سایت خاتون

زیارت امیرالمومنین

دعایی برای رفع غم و اندوه

در كتاب «بلد الأمین» از حضرت رسول اکرم صلى اللّه علیه و آله روایت كرده:

هر كه هر روز ده بار این دعا را بخواند، حق تعالى‏ چهار هزار گناه كبیره او را بیامرزد

و وى را از سكرات مرگ و فشار قبر، و صد هزار هراس قیامت نجات دهد،

و از شرّ شیطان و سپاهیان او محفوظ گردد و قرضش ادا شود و اندوه و غمش برطرف گردد، دعا این است:

اَعْدَدْتُ لِكُلِّ هَوْلٍ لا اِلهَ اِلا اللَّهُ وَ لِكُلِّ هَمٍّ وَ غَمٍّ ماشاءَ اللَّهُ

وَ لِكُلِّ نِعْمَةٍ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لِكُلِّ رَخآءٍ اَلشُّكْرُ لِلَّهِ

وَ لِكُلِّ اُعْجُوبَةٍ سُبْحانَ الِلَّهِ

وَ لِكُلِّ ذَنْبٍ اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ

وَ لِكُلِّ مُصیبَةٍ اِنّا لِلّهِ وَ اِنّا اِلَیْهِ راجِعُونَ

وَ لِكُلِّ ضیقٍ حَسْبِىَ اللَّهُ

وَ لِكُلِّ قَضآءٍ وَ قَدَرٍ تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ

وَ لِكُلِّ عَدُوٍّ اِعْتَصَمْتُ بِاللَّهِ

وَ لِكُلِّ طاعَةٍ وَ مَعْصِیَةٍ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ.

معامله ای که 1 پای آن خداست

معارفی از جز 5 قران

آیه ازدواج موقت آیه 24 سوره نساء دلیل جواز و حلال بودن ازدواج موقت در اسلام است که این قسمت از آیه : فَمَا اسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً ؛و زنانى را كه مُتعه كرده‏اید، مَهرشان را به عنوان فریضه‏اى به آنان بدهید، به آن اشاره دارد.

این حکم الهی که حلال بودن آن را اهل سنت نمی پذیرند و در برخی جوامع شیعی هم از سوی جاهلان، عملا مورد بی مهری قرار می گیرد ، هم دلیل قرآنی (همین آیه) بر جوازش وجود دارد و هم دلیل روایی.

از امام صادق علیه السلام نقل شده است كه فرمود: الْمُتْعَةُ نَزَلَ بِهَا الْقُرْآنُ وَ جَرَتْ بِهَا السُّنَّةُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله؛ حكم متعه در قرآن نازل شده و سنت پیغمبر صلی الله علیه وآله بر طبق آن جارى گردیده است. [1]

از امام باقر علیه السلام نیز نقل شده كه در پاسخ شخصى به نام عبد اللَّه بن عمیر لیثى در مورد متعه فرمود: أَحَلَّهَا اللَّهُ فِی كِتَابِهِ وَ عَلَى لِسَانِ نَبِیِّهِ ص فَهِیَ حَلَالٌ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ ؛ خداوند آن را در قرآن و بر زبان پیامبرش حلال كرده است و آن، تا روز قیامت حلال مى‏باشد. [2]

باید توجه داشت که این قانون هم به مانند دیگر قوانین نجات بخش اسلام دارای احکام و دستورات خاص به خود می باشد که رعایت نکردن آنها از سوی مردم، دلیل بر ایراد داشتن و یا انکار آن از سوی مردم نمی شود.

 

قانونی برای شناخت کسب های حرام

در آیه 29 قانون و قاعده ای بیان شده که با آن می توان بسیاری از کسب های حرام را شناخت.

این آیه در واقع زیربناى قوانین اسلامى را در مسائل مربوط به معاملات و مبادلات مالى تشكیل مى‏دهد؛ به همین دلیل فقهاى اسلام در تمام بخش های معاملات به آن استدلال مى كنند.

این آیه، خطاب به افراد با ایمان مى فرماید: اموال یكدیگر را از راههای نابجا و غلط نخورید (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَكُمْ بَیْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ)؛ یعنى هر گونه تصرف در مال دیگرى كه بدون حق و بدون یك مجوز منطقى و عقلانى بوده باشد ممنوع است.

باید توجه داشته که تعبیر به «اكل؛ خوردن» كنایه از هر گونه تصرف است [3] خواه به صورت خوردن معمولى باشد یا پوشیدن یا سكونت و یا غیر آن ، و این تعبیر علاوه بر زبان عربى در فارسى امروز نیز كاملا رایج است؛ مثلاً می گوییم فلانی پول فلانی را خورد؛ یعنی به ناحق در آن تصرف کرد.

بنابراین آیه کریمه هر گونه تجاوز، تقلب، غش، معاملات ربوى، معاملاتى كه حد و حدود آن كاملاً نامشخص باشد، خرید و فروش اجناسى كه فایده منطقى و عقلایى در آن نباشد، خرید و فروش وسایل فساد و گناه، همه را تحت این قانون كلى قرار داده و از همه آنها نهی می کند. [4]

 

معامله‌ای که یک پای آن خداوند متعال است

آیه 31 با صراحت مى‏گوید: اگر گناهان كبیره اى كه از آن نهى شده اید ترك کنید؛ «سیئات» شما را پوشانده و آنها را مى بخشیم. (إِن تَجْتَنِبُواْ كَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَیِّئَاتِكُمْ )

این یعنی خداوند از سر لطف و رحمت بی کرانش، وعده داده اگر بندگان او دست از گناهان کبیره بشویند و از ارتکاب آنها خودداری کنند ، در عوض خداوند متعال هم از سیئاتی که اینان مرتکب می شوند چشم پوشی خواهد کرد.

اما اینکه گناهان کبیره چیستند و گناهان صغیره کدامند سوالی است که با مراجعه به روایات، معنا و موارد آن روشن می شود. در روایات اهل بیت علیهم السلام، گناهان کبیره با وصفی یاد شده اند که ما را در شناخت و تعریف آنها کمک می کند.

از امام صادق علیه السلام نقل شده است:

الْكَبَائِر الَّتِی أَوْجَبَ اللَّهُ عَلَیْهَا النَّارَ ؛ گناهان كبیره گناهانى هستند كه خداوند مجازات آتش براى آنها مقرر داشته است.[5] از این معنا و با توجه به معنای لغوی کبیره می توان نتیجه گرفت: كبیره گناهى است كه از نظر اسلام بزرگ و پر اهمیت است و نشانه اهمیت آن مى تواند این باشد كه در قرآن مجید، تنها به نهى از آن قناعت نشده؛ بلكه به دنبال آن تهدید به عذاب دوزخ هم آمده است؛ مانند قتل انسان بی گناه، زنا، رباخوارى و امثال آنها.

 

مدیریت مرد در خانواده

آیه 34 به یک قانون جاری در خلقت اشاره می کند و آن مدیریت خانواده از سوی مرد و تشکیل دهنده آن خانواده است. (الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلىَ النِّسَاءِ)

این آیه بر خلاف باور برخی، کاری به جنس مرد و جنس زن در جوامع انسانی ندارد که خواسته باشد مردان را قوّام و سرپرست زنان قرار دهد؛ بلکه حوزه بحث و نظر آن، خانواده ایست که با ازدواج و مدیریت مرد شکل می گیرد.

باید دانست که این یک برتری معنوی و اعطای کمال ویژه به مردان نیست که زنان خواسته باشند بر آن رشک برند و یا به این تقسیم کار حمله ور شوند؛ بلکه صرفاً یک وظیفه و کار اجرایی است؛ مانند سایر وظایفی که مردان و زنان بر عهده دارند.

اما چرا این وظیفه به مردان داده شده و از زنان خواسته نشده؛ علتش یکی نوع ساختار روحی و جسمی مردان است که به آنها این امکان را می دهد بهتر و راحت تر از زنان بار این مسئولیت را به دوش کشیده و آن را انجام دهند (ِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلىَ‏ بَعْضٍ)

دیگر اینکه وظیفه تأمین و گذران اقتصادی خانواده به عهده مرد است (وَ بِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ)

و این یک روال عادی و معمول در جوامع انسانی است که حتی در جوامع غیر اسلامی و حتی غیر دینی هم به خوبی مشاهده می شود. این را هم باید افزود که این جریان عمومی، منافاتی با برخی موارد که زن ها مدیریت خانواده را بر عهده دارند ندارد.

مواردی که مرد به دلایل گوناگونی مانند از کار افتادگی و یا نداشتن توان مدیریتیِ لازم برای اداره یک خانواده، این وظیفه را به زن واگذار کرده و یا زن گوی سبقت را از او ربوده است.

 

توسل به رسول خدا صلی الله علیه و آله

آیه 64 راه بازگشت را به روى گناهكاران و آنها كه به نحوى از انحاء مرتكب گناهى شدند، گشوده و مى فرماید: اگر آنها هنگامى كه به خویش ستم كردند، به سوى تو مى آمدند و از خدا طلب آمرزش مى کردند و پیامبر هم براى آنها طلب آمرزش می نمود، خدا را توبه پذیر و مهربان مى یافتند(وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُواْ أَنفُسَهُمْ جَآۆُوكَ فَاسْتَغْفَرُواْ اللّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُواْ اللّهَ تَوَّابًا رَّحِیمًا)

این آیه ضمن آنکه دلیل دلگرم کننده ایست برای شیفتگان و توسل کنندگان به رسول خدا صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام؛ پاسخ قاطعی هم است به کسانی که توسل و طلب شفاعت از رسول خدا صلی الله علیه و آله را شرک؛ بلکه کفر دانسته و در کنار قبر شریف آن حضرت، مسلمانان پیرو قرآن را از توسل و راز و نیاز با رسول خدا صلی الله علیه و آله باز می دارند.

جالب تر اینکه آنها خود را مسلمان و پیرو قرآن می دانند و حال آنکه این چنین از معارف قرآن بی خبرند و با آن مبارزه می کنند.

 

نتیجه یک عمر بندگی خدا

آیه 69 نتیجه یک عمر بندگی در راه خدا و اطاعت از رسول صلی الله علیه و آله را بیان می کند که آن همنشینى با كسانى است كه خداوند، نعمت خود را بر آنها تمام كرده است. (وَمَن یُطِعِ اللّهَ وَالرَّسُولَ فَأُوْلَـئِكَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَیْهِم )

سپس در توضیح این جمله و بیان كسانى كه خداوند نعمت خویش را بر آنها اتمام كرده است اشاره به چهار طایفه مى كند:

1. انبیاء علیهم السلام: فرستادگان مخصوص پروردگار (مِنَ النَّبِیِّینَ) 

2. راستگویان: كسانى كه هم در سخن راست مى‏گویند و هم با عمل و كردار صدق گفتار خود را اثبات مى كنند و نشان مى دهند كه مدعى ایمان نیستند؛ بلكه به راستى به فرمان هاى الهى ایمان دارند. (وَ الصِّدِّیقِینَ) 

3. شهداء: كشته شدگان در راه هدف و عقیده پاك الهى و یا افراد برجسته اى كه روز قیامت شاهد و گواه اعمال انسانها هستند.(وَ الشُّهَداءِ)

4. صالحان: افراد شایسته و برجسته اى كه با انجام كارهاى سازنده و مفید و پیروى از اوامر انبیاء علیهم السلام به مقامات برجسته‏اى نائل شده اند. (وَ الصَّالِحِین)

 

پی نوشت ها:

1. کافی 5/449/ح 5

2.  همان، ح4

3.  المیزان فی تفسیر القرآن 4/317

4.  تفسیر نمونه 3/355

5.  کافی 2/284/ح 20

- نظرات (0)

سفید رویان و سیاه رو یان محشر

معارفی از جز 4 قرآن

---

جزء چهارم قرآن کریم که از آیه 93 سوره آل عمران آغاز و به آیه 23 سوره نساء ختم می شود در بردارنده آموزه ها و پیام های روح افزای الهی است که این نوشته تعدادی از آنها را نقل می کند:

 

آیه واجب شدن حج

آیه 97 سوره مبارکه آل عمران آیه ایست که با نزول آن، وجوب حج به مردم اعلام شد.(وَ لِلَّهِ عَلىَ النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ) البته نه تشریع ابتدایى و بى سابقه؛ بلكه تشریع امضایى نسبت به تشریع قبلى ابراهیم علیه السلام.[1]

به عبارت دیگر این آیه حکم جدیدی را بیان نکرده؛ بلکه حکمی که از زمان ابراهیم علیه السلام و یا حتی حضرت آدم علیه السلام وجود داشت [2] را مجدد به مردم اعلام و انجام آن را واجب کرده است.

تنها شرطى كه در آیه براى وجوب حج ذكر شده مسئله استطاعت و یا همان توانایی است (مَنِ اسْتَطاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا) که در روایات اسلامى و كتب فقهى، به داشتن زاد و توشه، وسیله سفر و توانایى جسمى، باز بودن راه و توانایى بر اداره زندگى به هنگام بازگشتِ از حج تفسیر شده است. [3]

 

دین؛ عامل وحدت جامعه و گرمی دل ها به هم

آیه 103، ابتدا به امت اسلامی دستور می دهد به ریسمان الهی چنگ زنند و از هر گونه تفرقه و فرقه گرایی بپرهیزند. (وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ ) آنگاه نعمتی بزرگ و لطفی ویژه را یاد آور می شود که سبب شد آن جامعه ی درگیر و پر برخوردِ قبل از اسلام، به یک جامعه متحد و هم دلِ اسلامی تبدیل شود.(إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا)

رمز این اتحاد و همدلی در آن اعتصام به حبل الله است که در ابتدای آیه به آن امر کرد.

آنچه از روایات این بخش به دست می آید [4] چنگ زدن به ریسمان خدا یعنی التزام علمی و عملی به پیروی از قرآن و عترت علیهم السلام که عامل وحدت دلها و حرکتی منسجم در مسیر ارزش ها و رسیدن به کمالات الهی است.

وعده خداوند به آمرین معروف و ناهیان منکر

موضوع آیه 104 کسانی هستند که دیگران را به خوبی ها امر می کنند و آنها را از بدی ها باز می دارند؛ همین ها که در ادبیات دینی نامشان آمران به معروف و ناهیان از منکر است.

در پایان این آیه خداوند وصفی را به شکل ویژه برای این گروه به کار می برد که می توان آن را پاداش عمل و یا وعده خداوند به آنها دانست.

خداوند متعال با عبارتی که در قالب حصر بیان شده این گروه را اهل فلاح و سعادت می خواند (أُوْلَئكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ) وصف ممتازی که خداوند آن را برای یاوران رسول خدا صلی الله علیه وآله [5]، حزب الله [6] و کسانی که در قیامت از اعمال پرباری برخوردارند [7] به کار برده است ، و این نشان از علوّ درجات آمران به معروف و ناهیان از منکر دارد.

 

سفید رویان و سیه رویان محشر

آیات 106 و 107 به دو گروه از انسان ها می پردازد: گروه اول کسانی هستند که در قیامت با چهره ای نورانی محشور می شوند و گروه دوم هم کسانی اند که با چهره ای تاریک و سیاه در محشر حاضر می شوند. (یَوْمَ تَبْیَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ )

سفید رویان محشر همان هایی هستند که در دنیا تابع دین خدا بودند و از امتحان های الهی رو سفید بیرون آمدند.

در آیه 38 سوره عبس نیز با تعبیری دیگر از آنها یاد شده است (وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ ؛ در آن روز چهره‏هایى درخشان و نورانى است.)

سیه رویان محشر هم کسانی اند که تاریخ به سیاهی از آنها یاد می کند؛ یادی که با بی دینی و ستم به دیگران عجین شده است.

در آیاتی دیگر مانند 40 عبس در باره آنها آمده است: وَوُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ عَلَیْهَا غَبَرَةٌ ؛ و در آن روز، چهره‏هایى است كه بر آنها غبار نشسته.

رمز پایداری

آیات 120 تا 122 درباره مقاومت و پایداری و بیان رموز ایستادگی و ماندن در برابر انواع ناملایماتی است که دشمنان برای جامعه اسلامی به وجود می آورند.

رمز اول: صبر (تَصْبرُِواْ) ؛ رمز دوم: تقوا (تَتَّقُواْ) ؛ رمز سوم: توکل (وَ عَلىَ اللَّهِ فَلْیَتَوَكلَ‏ِ الْمُۆْمِنُون)

این را هم اضافه می کند که اگر مردم این سه اصل را رعایت کنند دشمن به هیچ عنوان نمی تواند آسیبی به آنها برساند. (لَا یَضُرُّكُمْ كَیْدُهُمْ شَیًْا)

معنای این سخن آن است که هر جا دشمن توانست به ما ضربه وارد کند برای آن بوده است که ما در یکی از این سه اصل وظیفه خود را به شایستگی انجام نداده ایم.

 

چهار گروه اهل احسان که خدا به آنها اظهار محبت کرده است

آیات 134 و 135 از چهار گروه نام می برند و برای آنها این دو ویژگی را ذکر می کنند: یکی اینکه اهل احسانند و دیگر آنکه خدا نسبت به آنها اظهار محبت کرده است.

گروه اول: کسانی كه در گشایش و تنگ دستى انفاق مى كنند. (لَّذِینَ یُنفِقُونَ فِی السَّرَّاء وَالضَّرَّاء )

گروه دوم: کسانی كه در عصبانیت، خشم خود را فرو مى برند. (وَالْكَاظِمِینَ الْغَیْظَ )

گروه سوم: کسانی که از خطاىِ‏ مردم مى گذرند. (وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ )

گروه چهارم: کسانی که چون كار زشتى مرتكب می شوند و یا بر خود ستم می کنند، به یاد خدا می افتند و براى گناهانشان طلب بخشش می کنند. (والَّذِینَ إِذَا فَعَلُواْ فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُواْ أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُواْ اللّهَ فَاسْتَغْفَرُواْ لِذُنُوبِهِمْ)

از تعبیرى كه در این آیه شده چنین استفاده مى شود كه انسان تا به یاد خداست مرتكب گناه نمى شود؛ آنگاه مرتكب گناه مى شود كه به كلى خدا را فراموش كند و غفلت تمام وجودش را فرا گیرد؛ اما این فراموشكارى و غفلت در افراد پرهیزگار دیرى نمى پاید، به زودى بیاد خدا مى افتند و گذشته را جبران مى كنند. [8]

 

اگر رهبر نهضت از دنیا رفت

بسیار رخ می دهد که با مرگ رهبر یک مکتب، عقاید، باورها، احکام و دستوراتی که او بیان می کرد و با جدیت به دنبال پیاده کردن آنها بود، رفته رفته از سوی پیروانش با بی مهری روبه رو شده و گاه دچار تغییر و تبدیل می شود.

آیه 144 که در رابطه با حوادث جنگ اُحد و شایعات مربوط به شهادت رسول خدا صلی الله علیه وآله نازل شده؛ مسلمانان را نسبت به خطر یاد شده هشدار داده و از تغییر روش بعد از او بر حذر می دارد.

آیه شریفه این پیام را دارد که در اسلام، فرد هدف نیست؛ بلکه همه وسیله اند برای برقراری احکام و قوانین الهی و سوق دادن مردم به سوی کمالات انسانی، از این رو آیه شریفه با صراحت و با لحنی توبیخی به عقیده ی فرد پرستی حمله ور شده و می فرماید: محمد[صلی الله علیه و آله] تنها فرستاده خدا است، پیش از او هم فرستادگانى بودند كه از دنیا رفتند. آیا اگر او بمیرد یا كشته شود باید شما عقب گرد كنید و به آئین بت پرستى بازگردید؟ (أَفَإِن مَّاتَ أَوْ قُتِلَ انقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ )

 

پی نوشت ها:

1.   المیزان فی تفسیر القرآن 3/355. علامه طباطبایی ره در پایان این بحث، تفسیر این آیه به اخبار تشریع سابق را بهتر از انشاء امضایی آن می داند.

2.   تفسیر نمونه 3/17

3.   ر.ک به وسایل الشیعة 11/7/کتاب الحج

4.   تفسیر كنز الدقائق و بحر الغرائب، ج‏3، ذیل آیه

5.   88/ توبه

6.   22/ مجادله

7.   102/ مۆمنون

8.   تفسیر نمونه 3/ 99

- نظرات (0)

به بدهکاران فرصت بدید

معارفی از جز 3

انفاق

جزء سوم قرآن کریم که از آیه 143 سوره بقره آغاز و به آیه 92 سوره آل عمران ختم می شود در بردارنده آموزه ها و پیامهای روح افزای الهی است که این نوشته به نقل تعدادی از آنها می پردازد:

آثار انفاق آیه 261 سوره بقره، رشد فوق العاده معنوی را یکی از آثار و برکات انفاق بیان کرده است. [1]

این آیه وجود شخص انفاق کننده را به گندمی تشبیه کرده که در اثر انفاق، تبدیل به خوشه ای شده با هفت سنبله و هفتصد دانه؛ بلکه بیشتر. (مَثَلُ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فىِ سَبِیلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فىِ كلُ‏ِّ سُنبُلَةٍ مِّاْئَةُ حَبَّةٍ  وَ اللَّهُ یُضَاعِفُ لِمَن یَشَاء) که این کنایه از تاثیر شگفت انفاق در رشد معنوی انسان است.

در چند آیه بعد یعنی در آیه 272 به اثر انفاق در زندگی انفاق کنندگان می پردازد و اعلام می کند که منافع انفاق به خود شما بازگشت مى‏كند (وَ مَا تُنفِقُواْ مِنْ خَیرٍْ فَلِأَنفُسِكُم) تا ضمن تشویق انفاق كنندگان به این عمل انسانى اشاره ای هم به نتایج دنیوی و اخروی آن کرده باشد؛ یعنی آنچه انفاق می کنید سودش به خود شما بر می گردد هم در دنیا و هم در آخرت.

 
آفات انفاق

آیات 262 تا 264 به دو آفت بزرگِ انفاق سوز، اشاره می کنند که یکی منت است و دیگری اذیت. (یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِكُم بِالْمَنّ‏ِ وَ الْأَذَى)

این آیات دارای دو پیام مهم هستند:

1. كسى كه چیزى به دیگرى مى دهد و به دنبال آن منت مى گذارد و یا كارى می کند كه موجب آزار و رنجش او می شود در حقیقت چیزی به او نیفزوده؛ زیرا در ازای مالى که به او داده آبرویش را نابود کرده است و این می تواند معنای باطل شدن صدقه با منت یا اذیت باشد که در آیه 264 آمده است.

2. وجود کلمه (ثُمَّ ؛ سپس) بین انفاق کردن و ترک منت و اذیت می رساند که نه تنها پرداخت انفاق باید مۆدبانه و محترمانه و خالى از منت باشد؛ بلكه در زمانهاى بعد نیز نباید با یادآورى آن، منتى بر گیرنده انفاق گذارده شود و یا در این باره او را آزرد.

قرآن کریم به طلبكاران مى‏گوید: در این گونه موارد كه بدهكاران سخت در تنگنا قرار دارند اگر بدهى آنان بخشوده شود، از هر نظر براى شما بهتر است. (أَن تَصَدَّقُواْ خَیرٌْ لَّكُم) احساس كینه توزى و انتقام را به محبت و صمیمیت مبدل مى سازد و افراد ضعیف جامعه را به فعالیت مجددى كه نتیجه اش نصیب همگان مى شود، وا مى دارد و اضافه بر اینها، صدقه و انفاقى در راه خدا محسوب مى‏شود كه ذخیره روز پسین خواهد بود

آداب انفاق

چند ادب مهم از آداب انفاق در آیات 267 و 268 بیان شده است:

ادب اول: از اموال پاكیزه اى انفاق کنید كه از طریق تجارت به دست آورده اید و از آنچه از زمین براى شما خارج كرده ایم؛ مانند معدن و کشاورزی (أَنفِقُواْ مِن طَیِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَ مِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُم مِّنَ الْأَرْضِ) و این یعنی از مال حلالی که کسب می کنید انفاق کنید.

ادب دوم: از روی عمد و آگاهی اموال ناپاک و نامرغوبی که خود حاضر به پذیرش آن نیستید را انفاق نکنید. (وَ لَا تَیَمَّمُواْ الْخَبِیثَ مِنْهُ تُنفِقُونَ وَ لَسْتُم بَِاخِذِیهِ إِلَّا أَن تُغْمِضُواْ فِیهِ)

ادب سوم: آن را به صورت مخفیانه به کسانی دهید که به واقع نیازمندند (إِن تُخْفُوهَا وَ تُۆْتُوهَا الْفُقَرَاءَ) ؛ هر چند اگر آشکارا هم انفاق کنید رواست (إِن تُبْدُواْ الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِىَ)؛ اما اگر به شکل مخفیانه باشد بهتر است (فَهُوَ خَیرٌْ لَّكُمْ).
گناه

وعده فقر و فزونی

در آیه 268 دو وعده همیشه جاری بازگو می شود یکی وعده شیطان به فقر و نداری است (الشَّیْطَانُ یَعِدُكُمُ الْفَقْرَ) و دیگری وعده خدا به فزونی و دارایی (وَ اللَّهُ یَعِدُكُم مَّغْفِرَةً مِّنْهُ وَ فَضْلًا).

انسان در طول زندگی با آزمون های مادی سنجیده و با عبادتهای مالی پرورش می یابد که انفاق و خمس و زکات از این مواردند. در تمام این موارد دو قطب وجود دارد که هر یک، انسان را به سوی خود می کشد. یکی شیطان است که با وعده فقر و نداری مانع از قبول شدن او در این آزمونها و انجام چنین عبادتهایی می شود و دیگری خداوند متعال است که با وعده بخشش به همراه فزونی مال این اطمینان را به انسان می دهد که با گذشت های مالی و پرداختهای نقدی و غیر نقدی در راه خدا، نه تنها ضرر نمی کند سود هم خواهد برد.

 
گناهکاری که برای توجیه گناه می کنند

آیه 275 به یک توجیه رایج بین گنهکاران اشاره می کند که چگونه گناه ارتکابی خود را همسان با کاری که گناه نیست قرار می دهند تا آن را بی عیب و ایراد جلوه دهند.

نمونه ای از این فریبکاری در آیه 275 نقل شده که چطور رباخواران برای آنکه انگشت اتهام به گناه را از خود منحرف کنند ربا را همانند دیگر معاملاتِ حلال، معرفی می کنند (قَالُواْ إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبَواْ) و جالب تر اینکه نمی گویند ربا هم مانند بیع است؛ بلکه با اصل قرار دادن کار خود، بیع را مانند آن می دانند.

این خودفریبی منحصر به ربا نشده و می توان آن را در دیگر گناهان هم مشاهده کرد. برای مثال، کسانی که به فحشاء آلوده اند وقتی از آن نهی می شوند به جای آنکه بپذیرند و دست بردارند در جواب می گویند: ازدواج موقت هم مانند این کار ماست. در حالی که بین کاری که گناه است و کاری که گناه نیست تفاوت بسیار است هر چند در ظاهر، شبیه به هم باشد. [2]

در آیه 272 به اثر انفاق در زندگی انفاق کنندگان می پردازد و اعلام می کند که منافع انفاق به خود شما بازگشت مى‏كند (وَ مَا تُنفِقُواْ مِنْ خَیرٍْ فَلِأَنفُسِكُم) تا ضمن تشویق انفاق كنندگان به این عمل انسانى اشاره ای هم به نتایج دنیوی و اخروی آن کرده باشد؛ یعنی آنچه انفاق می کنید سودش به خود شما بر می گردد هم در دنیا و هم در آخرت

مهلت به بدهکار

آیه 280 دربردارنده یک دستور مالی و حقوقی است که در آن به طلبکار توصیه شده در صورت سررسید زمان دریافت طلب، در صورتی که امکان پرداخت برای بدهکار وجود نداشته باشد؛ طلبکار نباید او را تحت فشار قرار دهد؛ بلكه باید به او مهلت دهد. (إِن كاَنَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلىَ‏ مَیْسَرَةٍ)

حتى در قوانین اسلام كه در واقع تفسیرى است براى آیه فوق، تصریح شده كه هیچگاه نمى توان خانه و وسایل ضرورى زندگى افراد را برای بدهى آنها توقیف كرد یا از آنها گرفت؛ بلكه طلبكاران تنها مى‏توانند از اضافه بر آن، حق خود را بگیرند و این حمایت روشنى از حقوق قشرهاى ضعیف جامعه است. [3]

در ادامه با توصیه ای اخلاقی، بحث حقوقى سابق را تكمیل مى كند. قرآن کریم به طلبكاران مى‏گوید: در این گونه موارد كه بدهكاران سخت در تنگنا قرار دارند اگر بدهى آنان بخشوده شود، از هر نظر براى شما بهتر است. (أَن تَصَدَّقُواْ خَیرٌْ لَّكُم) احساس كینه توزى و انتقام را به محبت و صمیمیت مبدل مى سازد و افراد ضعیف جامعه را به فعالیت مجددى كه نتیجه اش نصیب همگان مى شود، وا مى دارد و اضافه بر اینها، صدقه و انفاقى در راه خدا محسوب مى‏شود كه ذخیره روز پسین خواهد بود. [4]

 
آخرین آیه ای که نازل شد

آیه 281 سوره بقره آخرین آیه ایست که بر رسول خدا ص نازل شد. [5]

این آیه مردم را متوجه رستاخیز ساخته و به آنها هشدار مى دهد روزى در پیش است كه همه اعمال انسان بدون كم و كاست به او داده مى شود (تُوَفىَ‏ كلُ‏ُّ نَفْسٍ مَا كَسَبَتْ) و تمام آنچه را كه در بایگانى عالم هستى نگهدارى شده یك جا به دست وى مى سپارند آنگاه است كه او از نتایج شوم آنها وحشت مى كند اما این محصول چیزى است كه خود كاشته است و هیچ ظلمی به به ستمگران و گنهکاران نخواهد شد. (وَ هُمْ لَا یُظْلَمُونَ)

 

پی نوشت ها:

1.   تفسیر نمونه 2/314

2.   برای آگاهی از تفاوتهای بین این دو، به مقاله «فرق ازدواجهای موقت با روابط نامشروع» مراجعه نمایید.

3.   تفسیر نمونه 2/377

4.   همان 2/378

5.   التبیان فی تفسیر القرآن 2/369

- نظرات (0)

چه کسانی روح انسان رو می گیرند

    خداوند برای هر کاری فرشتهای آفریده است و از اوّل عزرائیل را برای این کار و متناسب با این عمل خلق کرد، نه این که اوّل همه ملائکه را خلق نموده باشد، سپس به دنبال شغل آنها باشد، زیرا همه فرشتگان یکسان نیستند و هر یک از همان ابتدا متناسب با کاری خلق شده است. چه بسا کار دیگری از آنها برنیاید.
    گذشته از این که، در آیات قرآن، قبض روح به عوامل گوناگونی نسبت داده شده، گاهی این امر به خداوند نسبت داده شده است: «الله یتوفّی الأنفس حین موتها(1)؛ خداوند ارواح را به هنگام مرگ قبض میکند».
    از برخی آیات استفاده میشود قبض روح توسط فرشته مرگ و عزرائیل انجام میگیرد:
    «قل یتوفیکم ملک الموت الذی وکّل بکم(2)؛ بگو فرشته مرگ که مأمور قبض روح شماست، جان شما را خواهد گرفت».
    از گروه سوم آیات استفاده میشود که قبض روح توسط فرستادگان الهی انجام میگیرد:
    «حتی إذا جاء أحدهم الموت توفّته رسلنا(3)؛ آن گاه که مرگ یکی از شما فرا رسد. رسولان ما او را میمیرانند».
    قابض ارواح و گیرنده اصلی جانها خدا است و ملک الموت (عزرائیل) و فرشتگان از طرف خدا، مأمور این کارند. طبق فرموده امام صادق(علیه السلام) عزرائیل یارانی از فرشتگان دارد که در اطراف عالم جانها را میگیرند و به عزرائیل تحویل داده و او همه را به خداوند تقدیم مینماید

    این سه آیه با هم منافات و مخالفت ندارند؛ زیرا ملک الموت و عزرائیل هم از طرف خداوند مأموریت دارند، که در قرآن نیز با جمله «وکلّ بکم» به این مأموریت اشاره شده، همان گونه که فرشتگان خدا هم مأمور خدا هستند و در قرآن با کلمه «رسلنا» به این حقیقت اشاره شده است. بنابر این قابض ارواح و گیرنده اصلی جانها خدا است و ملک الموت (عزرائیل) و فرشتگان از طرف خدا، مأمور این کارند.
    طبق فرموده امام صادق(علیه السلام) عزرائیل یارانی از فرشتگان دارد که در اطراف عالم جانها را میگیرند و به عزرائیل تحویل داده و او همه را به خداوند تقدیم مینماید.(4
    پس نسبت دادنِ قبض روح و جان گرفتن هم به خدا، هم به عزرائیل و هم به فرشتگان صحیح است، همان گونه که نوشتن را میتوان هم به انسان و هم به دست و هم به قلم نسبت داد، زیرا قلم در اختیار دست و دست در اختیار انسان است.

    پینوشتها:
    1ـ سوره زمر (39) آیه 42.
    2ـ سوره انعام (6) ویه 61.
    3ـ سوره سجده (32) آیه 11.
    4ـ بحار الانوار، ج 6، ص 144

- نظرات (0)

نمازهای وارده در ماه رمضان

نماز شب اول ماه مبارك رمضان چهار ركعت در هر ركعت بعد از حمد پانزده مرتبه توحيد

نماز شب دوم ماه مبارك رمضان چهار ركعت در هر ركعت بعد از حمد بيست مرتبه انا انزلناه

نماز شب سوم ماه مبارك رمضان ده ركعت در هر ركعت حمد و پنجاه مرتبه توحيد

نماز شب چهارم ماه مبارك رمضان هشت ركعت در هر ركعت حمد و بيست مرتبه انا انزلناه

نماز شب پنجم ماه مبارك رمضان دو ركعت در هر ركعت حمد و پنجاه مرتبه توحيد بعد از سلام صد مرتبه صلوات

نماز شب ششم ماه مبارك رمضان چهار ركعت در هر ركعت حمد و سوره و تبارك الذي بيده المك

نماز شب هفتم ماه مبارك رمضان چهار ركعت در هر ركعت حمد و سيزده مرتبه انا انزلناه

نماز شب هشتم ماه مبارك رمضان دو ركعت در هر ركعت حمد و ده مرتبه توحيد و بعد از سلام هزار مرتبه سبحان الله

نماز شب نهم ماه مبارك رمضان شش ركعت ميان نماز شام و خفتن در هر ركعت حمد و هفت مرتبه آيه الكرسي و بعد از اتمام پنجاه مرتبه صلوات

نماز شب دهم ماه مبارك رمضان بيست ركعت در هر ركعت حمد و سي مرتبه توحيد

نماز شب يازدهم ماه مبارك رمضان دو ركعت در هر ركعت حمد و بيست مرتبه انا اعطيناك الكوثر

نماز شب دوازدهم ماه مبارك رمضان هشت ركعت در هر ركعت حمد و سي مرتبه انا انزلناه

نماز شب سيزدهم ماه مبارك رمضان چهار ركعت در هر ركعت حمد و بيست و پنج مرتبه توحيد

نماز شب چهاردهم ماه مبارك رمضان شش ركعت در هر ركعت حمد و سي مرتبه اذازلزلت

نماز شب پانزدهم ماه مبارك رمضان چهار ركعت در دو ركعت اول بعد از حمد صد مرتبه توحيد و در دو ركعت ديگر پنجاه مرتبه توحيد

نماز شب شانزدهم ماه مبارك رمضان دوازده ركعت در هر ركعت حمد و دوازده مرتبه الهيكم التكاثر

نماز شب هفدهم ماه مبارك رمضان دو ركعت درركعت اول حمد وهر سوره كه خواهد ودر ركعت دوم حمد وصد مرتبه توحيد وبعد از سلام صد مرتبه لااله الا الله

نماز شب هيجدهم ماه مبارك رمضان چهار ركعت در هر ركعت حمد وبيست وپنج مرتبه انا اعطيناك الكوثر

نماز شب نوزدهم ماه مبارك رمضان پنجاه ركعت با حمد و پنجاه مرتبه اذا زلزلت و گويا مراد آن باشد كه در هر ركعت يك مرتبه اذا زلزلت بخواند

نماز شب بيستم ماه مبارك رمضان هشت ركعت بهر سوره كه ميسر شود

نماز شب بيست و يكم ماه مبارك رمضان هشت ركعت بهر سوره كه ميسر شود

 

نماز شب بيست و دوم ماه مبارك رمضان هشت ركعت بهر سوره كه ميسر شود

نماز شب بيست و سوم ماه مبارك رمضان هشت ركعت بهر سوره كه ميسر شود

نماز شب بيست وچهارم ماه مبارك رمضان هشت ركعت بهر سوره كه ميسر شود

نماز شب بيست و پنجم ماه مبارك رمضان هشت ركعت در هر ركعت حمد و ده مرتبه توحيد

نماز شب بيست وششم ماه مبارك رمضان هشت ركعت در هر ركعت حمد و صد مرتبه توحيد

نماز شب بيست وهفتم ماه مبارك رمضان چهار ركعت در هر ركعت حمد و تبارك الذي بيده الملك و اگر نتواند بيست و پنج مرتبه توحيد

نماز شب بيست وهشتم ماه مبارك رمضان شش ركعت در هر ركعت حمد و ده مرتبه آيه الكرسي وده مرتبه كوثر وده مرتبه توحيد و بعد از نماز صد مرتبه صلوات

نماز شب بيست ونهم ماه مبارك رمضان دو ركعت در هر ركعت حمد و بيست مرتبه توحيد

نماز شب سي ام ماه مبارك رمضان دوازده ركعت در هر ركعت حمد و بيست مرتبه توحيد وبعد از فارغ شدن صد مرتبه صلوات بر محمد وآل محمد.

- نظرات (0)

دو شرط اساسی برای توبه

معارفی از جز 2 قران

---

سبقت در خیرات

در آیه 148، به مخاطبان قرآن توصیه می شود تا در انجام کارهای خیر از یکدیگر پیشی بگیرند. (فَاسْتَبِقُواْ الْخَیرَْات)

این سبقت گرفتن که در خوبی ها و در راه رسیدن به کمالات است در عمل یعنی هرچه انسان از فضایل و کمالات انسانی بیشتر برخوردار باشد نسبت به دیگران جلوتر و به قرب الهی نزدیک تر است.

به عبارت دیگر هر چه متواضع تر ، پیش رو تر و هر چه با گذشت تر، به خدا نزدیک تر.

در فرهنگ قرآن کسی که در کسب فضایل و جمع حسنات از دیگران پیشتر باشد از دیگران پیش است؛ نه آنکه مال و مقامش بیشتر باشد.

 

تزکیه و تعلیم محتوای تعالیم اسلام

در آیه 151 به دو رکن اصلی تعالیم رسول خدا صلی الله علیه و آله یا همان دین اسلام اشاره شده است. این دو رکن یکی رشد معنوی و پرورش روحی و دیگری تعلیم و آموزش علمی است (یُزَكِّیكُمْ وَ یُعَلِّمُكُم). این تعالیم که در سه رشته قرآن (الْكِتَاب) و حکمت (الحِْكْمَة) و هر آنچه بشر قابلیت کشف آن را ندارد (ما لَمْ تَكُونُواْ تَعْلَمُون) بیان شده است ، شامل تمام معارف اصولى و فروعى دین مى‏گردد. [1]

از آنجا که پایه پرورش معنوی، دانش علمی است ، به هر میزان که فرد با این معارف آشنا شده و در عمل به آنها پایبند باشد ، از رشد و کمال بیشتری هم برخوردار خواهد شد.

 

درود و رحمت و هدایت الهی بر صاحبان صبر

پس از آنکه در آیات 155 و 156 درباره صبر صابران در برابر سختی های آزمون های الهی سخن گفت در آیه 157به آنها بشارت می دهد که خدا به سوى آنها انعطاف پیدا کرده و برمی گردد (عَلَیهِْمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِم) تا رحمتش را شامل حال آنها كند (وَ رَحْمَةٌ). [2]

این الطاف و رحمت ها به صبر پیشگان نیرو مى دهد تا در این راه پرخطر و دشوار، گرفتار اشتباه و انحراف نشوند؛ برای همین در پایان آیه آنها را کسانی معرفی می کند که توانسته اند راه هدایت را پیموده و به سر منزل سعادت نایل آیند (وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ)

دو شرط اساسی برای توبه

در آیه 160 دو شرط اساسی برای یک توبه کامل بیان شده است. : شرط اول اینکه کنهکار از گناه کرده پشیمان شده و از راه رفته واقعاً برگردد (تَابُوا). این برگشت وقتی چهره واقعی به خود می گیرد و فرد را در زمره توبه کنندگان قرار می دهد که با تصمیم بر بازنگشتن همراه شود.

شرط دوم تلاش برای جبران کاستی های صورت گرفته از سوی اوست (وَ أَصْلَحُوا) ؛ برای مثال اگر واجبی مانند نماز و روزه از او فوت شده آنها را قضا کند و اگر حقی از کسی ضایع کرده و یا ظلمی روا داشته درصدد ترمیم آن برآید. به هر حال، حق الله و حق الناسی را که بر عهده دارد ادا نماید.

 

مرگ در حال کفر

در آیه 161 و 162 سخن از کسانی است که کافرند (الَّذِینَ كَفَرُوا) و با همین حال از دنیا می روند .(مَاتُواْ وَ هُمْ كُفَّار)

قرآن کریم از دو واقعیت درباره اینگونه افراد پرده بر می دارد: یکی لعن خدا و ملائکه و همه مردم نسبت به آنهاست. (عَلَیهِْمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَ الْمَلَئكَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِین)

و دیگری که در راستای همان لعن (دوری از رحمت الهی) است ، ماندن همیشگی در جهنم است (خَالِدِینَ فِیهَا) بی آنکه ذره ای در عذاب آنها تخفیف داده شود (لَا یخَُفَّفُ عَنهُْمُ الْعَذَاب)

قیامت روز اعلام انزجار رهبران بدی نسبت به پیروان خود

در آیه 166 پرده ای از قیامت به تصویر کشیده می شود .

زمانی که رهبران بدی، آتش عذاب الهی را می بینند از تمام کسانی در دنیا دنباله رو آنها بودند اعلام انزجار می کنند (إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِینَ اتُّبِعُواْ مِنَ الَّذِینَ اتَّبَعُواْ وَرَأَوُاْ الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الأَسْبَابُ)

همان ها که در دنیا ندای منادیان حق و دعوت کنندگان راستین به سعادت را نشنیده گرفتند و به دنبال کسانی رفتند که سردمدار کفر و گناه بودند و دل به وعده های آنها خوش کردند ، در قیامت وقتی با عذاب مواجه شده و می بینند که هیچ حامی و یاور و هیچ تكیه گاه و پناهگاهى ندارند از شدت بیچارگى بى اختیار دست به دامن رهبران خود مى‏زنند به این امید که فایده ای داشته باشد و نجاتی حاصل شود که در این هنگام، رهبران گمراه آنها دست رد به سینه شان كوبیده و از آنها تبرى مى‏جویند.

 

نکوهش پیروی کورکورانه از گذشتگان

موضوع آیه 170 نکوهش کسانی است که در برابر سخن حق موضع گرفته و آن را نمی پذیرند و تنها دلیلشان تعارض این حرف، عقیده و روش با باور و سیره پدران آنهاست.

مبنای آنها این است: 1. هر عقیده و روشی که گذشتگان ما داشتند حق است و درست. 2. هر چه با عقیده و روش آنها مخالفت کند باطل و نادرست است.

قرآن کریم با این سوال معنادار روش آنها را زیر سوال می برد که گیرم پدران شما عاقلانه عمل نکردند و در مسیر هدایت قدم بر نداشتند(أَوَلَوْ كَانَ آبَاۆُهُمْ لاَ یَعْقِلُونَ شَیْئاً وَلاَ یَهْتَدُونَ) آیا باز هم باید از آنها پیروی کنید؟

این پرسش این معنا را با خود به همراه دارد که پیروی باید بر اساس عقل و منطق باشد. اگر عقیده، سیره و سنتی از پشتوانه عقلی و یا نقلی معتبر برخوردار بود ، پیروی از آن هم روا خواهد بود وگرنه صرف میراث فرهنگی بودن عمل و یا عقیده ای ، دلیل بر درستی و حقانیت آن نیست و مجوز پایبندی به آن نمی شود.

باطن حرام خوری

آیه 174 پرده را از روی گناهی به نام حرام خواری کنار زده و باطن آن را به نمایش می گذارد تا همه بدانند که گناه ، باطنی سوزان و گزنده دارد هر چند برای برخی ظاهرش فریبنده و طعمش شیرین باشد.

در این آیه به یک نوع از انواع حرام خواری اشاره شده که در آن افراد در مقابل کتمان حق چیزی دریافت می کنند و به اصطلاح حق السکوت می گیرند تا باطل بتواند جولان دهد.

آنچه اینان می گیرند حرام است و مصرف آن به هر شکل می شود حرام خوری.

در این آیه خداوند متعال از حقیقت چنین گناهانی پرده برداشته و باطن آن که خوردن آتش است (مَا یَأْكلُُونَ فىِ بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّار) را در معرض دید بندگانش قرار داده است.

 

تقوا، میوه روزه است

در آیه 183 که در حکم مقدمه چینی برای بیان وجوب روزه در دو آیه بعد است [3] در آغاز ، مساله وجوب روزه بر مسلمانان را خاطرنشان می کند (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَیْكُمُ الصِّیام) بعد بلافاصله می فهماند که شما مسلمانان نباید از تشریع روزه وحشت كنید و آن بر شما گران آید، چون این حكم منحصر به شما نبوده و حكمى است كه در امت هاى سابق نیز تشریع شده بود (كَمَا كُتِبَ عَلىَ الَّذِینَ مِن قَبْلِكُم) آنگاه به تأثیری که این عبادت در جان انسان می گذارد اشاره کرده و آن را، تقوا معرفی می کند؛ همان که در آیه 197 آن را بهترین توشه خوانده است. (وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَیْرَ الزَّادِ التَّقْوَى)

و این بهترین راه برای سنجش ارزش روزه های ماست. اگر با هر روزه ای که می گیریم احساس نورانیت و تقوا یا همان خداترسی بیشتری کردیم ، این نشان می دهد که روزه ما از نمره قابل قبولی برخوردار است؛ چرا که به خوبی ثمر داده است و اگر کسی چنین ثمری را در خود ندید ، باید تلاش کند تا با رعایت بیشتر واجبات و ترک محرمات روزه های او نیز به بار بنشیند.

 

پی نوشت ها:

1.   المیزان فی تفسیر القرآن 1/330

2.   ر.ک به المیزان فی تفسیر القرآن 1/361

3.   المیزان فی تفسیر القرآن 2/5

- نظرات (0)

گناه کم کم انسان راحق ناپذیرمیکند

معارفی از جز اول قران

برای خدمت به ترویج آموزه های قرآنی در این ماه خدا بر آن شدیم تا همگام با قرائت های روزانه، آموزه هایی از جزء همان روز را به علاقه مندان تقدیم کنیم تا در کنار ثواب لفظی از قرائت قرآن ، از بهره معنوی کلام خداوند نیز بهره مند شوند.

به لطف خدا، معنای ساده و روان قرآن کریم در دسترس همگان هست و استفاده از آن برای همه ممکن، آنچه ما بر خود وظیفه دانستیم و در این سلسله نوشتار خواهد آمد ارائه نکات و پیام هایی است که آیات در صدد تفهیم آنند؛ البته نه همه آنها که این مختصر مجال بسیار ندارد.

امید است خواندن آیات الهی زمینه ای باشد برای درک معنا و دریافت مراد خداوند از این سخنان و بعد گسترش فرهنگ قرآن در زندگی فردی و اجتماعی با توجه و عمل کردن به این معارف و آموزه ها.

شرط بهره مندی از قرآن، رعایت تقواست دومین آیه سوره بقره، قرآن را مایه هدایت متقین معرفی می کند (هُدىً لِلْمُتَّقین) و این درحالی است که در دیگر آیات [1] تصریح شده که قرآن برای هدایت همه مردم نازل شده است . (القُرْآنُ هُدىً لِلنَّاس)

این اختلاف تعبیر برای آن است که قرآن آمده تا همه را هدایت کند مانند بارانی که نازل شده تا هر زمین تشنه ای را سیراب کند؛ اما زمینی از آن بهره می برد و به ثمر می نشیند که زمینه اثر بخشی در آن وجود داشته باشد.

درباره قرآن هم جانی با قرآن عجین شده، ثمرات هدایت در آن هویدا می شود که اهل خدا ترسی و رعایت حلال و حرام خدا باشد؛ نه جانی که آلوده به انواع گناه است و بنای ترک آنها و دوستی با خدا ندارد. [2]

 

گناه، کم کم انسان را حق ناپذیر می کند

در آیه ششم، سخن از واکنش بی کُنش عده ای در برابر سخن حق است. این آیه بیان حال کسانی است که راه گناه و معصیت را پیش گرفته و سر از کفر و انکار درمی آورند. چون به این مرحله می رسند سخنان حقی که آنها را از گناه و عواقب خطرناک آن بر حذر می دارد تأثیری در آنها نداشته و ذره ای آنها را به راه راست متمایل نمی سازد. (سَوَاءٌ عَلَیْهِمْ أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لاَ یُۆْمِنُونَ ؛ چه بیمشان دهى، چه بیمشان ندهى- برایشان یكسان است [آنها] نخواهند گروید.)

 

سفیه، عاقلان را سفیه پندارد

آیه سیزدهم درباره منافقان است که چون به آنها توصیه می شود که از تظاهر به اسلام و همراهی قلبی و واقعی با دشمنان اسلام دست برداشته و دل را یکدله کنند و با ایمان قلبی به جمع مومنین بپیوندند ، در پاسخ می گویند: أَنُۆْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاء ؛ آیا همان گونه كه كم‏خردان ایمان آورده‏اند، ایمان بیاوریم؟

خداوند در پاسخ به آنها پرده از واقعیت ایشان برداشته و می فرماید: اینها خود سفیه‌اند و خبر ندارند. زیرا دوگانکی در شخصیت را به جای ثبات شخصیت برگزیده و تمام نیرو و استعدادهای خدادایشان را در جهت توطئه، تخریب و شیطنت به کار می بردند و دست آخر، این همه کژی را به حساب عقل می گذارند! [3]

تجارتی که سود ندهد

در آیه شانزدهم سخن از کسانی است که راه هدایت را واگذاشته و در گمراهی قدم نهاده و پیش می روند.

همان ها که هدایت و مظاهر آن را به بهای گمراهی و مظاهر آن فروختند. قرآن کریم خبر می دهد که این داد و ستد، سودی برای آنها نداشت (فَمَا رَبحَِت تجارَتُهُم) و آنها روی هدایت و رستگاری را ندیدند.

قرآن مدافع حقانیت خود

آیات 23 و 24 سوره بقره بیان حقانیت قرآن و اعجاز این کتاب آسمانی است. در این آیات به تمام کسانی که در طول تاریخ منکر الهی بودن این کتاب هستند گفته می شود که اگر گمان می کنید این آیات برخاسته از ذهن و ذوق بشری است و از سوی خدا نیست؛ شما نیز حداقل یک سوره مانند آن بیاورید (فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِه) و در این همانندآوری مجازید تا از هر فکر و اندیشه بشری کمک بگیرید ، اما بدانید که چون جنس این قرآن از معجزه است کسی جز خداوند توان آوردن آن را ندارد.

و این یک مبارز طلبی (تحدی) همیشگی است که در طول تاریخ قرآن جریان داشته و دارد.

تاریخ هم گزارش می دهد همواره کسانی بوده اند که خواسته اند در این مبارزه طلبی شرکت کنند؛ اما نتیجه ای جز رسوایی برای آنها و اثبات ادعای قرآن در پی نداشته است. [4]

 

کسی که به توصیه خودش عمل نمی کند عاقل نیست

آیه 44 بقره درباره کسانی است که دیگران را به خوبی ها دعوت می کنند؛ اما خود با وجود آگاهی از فواید آنچه به آن توصیه می کنند از انجام آن سرباز می زنند.

قرآن کریم این گروه از آمران به معروف که در این وادی خود را فراموش کرده اند را متهم به بی عقلی می کند و با پرسشی انکاری از آنها می پرسد: پس چرا از عقلتان بهره نمی گیرید؟ (أَفَلَا تَعْقِلُون)

امیر مومنان علی علیه السلام در بیان ویژگی های خود به این نکته نیز اشاره کرده و می فرماید: أَیُّهَا النَّاسُ إِنِّی وَ اللَّهِ مَا أَحُثُّكُمْ عَلَى طَاعَةٍ إِلَّا وَ أَسْبِقُكُمْ إِلَیْهَا ؛ ای مردم! به خدا سوگند شما را به طاعتی تشویق نکردم جز آنکه خود قبل از شما به انجام آن اقدام نمودم. [5]

 

کمک گرفتن از صبر و نماز

در آیه 45، دستوری وجود دارد و آن کمک گرفتن از صبر و نماز در مقابله با مشکلات است (وَ اسْتَعِینُواْ بِالصَّبرِْ وَ الصَّلَوةِ) . در برخی روایات صبر به روزه تفسیر شده است [6] اما این می تواند بیان مصداق باشد [7]؛ یعنی دو رکن در اختیار انسان است که در مشکلات به آنها پناهنده شده و از آنها برای حل مشکلاتش کمک بگیرد:

اولی هر آنچه مصداق صبر و مقاومت باشد مانند روزه و دومی هر آنچه که پل ارتباطی میان انسان و خداوند عالم باشد مانند نماز.

نقل كرده اند كه رسول گرامى اسلام صلی الله علیه وآله هر گاه با مشكلى روبرو مى‏شد كه او را ناراحت مى كرد ، از نماز و روزه مدد مى‏گرفت. [8]

نیز امام صادق علیه السلام فرمود: هنگامى كه با غمى از غم هاى دنیا روبرو مى شوید وضو گرفته، به مسجد بروید، نماز بخوانید و دعا كنید؛ زیرا خداوند دستور داده: وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ. [9]

 

پی نوشت ها:

1.   مانند آیه 185/ بقره

2.   ر.ک به مجمع البیان فی تفسیر القرآن 1/118

3.   ر.ک به تفسیر نمونه 1/95

4.   ر.ک به تفسیر نمونه 1/133-138

5.   نهج البلاغه/ خطبه 175

6.   کافی 4/63/ح7

7.   تفسیر نمونه 1/218

8.   مجمع البیان فی تفسیر القرآن 1/217

9.   تفسیر العیاشی 1/43

- نظرات (2)

اخرین جمعه شعبان

یكی دیگر از اوقات مهم ماه شعبان برای سالك الی الله آخرین جمعه آن است.

از كتاب عیون از عبدالسلام بن صالح هروی نقل شده كه می گوید:

در آخرین جمعه شعبان به دیدن ابی الحسن علی بن موسی الرضا علیه السلام
رفتم حضرت فرموند:

"ابا صلت! بیشتر شعبان گذشت و این آخرین جمعه آن است؛ كوتاهی گذشته خود
را در این ماه جبران كن و بسیار دعا و استغفار كن و خیلی قرآن بخوان، و از گناهانت
توبه كن، تا وقتی ماه رمضان می آید مخلص برای خدا باشی و هیچ امانتی به گردنت نباشد
مگر این كه آن را رد كنی و هیچ كینه ای از مومنی در دلت نباشد مگر این كه آن را از
بین ببری و از هر گناهی كه انجام می دهی، دست بردار.

تقوای خدا را پیشه كن و در نهان و آشكارت به او توكل كن
«و كسی كه به خدا توكل كند خدا برای او كافی خواهد بود»
و در باقیمانده این ماه این دعا را زیاد تكرار كن:

"اللّهم ان لم تكن غفرت لنا فی ما مضی من شعبان فاغفرلنا فی ما بقی منه،

خدایا اگر در این مدت كه از شعبان گذشته، ما را نبخشیده ای،
در مدتی كه از آن مانده ما را بیامرز، زیرا خداوند متعال به احترام ماه رمضان،
در این ماه افراد زیادی را از آتش رها می كند."...

- نظرات (0)

3 روز آخرشعبان

روزه این سه روز برای كسی كه تمام این ماه را روزه نگرفته،
فضیلتی دارد كه سزاوار نیست مراقب آن را ترك كند.

صدوق رحمة الله از امام صادق علیه السلام روایت نموده است:
"كسی كه سه روز آخر شعبان را روزه گرفته و آن را به ماه رمضان وصل كند،
خداوند روزه دو ماه پی درپی برای او می نویسد."...

... یكی از اعمال مهم ماه رمضان در شب آخر شعبان است
و آن دعایی است كه در كتاب اقبال برای این شب و شب اول ماه رمضان،
روایت نموده است. و اهل آن تكلیف آمادگی برای وارد شدن
در میهمانی خداوند متعال را به تفصیل از این دعا می فهمند.

- نظرات (0)

دوجنس مخالف برای هم عادی نمیشن

ته باشم و در جامعه باید حجاب اجباری باشد؟

---

در مورد معنای اجبار حجاب، ابتدا باید مفهوم اجبار روشن شود:

اگر منظور از اجبار در حوزه قوانین الهی باشد كه باید گفت بدون تردید مسئله «حجاب» یكی از اساسی ترین مسائل واجبات دینی و الهی به شمار می رود كه مورد تأكید و دستور شارع مقدس اسلام قرار گرفته است و به عنوان یكی از ضروریات دین به حساب می آید.

با رجوع به منبع وحی یعنی قرآن، می توان وجوب حجاب و الزام آن را برای زن مسلمان به روشنی دریافت كرد: «و به زنان با ایمان بگو چشم هاى خود را (از نگاه هوس آلود) فرو گیرند و دامان خویش را (از بى عفتى) حفظ كنند و زینت خود را ـ جز آن مقدار از آنان كه نمایان است ـ آشكار ننمایند و (اطراف) روسرى هاى خود را بر سینه خود افكنند (تا گردن و سینه با آن پوشانده شود)، و زینت خود را آشكار نسازند مگر براى شوهرانشان، یا پدرانشان، یا پدران شوهرانشان، یا پسرانشان، یا پسران همسرانشان، یا برادرانشان، یا پسران برادرانشان، یا پسران خواهرانشان، یا زنان هم كیششان، یا بردگانشان یا مردان سفیه وابسته (به آنها) كه تمایلى به زن ندارند یا كودكانى كه از امور جنسى مربوط به زنان آگاه نیستند و (به زنان با ایمان بگو: هنگام راه رفتن) پاهاى خود را به زمین نزنند تا زینتِ پنهانیشان دانسته شود (و صداى خلخال كه برپا دارند به گوش رسد) و اى مۆمنان همگى به سوى خدا بازگردید، تا رستگار شوید.» (نور(24) آیه 31)

با توجه به آیه بالا و آیات مشابه در خصوص «حجاب» باید گفت كه این مسئله یكی از اوامر الهی است و ترك آن عقوبت پروردگار را در پی دارد اما پذیرفتن و یا نپذیرفتن آن از سوی مسلمانان مانند سایر احكام الهی امری است كه اجبار و اصرار در پذیرش آن طرد شده است.

آن هنگام كه می خواهیم «حجاب» را به عنوان امری ایمانی یا عقلایی و به عنوان یك فكر و اندیشه به فردی معرفی نماییم، استفاده از ابزار اجبار چه در اندیشه و فكر و چه در قبول ایمان امری نادرست و بی اساس است.

 بنابراین خواه حكومت «اسلامی» باشد یا نباشد، زنان مسلمان باید حدود الهی را رعایت نمایند و اگر اهل رعایت نیز نیستند، سرپیچی خود را آشكار نكرده و نافرمانی از خداوند را ترویج ننمایند. چنانچه روزه خواری علنی، ترك علنی نماز، شرابخواری علنی و علنی نمودن هر معصیت دیگر، گناه بزرگ تر و مضاعفی است. اما اگر منظور از اجبار در رعایت «حجاب» در حوزه قوانین اجتماعی باشد، دو پرسش اساسی پیش می آید :

پرسش نخست، آن است كه آیا «حجاب» مسئله ای در حوزه حریم خصوصی است یا در حوزه حریم عمومی؟

دوم آنكه آیا در جامعه‌ اسلامی الزام به رعایت «حجاب» باید به صورت «قانون» وضع گردد یا خیر؟

برخی بر این باورند كه «حجاب» و چگونگی رعایت آن در محدوده ی حریم خصوصی است و می تواند آزادانه نوع پوشش خود را انتخاب كند؛ بنابراین، این مسئله یك تكلیف شخصی محض است نه یك مسئله اجتماعی و قانونگذار نمی تواند برای آن قانون وضع كند.

نگرش عمیق و بی غرضانه به آیه های حجاب و سوره هایی كه این آیه ها در آنجا آمده است نیز، به روشنی می نمایاند كه حجاب، افزون بر اینكه تكلیف شخصی بانوان مسلمان است، حق جامعه ی دینی نیز می باشد.

آیت الله جوادی آملی در این خصوص می فرماید: «حجاب زن تنها مربوط به خود او نیست تا بگوید من از حق خودم صرف نظر كردم، مربوط به مرد هم نیست تا مرد بگوید راضیم ... حجاب زن حقی است الهی؛ حرمت و حیثیت زن به عنوان «حق الله» مطرح است...»( آیت الله جوادی آملی، عبدالله، «زن در آیینه جمال و جلال»،ص 423) پوشش بیرونی زنان و حتی مردان در محیط اجتماعی در حیطه ی امنیت اجتماعی نیز تأثیرات محسوسی بر جای می گذارد، چه بسیار پوشش های نادرست و تحریك آمیز كه بسیاری از مخاطرات و ناهنجاری های اجتماعی را پدید آورده است.

روانشناسان «چشم چرانی» را یك نوع انحراف روانی قلمداد می كنند. فرد چشم چران هرگز با چند ساعت چشم چرانی در روز قانع نمی شود و با ادامه این روند به بیماری روانی دیگر به نام (vojeurisme) مبتلا خواهد. شد.

پوشش های نادرست افراد جامعه می تواند مفاهیم «عفت»، «حیا»، «خانواده» و... را كه در چارچوب «اخلاق اجتماعی» می گنجد، دچار تغییرات جدّی كرده و جامعه را به سراشیبی سقوط اخلاقی بكشاند.

این نكات كه به اختصار ذكر شد نشان می دهد كه مسئله ی پوشش حقی شخصی نیست كه بتوان آن را در حوزه ی حریم خصوصی جای داد ، بلكه «حق الناس» است و درست رعایت نكردن آن تجاوز به حقوق دیگران محسوب می گردد.

مسائلی در حوزه ی حریم خصوصی جای می گیرند كه با منافع اجتماعی ارتباط نداشته و قبول یا رد آن مسئله به منافع و مضر دیگر افراد جامعه آسیب نرساند. بنابراین هر رفتاری كه به منافع دیگران خدشه وارد نماید می تواند مشمول مقررات اجتماعی شود.

  

اگر در ایران هم مثل کشورهای غربی حجاب را آزاد می گذاشتند، ما دیگر نگران چشم های ناپاک نبودیم و بی حجابی برای همه ی ما عادی می شد!!

اگر مطالعاتی در جوامع غربی داشته باشیم خواهیم دید اگر بی حجابی برای آنها عادی شده است چرا در تبلیغ کالاها و شبکه های تلویزیونیشان از زن های برهنه استفاده می کنند؟

معلوم است این موجود لطیفی که خدا آن را خلق کرد هنوز لطافت خودش را دارد که مورد تبلیغ قرار می گیرد. شاید در نگاه هایشان عادی شده است ولی در وجودشان عادی نشده است. پس هنوز برای آنها بی حجابی و برهنگی جذابیت دارد که از آن استفاده می کنند. خداوند این جذابیت را گذاشته است و این جذابیت جایگزین ندارد.

اگر بی حجابی عادی شده است، چرا برای تنوع طلبی بدنبال لذت بردن مرد از مرد رفته اند؟ از لذت بردن از همجنس بدنبال لذت بردن از حیوان رفته اند ولی سیر هم نشده اند.

شاید آنها مثل ما به بی حجابی نگاه نکنند، و بی حجابی در جامعه ی اروپا عادی شده باشد، پس چرا هنوز خیانت هایی در محیط کاری و اداری دیده می شود؟ چرا کسی که به همه ی لذت ها دسترسی دارد به منشی خودش رحم نمی کند؟ اگر آزادی جنسی عادی شدن را بدنبال دارد، چرا تبلیغات،تنوع طلبی، هم جنس بازی ،حیوان بازی و خیانت؟

پس در غرب بی حجابی عادی نشده است و ما فکر می کنیم که فضاهای خیابانشان عادی شده است ولی این طور نیست. نگاه هایی که مردم به بی حجاب ها می کنند عادی نیست، فکرهایی که در سرها می گردد عادی نیست. زیرا خدایی که ما را خلق کرده است فرمود که دو جنس مخالف برای همدیگر عادی نمی شوند ؛ زیرا قرار است که این دو جنس مخالف با نگاه های خاص به یکدیگر نگاه کنند. پس بیایید بنده خدا بشوید تا از نگاه هایتان لذت ببرید. گناه نکنید زیرا بنده ی شیطان می شوید و شیطان شما را به سمت تنوع طلبی می برد و شما را مضطرب می کند.

آنها حاضرند خودشان را به سخیف ترین و زشت ترین قیافه ها در بیاورند زیرا از زیبایی لذت نمی برد. آنها آنقدر زیبایی دیده اند که می خواهند مدل دیگری ببینند. اگر انسان زیبایی ها را در یک مورد حلال خودش می دید، به این بلاها گرفتار نمی شد.

فرد تشنه با یک نصف لیوان آب شیرین تشنگی اش برطرف می شود ولی کسی که آب شور دریا را می خورد هیچ وقت تشنگی اش برطرف نمی شود. حرام آب شور و حلال آب شیرین است.

خدا فرموده است که نیاز جنسی ات را با حلال تأمین کن تا سیراب بشوی. در قرآن داریم :مرد و زن مومن چشم هایشان را پایین بیاندازند.

- نظرات (0)