از قرآن و انجیل و کتاب مقدس هندوان افطار می کرد.(8)

مهاتما می گفت: از سیره شخص پیامبر اسلام آموخته که روزه انسان را به خدا متوکل می کند و راه را به سوی مکاشفه الهی می گشاید.(9)

پانوشت ها:

1- مجموعه ای درباره گاندی، پدر ملت هند، ترجمه محمود تفضلی ، ص 48.

2-  همان، ص 59.

3-  مهاتما گاندی ، سرگشت من، ترجمه مسعود برزین، ص 130.

4-  ویلیام شایرر، خاطره گاندی، ترجمه دکتر سید جوادی و گودرز شیدایی، ص 356.

5-  مهاتما گاندی ،همان، ص دوازده

6-  همان ، ص 344 و345

7-  جودیت براون، گاندی، زندانی امید، ترجمه محمد حسین آریا، ص 82 و 83.

8-  همان ، ص 569

9-  همان ، ص 319.

- نظرات (0)

نمازی برای استجابت دعا

---

جلوه‌ای از اسرار استجابت دعا

یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مسائل درباره دعا، اسرار اجابت آن است، یعنی چه طور و چگونه ممکن است با دعا جلو وقوع یک حادثه ناگوار گرفته می‌شود و یا خواسته مورد علاقه ونیاز یک فرد برآورده می‌گردد؟

گرچه این بحث نیازمند طرح مسایل فراوان است، امّا به اندازه ظرفیت مقاله به چند نکته اشاره می‌شود:

نکته اول: حکیم ژرف‌اندیش بوعلی سینا به نکته ظریفی درباره سرّ استجابت دعا اشاره نموده، می‌گوید: «نسبت دعا و تضرّع به خواست و استدعا نسبت تفکر و اندیشه به درک یک مسأله علمی است». [3]

از توضیحی که در ادامه این کلام بوعلی آمده معلوم می‌شود که به نظر ایشان همان طور که با تفکر واندیشیدن زمینة افاضه صور علمی از مبادی عالیه (مثلاً عقل فعّال) برای نفس انسانی پدید می‌آید آن گاه علم و معرفت برای انسان حاصل می‌شود. با دعا و تضرّع در پیشگاه الهی انسان مستعد می‌شود که صورت سلامتی و صحت و یا صور دیگر به انسان افاضه شود، پس دعا زمینه‌ساز افاضه الهی برای برآورده شدن خواست‌های انسان است. بنابراین گرچه خداوند «دائم الفیض علی البریّة» است. امّا زمینه پذیرش و دریافت فیض باید در قابل فراهم شود و دعا نقش زمینه‌سازی برای پذیرش فیض دائمی الهی را دارد.

نکته دوم: برخی از بزرگان در تحلیل اسرار استجابت دعا حقایق ارزشمندی را عنوان کرده‌اند که در فرازی از این سخنان آمده است: دعا و ذکر و حضور و مراقبت در ذات انسان بلکه در بیرون از ذاتش آثار عجیب و غریبی دارد، چنان که اگر کسی به طور پیوسته و مستمر فکر و توجه خود را به عالم قدس و جبروت معطوف نماید،انوار حقایق بر او اشراق می‌شود، و آن کسی که مصاحب با ملکوتیان را اختیار کند، صاحب عزم و همت و اراده می‌شود و با توجه و ذکر و دعا به اخلاق ملکوتیان و اوصاف عقول قدسی متصف گردیده و صاحب رتبة ولایت تكوینی می‌شود كه می‌تواند در همه چیز تصرف كند. پس استجابت دعا امری برخلاف سیره و سنّت الهی نیست، بلكه یكی از علل و اسباب تحوّل و تبدّل در عالم است.[4]

 

پرتویی از شرایط اجابت دعا

برای استجابت دعا و برآورده‌شدن خواست انسان به وسیله دعا، شرایط متعدد و مختلف در روایات مطرح شده كه در این جا به طور خلاصه به چند مورد اشاره می‌شود:

1. یكی از شرایط مؤثر در اجابت دعا آن است كه انسان در همه حال اهل دعا و مناجات با خدا باشد، امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: جدّم می‌فرمود: در دعا پیش‌دستی كنید (پیش از آن كه گرفتار شوید دعا كنید) زیرا چون بنده‌ای بسیار دعا كند و بلائی به او برسد و دنبالش دعا كند، گفته شود: صدای آشناست، و اگر همواره اهل دعا نباشد، و بعد از پیش‌آمد ناگوار دعا نماید، بدو گفته شود: تاكنون كجا بودی؟[5]

2. یكی از شرایط استجابت دعا طهارت و پاكی انسان از هرگونه آلودگی ظاهری و باطنی است،[6]

3. از شرایط مؤثر دیگر كه در روایات فراوان مطرح شده صلوات فرستادن بر پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ و ائمه اطهار ـ علیهم السّلام ـ ، قبل از دعا و بعد از دعا است، به گونه‌ای كه دعا در لفّافة صلوات قرار گیرد. امیرمؤمنان علی ـ علیه السّلام ـ در كلام دل‌انگیزی دراین باره فرمود: هر گاه از خدای سبحان درخواستی داری، ابتدا بر پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ درود بفرست، سپس حاجت خود را بخواه، زیرا خدا بزرگوارتر از آن است كه از دو حاجت درخواست شده، یكی را برآورده و دیگری را باز دارد. [7]

4. مسأله دیگر كه در اجابت دعا مؤثر است و در روایات بر آن اصرار شده، دعای دسته‌جمعی است، امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: هر گاه پیش‌آمدی پدرم را غمناك می‌كرد، زنان و كودكان را جمع می‌كرد، سپس دعا می‌نمود و آن‌ها آمین می‌گفتند.[8] و هم چنین فرمود: هیچگاه چهارنفر با هم اجتماع نكرده‌اند كه برای مطلبی به درگاه خدا دعا كند، جز این كه با اجابت آن دعا از هم جدا شده‌اند.[9]

5 - اعتماد به خدا و اطمینان به اجابت او:

امام صادق(علیه السلام) فرمود: «خدا دعایى را که از دل غافل و بى خبر برخیزد، مستجاب نمى‏کند پس وقتى دعا کنى، از عمق دل به او روى آور (و دلت را با زبانت همراه گردان) و سپس به اجابت دعایت مطمئن باش».(10)

6 - قطع امید از غیر خدا و امید و اطمینان به خداوند.

امام صادق(علیه السلام) فرمود: «هرگاه یکى از شما بخواهد که هر چه از خدا درخواست مى‏کند، خدا به او عطا فرماید، باید از همه مردم ناامید و مأیوس گردد و هیچ امیدى جز به درگاه خدا نداشته باشد».(11) او به نقطه‏اى از ایمان و توکل باید برسد که بداند همه قدرت‏ها و علل جهان تحت اراده و قدرت الهى قرار دارند.

پس از خدا بخواهد که اسباب و علل مادى و معنوى جهان را جهت صلاح و منفعت او قرار دهد.

7- دعا باید در کنار تلاش و تدبیر باشد.

پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) فرمود: «الداعى بلا عمل کالرامى بلا وتر؛ کسى که دعا مى‏کند و به دنبال آن تلاش و عمل نمى‏کند، مانند آن است که بى چله کمان تیر مى‏اندازد».(12)

دعا نمى‏تواند جاى تلاش و برنامه ریزى در زندگى را بگیرد، بلکه مکمل آن مى‏تواند باشد.

8- دعا باید با حالت تضرع و دلى شکسته باشد.

امام صادق(علیه السلام) فرمود: «هرگاه دلتان شکست، دعا کنید، زیرا دل تا پاک و خالص نشود، شکسته نمى‏شود».(13)

9- مکان دعا در استجابت تأثیر دارد، مثلاً دعا در حرم امامان (علیه السلام) مخصوصاً حرم امام حسین(علیه السلام) و کنار خانه خدا به خصوص مقام حضرت ابراهیم(علیه السلام) و کنار حجرالاسود.

10- زمان دعا: دعاى پنهانى و در تاریکى شب زودتر به اجابت مى‏رسد، مخصوصاً در قنوت یا سجده نماز «وتر» که بعد از خواندن هشت رکعت نماز شب و دو رکعت نماز شفع خوانده مى‏شود.(14)

قرآن مى‏فرماید: «پروردگار خود را به حالت تضرع و تذلل و در پنهانى و خفا بخوانید».

11- توسل به چهارده معصوم(علیه السلام) و آن‏ها را بر پایه آیه شریفه «وابتغوا الیه الوسیله» وسیله و شفیع قرار دادن.

12- غسل توبه نماید، سپس با وضو چهار رکعت نماز بخواند در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد و سه مرتبه توحید و یک مرتبه سوره «الناس» و یک مرتبه «فلق» را بخوانید. بعد از نماز هفتاد مرتبه استغفرالله ربى و اتوب الیه و بعد از هفت مرتبه«لا حول و لا قوة الا بالله العلى العظیم» سپس بگویید:یا عزیز یا غفار اغفرلى ذنوبى و ذنوب جمیع المؤمنین و المؤمنات فانه لا یغفر الذنوب الا انت.» (15)

به این ترتیب شخص در جاده دعا قرار مى‏گیرد و باید مراقب باشد تا راه دعا را درست بپیماید، و به بیراهه نرود. نشانى راه دعا را ذکر خواهیم کرد.

 

پى‏نوشت‏ها:

1- یونس (10) آیه 12.

2- اصول کافى، ج 4، ص 219.

3- بحارالانوار، ج 93، ص 381.

4- بحارالانوار ج 93، ص 305.

5- عدة الداعى، ص 97.

6- عدة الداعى، ص 97.

7- پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: «براى خدا منادى هست که هنگام سحر ندا مى‏کند: آیا دعا کننده‏اى هست تا اجابت نمایم؟ آیا استغفار کننده‏اى هست تا مورد بخشش قرار دهم؟ آیا درخواست کننده‏اى هست تا به او عطا نمایم؟» رساله «لقاءالله»، میرزا جواد آقا ملکى تبریزى، ص 119.

8- همان، ص 87.

9- غررالحکم، ترجمه محمد على انصارى، ج 1، ص 32.

10. بحارالانوار ج 93، ص 305.

11. عدة الداعی، ص 97.

12. عدة الداعی، ص 97.

13. مكارم الاخلاق، ص 315.

14. پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: "برای خدا منادی هست كه هنگام سحر ندا می‏كند: آیا دعا كننده‏ای هست تا اجابت نمایم؟ آیا استغفار كننده‏ای هست تا مورد بخشش قرار دهم؟ آیا درخواست كننده‏ای هست تا به او عطا نمایم؟"

15. رساله "لقاءالله"، میرزا جواد آقا ملكی تبریزی، ص 119.

 

- نظرات (0)

عذاب ابدى

گناه دل را سیاه می کند و لذت مناجات و عبادت را از ذائقه روح انسان دور می کند چرا که معرفت حق تعالی با دل تاریک ممکن نیست. گناه، آثار و پیامدهای خاصی هم در دنیا و هم در آخرت به همراه دارد و این غیر عذاب های دنیوی و اخروی هر گناه است. در قرآن و روایات اسلامی به بعضی از این امور اشاره شده است، به طور مثال دروغگو در قرآن ملعون خوانده شده است.

---

عمل هر کسی معلول اوست و معلول همواره با علّت خود است؛ لذا در آخرت هر کسی عمل خود را به دوش می کشد. «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ ــ وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ: پس هر كس، هم وزن ذرّه‏اى كار خیر انجام دهد خود آن عمل خیر را مى‏بیند. ــ و هر كس، هم وزن ذرّه‏اى كار بد كرده، خود آن عمل بد را مى‏بیند.» (الزلزلة / 7 و 8)

گناهکار مثل کسی است که سوزنی را در چشم خود فرو می کند، نتیجه تکوینی و معلول طبیعی این کار، کور شدن است. بسیاری از گناهان حقیقتاً کور کننده چشم حقیقت بین انسان هستند؛ لذا نمی گذارند شخص در دنیا حقایق و خوبی ها را ببیند؛ کما اینکه در آخرت نیز نمی گذارد شخص باطن این حقایق و خوبی ها را که نعمت های بهشتی است مشاهده نماید. «وَ مَنْ كانَ فی‏ هذِهِ أَعْمى‏ فَهُوَ فِی الْآخِرَةِ أَعْمى‏ وَ أَضَلُّ سَبیلا: و كسى كه در این جهان (از دیدن چهره حق) نابینا بوده است، در آخرت نیز نابینا و گمراه تر است.» (الإسراء/72)

آیات قرآن مجید درباره عذاب ابدى به چندین گروه اشاره كرده است:

1- كفر: «آن كسانى كه كافر شدند و به عقیده كفر مردند، البته بر آن گروه است لعنت خدا و ملائكه و تمام مردمان»[1].

2- ستمگرى: «آنان را كه كافر و ستمگر شدند هیچ‏ گاه خدا نخواهد آمرزید و به راهى هدایت ننماید و گرچه راه جهنم كه تا ابد در آن خواهند زیست و این براى خدا آسان است»[2].

3- نفاق: «خدا مرد و زن از منافقان و كافران را وعده آتش دوزخ و خلود در آن داده. همان دوزخ برای آنها كافى است و خدا آنها را لعن كرده و به عذاب ابد مى‏افكند»[3].

4- تكبر: «پس، از هر در به دوزخ داخل شوید كه در آنجا همیشه معذب خواهید بود و جایگاه متكبران كه دوزخ است بسیار بد منزلگاهى است»[4].

5- تكذیب آیات خدا: «و آنان كه آیات ما را تكذیب كردند، آنها اهل آتش دوزخ و در آن مخلّدند و آن جا بسیار بد منزلگاهى است»[5].

6- قتل عمد: «هركس مۆمنى را به عمد بكشد، مجازات او آتش جهنم است كه در آن جاوید معذب خواهد بود. خدا بر او خشم و لعن كند و عذابى بسیار شدید مهیا سازد»[6].

7- تجاوز از حدود الهى: «هر كه نافرمانى از خدا  و رسول كند و تجاوز از حدود الهى نماید، او را به آتشى در افكند كه همیشه در آن معذب است و همواره در عذاب ذلت و خوارى خواهد بود»[7].

8- دشمنى با خدا و رسول: «آیا نمى‏دانند كه هر كس با خدا و رسولش به دشمنى برخیزد، آتش دوزخ كیفر دائمى او است و این به حقیقت ذلّت و خوارى بزرگ است»[8].

9- احاطه بد كردارى: «آرى، هر كس اعمالى زشت اندوخت و كردار بد به او احاطه نمود، چنین كس اهل دوزخ است و در آن آتش، به عذاب جاوید گرفتار خواهد بود»[9].

10- رباخوارى: «خداوند تجارت را حلال كرده و ربا را حرام. هر كس پس از آن كه پند و اندرز كتاب خدا بدو رسید از این عمل (ربا خوردن) دست كشد، خدا از گذشته او در گذرد و عاقبت كار او با خداى مهربان باشد و كسانى كه از این كار دست نكشند، آنان اهل جهنم‏اند و در آن جاوید معذب خواهند بود»[10].

11- دوستى و همكارى با دشمنان اسلام: «با آن كه اهل كتاب مدعى ایمانند، باز بسیارى از آنها را خواهى دید كه با كافران (بت‏پرست و منكران) دوستى مى‏كنند و ذخیره‏اى كه براى خود پیش مى‏فرستند و آن غضب خدا است، بسیار بد ذخیره‏اى است و براى آنها در دوزخ عذاب جاوید خواهد بود»[11].

12- شرك: «مشركان را نرسد كه مساجد خدا را تعمیر كنند در صورتى كه به كفر خود شهادت مى‏دهند، خدا اعمالشان را نابود خواهد گردانید و در آتش دوزخ آنها جاوید و معذب خواهند بود»[12].

13- گناه پیشگى: «كسانى كه مرتكب اعمال بد شدند، به قدر همان اعمال مجازات شوند و به خوارى و رسوایى در افتند و ایمنى از عذاب خدا نیابند، گویى روى سیاه آنها قطعه‏اى از شب ظلمانى است. آنان اهل آتش دوزخ و در آن همیشه معذب‏اند»[13]. 

 

پی نوشت ها:

[1]- بقره، آیه 161.

[2]- نساء، آیه 168.

[3]- توبه، آیه 68.

[4]- نحل، آیه 29 .

[5]- تغابن، آیه 10.

[6]- نساء، آیه 93.

[7]- نساء، آیه 14.

[8]- توبه، آیه 63.

[9]- بقره، آیه 81.

[10]- بقره، آیه 275.

[11]- مائده، آیه 80.

[12]- توبه، آیه 17.

[13]- یونس، آیه 27. 

- نظرات (0)