سایت خاتون

قرآن، نسخه‌ای حیات بخش

قرآن کریم یک سلسله مواد علمی و عملی را به جهان انسانی نشان میدهد که آدمی با بکار بستن آنها به سعادت این جهان و جهان ابدی نائل میگردد. قرآن شمع فروزانی است که هرگز تندبادهای سهمناک اعصار و شعلههای پُرفروغ، آنرا فرو ننشانده و غبار کهنگی بر رخسار زیبای آن نمینشیند و دست تحریف بدان راه نیافته و نخواهد یافت و با گذشت زمان، فرازهای جدیدی از معارف آن آشکار شده و بر طراوتش بیش از پیش افزوده شده است.

قرآن مهمترین منبع معارف اسلامی و سرچشمهی تمامی دانشها و هنرها میباشد و دارای جنبههای فراوانی است که هر کدام چراغی است برای هدایت؛ چنانکه میفرماید: «وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَيْهِم».[2]

قرآن کریم در مدت 23 سال زمان دعوت پیامبر اکرم(ص) به تدریج نازل شده و نیازمندیهای جامعه بشری را پاسخ داده است و پیامبر اکرم(ص) آیات قرآن را بر مردم میخواند و جاذبهی این آیات، افراد را به سوی اسلام میکشید که وقایع مربوط به این موضوع در تاریخ اسلام از حدّ شمارش خارج است.

قرآن مجموعهی 114 سوره است و مجموع این سورهها شامل حدود 6205 آیه است و همهی این آیات مجموعاً در حدود 78000 کلمه است.

مسلمین از صدر اسلام تا عصر حاضر توجه بینظیری نسبت به قرآن نشان دادهاند که نشانهی شیفتگی و علاقه آنها به این کتاب آسمانی است. قرآن در زمان رسول اکرم(ص) به وسیلهی گروهی که خود ایشان معیّن کرده بودند و با نام «کاتبان وحی» معروف شدند،  نوشته میشد، به علاوه غالب مسلمین اعم از مرد و زن، کوچک و بزرگ، عشق عجیبی به حفظ همه و یا اکثر آیات قرآن داشتند، قرآن را در نمازها میخواندند و در اوقات دیگر تلاوت آنرا ثواب میدانستند و به علاوه از تلاوت آن لذت میبردند و تلاوت قرآن مایهی آرامش روح آنها بود.

مسلمین در هر عصری متناسب با امکانات فکری و عملی خود تحت تأثیر شوق و عشقی که به کتاب آسمانی خود داشتند، درباره قرآن کار کردهاند و با دقت در معانی آن در زمینههای مختلف حقوقی، اخلاقی، اجتماعی، فلسفی، عرفانی و عملی، معارف بسیاری کسب کردهاند.[3]

ختم نبوت و معجزه جاویدان

از آنجا که پیامبر اکرم(ص) آخرین پیامبر و تعلیمات ایشان برای همهی زمانها و دورانهای بعد از اوست، سند نبوّت و حقانیت او نیز به گونهای است که در همهی زمانها و دورانها حضور دارد و هماکنون نیز مخالفان را به آوردن سورهای مانند سورههای خود دعوت میکند. اگر معجزهی پیامبر اکرم(ص) از نوع کتاب و علم و فرهنگ نبود، نمیتوانست شاهدی حاضر بر نبوت ایشان باشد.

شگفتی این اعجاز در آن است که هر قدر زمان میگذرد و انسان به قلّههای بلندتری در علم و معرفت دست مییابد، نه تنها از ارزش آن کاسته نمیشود، بلکه درخشندگی بیشتری دارد و ابعاد جدیدی از معارف آن کشف میگردد.

آری، این معجزه مناسب انسانهای با فرهنگ و دانشمند است و به همین جهت با توسعهی دانش و فرهنگ، اعجاز آن آشکارتر و روشنتر میشود. این در حالی است که آثار بزرگترین دانشمندان جهان از افلاطون و ارسطو گرفته تا ابن سینا و خواجه نصیر و رازی تا نیوتن و پاسکال، کهنه میشوند و برخی سخنان آنان بسیار ابتدایی و ساده جلوه میکند؛ اما قرآن همچنان درخشندگی آن مانند خورشید آشکار و روشن است.

اکنون این سؤال پیش میآید که قرآن از چه نظر معجزه است؟ آیا تنها از نظر فصاحت و بلاغت و به تعبیر دیگر بخاطر شیرینی و رسابودن تعبیرات و نفوذ فوق العادهی آن است و یا از جنبههای دیگر است؟

حقیقت این است که هرگاه به قرآن از زوایای مختلف بنگریم، از هر زاویه و از هر دریچهای یکی از چهرههای اعجاز آن آشکار میگردد؛ از جمله:

1- فصاحت و بلاغت؛ شیرینی و کشش فوق العاده و جاذبهی عجیب الفاظ و مفاهیم.

2- محتوای عالی؛ ارائه محتوای عالی از هر نظر، مخصوصاً عقائد خالی از هر گونه خرافات.

3- معجزات علمی: پرده برداشتن از روی مسائلی که انسان تا آن زمان به آنها دست نیافته بود!

4- پیشگوئی صریح: پیشگوئی دقیق و کامل از پارهای مسائل آینده (اخبار غیبی قرآن).

قرآن که معجزهی جاوید خاتم الانبیاء است، از ابتدای نزول در مکه که با سورههای کوچک آغاز شد، رسول اکرم رسماً بر آن تحَدّی (مبارزه طلبی) کرد؛ یعنی مدعی شد که قرآن کار من نیست کار خدا است و از من و هیچ بشر دیگری ساخته نیست که مانند آن را بیاورد و اگر باور ندارید آزمایش کنید و از هر کسی میخواهید کمک بگیرید، ولی بدانید که اگر همهی افراد و نیروها را به کمک بطلبید که مانند آن را بیاورند قادر نخواهند بود؛ مانند این آیه: «وَ إِنْ كُنْتُمْ في‏ رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلى‏ عَبْدِنا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِه»[4]؛ و اگر درباره آنچه بر بنده خود [پيامبر] نازل كرده‏ايم شك و ترديد داريد، (دست كم) يك سوره همانند آن بياوريد.

مخالفان پیغمبر اکرم نه در آن زمان و نه در زمانهای بعد که اکنون چهارده قرن از آن میگذرد، نتوانستهاند به این مبارزهطلبی پاسخ دهند. آخرین سخن مخالفان آن عصر این بود که قرآن «جادو» است که خود این اتهام، اعتراف ضمنی به خارقالعاده بودن قرآن و نوعی اظهار عجز در برابر این کتاب آسمانی بود.

 
پی نوشت:
[1] . «كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلى‏ صِراطِ الْعَزيزِ الْحَميد». سوره ابراهیم، آیه1.
[2] . سوره نحل، آیه44. «و ما اين ذكر [قرآن‏] را بر تو نازل كرديم، تا آنچه به سوى مردم نازل شده است براى آنها روشن سازى».
[3] . وحی و نبوت، استاد شهید مرتضی مطهری.
[4] . سوره بقره، آیه23.

- نظرات (0)

گناهی که دوست داشتنش گناه

یکی از لطف ها و به عبارتی منت هایی که پروردگار عالم بر ما بندگان نهاده است این است که تا وقتی خطا و گناهی را به مرحله عمل نرسانیم گناهی نوشته نمی شود؛ مثلا ما نیت کنیم که دزدی کنیم اما تا این دزدی به مرحله عمل نرسد گناهی برایمان نیست. در این میان موارد استثنایی هم وجود دارد؛ یکی از آن ها گناهی است که به فرموده خود قرآن کریم حتی محبت و دوست داشتن آن گناه، گناه است؛ إِنَّ الَّذینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ: (19، نور) کسانی که دوست دارند که زشتکاری در میان آنان که ایمان آورده اند، شیوع پیدا کند، برای آنان در دنیا و آخرت عذابی پر درد خواهد بود ، و خدا [ست که] می داند و شما نمی دانید. ... بله گناهی و رفتاری که با آبروی مردم در ارتباط است را قرآن کریم در موردش خیلی سختگیری می کند.

در کتاب کافی کلینی داریم: فردی نزد امام علی (علیه السلام) آمد و گفت: من عمل خلافی مرتکب شده ام، حد الهی را بر من جاری کن. امام چهار بار او را برگرداند و خشمگین شدند و فرمودند: چقدر زشت است که انسان گناهش را نزد دیگران بگوید، چرا گناهت را به من می گویی مگر بین خود و خدایت توبه نکرده ای؟ حضرت فرمود: به خدا قسم اگر او بین خود و خدا توبه می کرد بالاتر از این بود که پیش من اعتراف کند و من حّد را بر او جاری کنم. 

به فرمایش قرآن کریم در قیامت خداوند باطن ها را آشکار می کند. این نکته را مد نظر داشته باشیم اگر در دنیا از کار دیگران پرده پوشی کنیم خداوند هم در قیامت از کار ما پرده پوشی می کند. اما اگر سِّر دیگران را آشکار کنیم در قیامت خداوند همه ی سِّرهای ما را به دیگران نشان می دهد.

وقتی شیطان از آدم ها هم بیزار می شود

در کافی روایتی از امام صادق (علیه السلام) داریم: اگر کسی خبر مومنی را پخش کند که آبروی او را ببرد یا از چشم مردم بیندازد، خداوند او را به ولایت شیطان منتقل می کند و شیطان هم او را نمی پذیرد.

روزی پیامبر اکرم صلی الله و علیه وآله به کعبه نگاه کردند و فرمودند: «ای کعبه! خوشا به حال تو، خداوند چقدر تورا بزرگ و حرمتت را گرامی داشته است! به خدا قسم حرمت مومن از تو بیشتر است، زیرا خداوند تنها یک چیز را از تو حرام کرده، ولی ازمومن سه چیز راحرام کرده است: مال، جان و آبرو تا کسی به او گمان بد نبرد.» (بحار الانوار، ج 64، ص71)

طبق این حدیث پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله، حفظ جان و مال و آبروی مومن مسلمان بر هر مسلمانی واجب است. تقریباً همه ی ما این مساله را می دانیم ولی به آن دقت نمی کنیم البته در بحث مال و جان نه تنها دقت می کنیم بلکه همیشه نگران آن نیز هستیم اما متاسفانه کمتر به مورد سوم یعنی آبروی مسلمین توجه می شود هیچ گاه حتی به ذهنمان هم خطور نمی کند دزدی مال و اموال کسی حتی نسبت به فرد کافر ،چه برسد به مال مسلمانی، حتی حاضر به فکر کردن به این قضیه هستیم نه خیر حتی فکر کردن به این مساله که بخواهیم به جان کسی تجاوز کنیم نزد ما منفور است اما در خیلی از مواقع به این راحتی از مورد سوم (آبرو) ی آدم ها می گذریم و به سادگی با یه تماس، پیامک، چشم و ابرو تهمت می زنیم، با آبروی افراد بازی می کنیم، مسخره می کنیم و خلاصه با آبرو حیثیت آن ها به راه های مختلف بازی م یکنیم.

آبرویی که در قرآن کریم از لفظ وجیه از آن سخن گفته است؛ «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَکُونُوا کَالَّذِینَ آذَوْا مُوسَى فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قَالُوا وَکَانَ عِندَ اللَّهِ وَجِیهًا؛ اى کسانى‌که ایمان آورده‌‏اید مانند کسانى مباشید که موسى را [با اتهام خود] آزار دادند و خدا او را از آن‌چه گفتند مبرا ساخت و نزد خدا آبرومند بود»

در آیه ۴۵ سوره آل‌عمران در رابطه با آبروداری حضرت عیسی‌بن مریم (علیه السلام) فرموده است: «إِذْ قَالَتِ الْمَلآئِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللّهَ یُبَشِّرُکِ بِکَلِمَةٍ مِّنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ وَجِیهًا فِی الدُّنْیَا وَالآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ؛ [یاد کن] هنگامى [را] که فرشتگان گفتند اى مریم خداوند تو را به کلمه‏‌اى از جانب خود که نامش مسیح عیسى‏‌بن ‏مریم است مژده مى‌‏دهد در حالى‌که [او] در دنیا و آخرت آبرومند و از مقربان [درگاه خدا] است».

آبروی مؤمن به مثابه تمام سرمایه و اعتباری است که در طول زندگی با سختی آن را به دست آورده است که عده ای از ما آدم ها به راحتی آن را از بین م یبریم و خسارتی جبران ناپذیری را پدید می آوریم.

مراقب آبروی آدم ها در ایام انتخابات باشیم

زیر سوال بردن آبروی مردم را ساده نگیریم ... متأسفانه این مسئله نه تنها بین مردم بلکه بین برخی خواص و بیشتر در ایامی خاص مثل ایام انتخابات و... رایج شده است به راحتی به هم تهمت می زنند در حالیکه بنی آدم اعضای یکدیگرند و تهمت به هر عضوی از جامعه اسلامی تهمت به دیگر اعضاست. در جامعه ی اسلامی باید روحیه ی حسن ظن حاکم باشد تا جامعه بتواند به فعالیت های مهم خود ادامه دهد.

اما با نهایت تاسف ما برای هر چیز کوچکی با آبروی افراد بازی می کنیم و برای منافع چند روزه ی دنیا آخرت خود را به اندک بهایی به شیطان واگذار می کنیم مثلا  برای انتخابات و آوردن چند رای و به دست آوردن پست و مقام زودگذر دنیایی دست به هر کاری می زنیم و از ریختن آبروی هیچ مسلمانی دریغ نمی گذاریم.

کلام آخر

بترسیم از وعده های الهی وعذاب های الیم وعظیم او و حواسمان باشد که به فرموده ی قرآن کریم: از گام های شیطانی پیروی نکنیم: «یا أیها الّذین آمنوا لا‌تتّبعوا خُطُوات الشّیطان و من یتّبع خُطُوات الشّیطان فانّه یأمر بالفحشاء و المنكر؛ ای مؤمنان! از گامهای شیطان پیروی نكنید و هر كه از گامهای شیطان پیروی كند، (بداند) كه او به زشتی و ناپسندی وا‌ می‌ دارد.» (نور، آیه 21)

منابع:

اسامی قیامت در سوره غافر؛ نوشته حجت الاسلام والمسلمین حسینی قمی، سایت سمت خدا

ریختن آبروی مومن؛ وبلاگ قرآن مداری

حفظ آبرو از نگاه قرآن؛ سایت ایکنا، 20 دی 1393

 

- نظرات (0)

امیدوار کننده ترین آیه قرآن

روزی امیرالمؤمنین (علیه السلام) رو به مردم کردند و فرمودند، از نظر شما کدام آیه در کتاب خداوند امیدوارکننده‎تر است؟ 

ابوحمزه ثمالی از امام سجاد یا امام محمدباقر (علیه السلام) نقل می‎کند روزی علی‎(علیه السلام) رو به مردم کرد و فرمود از نظر شما کدام آیه در کتاب خداوند امیدوارکننده‎تر است. برخی گفتند آیه «إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاء؛ مسلّماً خدا، این را که به او شرک ورزیده شود نمی‎بخشاید و غیر از آن را براى هر که بخواهد می‎بخشاید». علی(علیه السلام) فرمود آیه نیکویی است، اما این آیه نیست. برخی گفتند «وَ مَنْ یَعْمَلْ سُوءاً أَوْ یَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ یَسْتَغْفِرِ اللَّهَ یَجِدِ اللَّهَ غَفُوراً رَحیما؛ و هر کس کار بدى کند، یا بر خویشتن ستم ورزد؛ سپس از خدا آمرزش بخواهد، خدا را آمرزنده مهربان خواهد یافت.» علی(علیه السلام) فرمود آیه نیکویی است، اما این آیه نیست.

برخی گفتند آیه «قُلْ یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیم‏؛ بگو: «اى بندگان من -که بر خویشتن زیاده ‏روى روا داشته‏ اید- از رحمت خدا نومید مشوید. در حقیقت، خدا همه گناهان را می‎آمرزد، که او خود آمرزنده مهربان است.» علی(علیه السلام) فرمود آیه نیکویی است، اما این آیه نیست.

سپس حضرت پرسیدند: آیا آیه دیگری نمی ‏دانید که به نظر شما امیدوارکننده‎ترین آیات قرآن باشد؟ اصحاب گفتند نه یا امیرالمومنین، به خدا سوگند چیزی در نزد ما نیست که بخوانیم.

امام(علیه السلام) فرمود: از حبیبم رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شنیدم که فرمودند: امیدوارکننده‎ترین آیه در قرآن این آیه شریفه است: «وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَیِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّیْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ ذلِکَ ذِکْری‏ لِلذَّاکِرِینَ؛ و در دو طرف روز [=اول و آخر آن‏] و نخستین ساعات شب نماز را برپا دار، زیرا خوبی‎ها بدی‎ها را از میان می‎‏برد. این ذکری است برای ذکرکنندگان.»

 سپس پیامبر(صلی الله و علیه وآله) فرمود: یا علی قسم به خدایی که مرا بشیر و نذیر قرار داد و مبعوث به رسالت کرد، اگر یکی از شما با وضو قیام به نماز کند، گناهان او از اعضای او فرو می‎ریزد؛ یَا عَلِیُّ وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ بَشِیراً وَ نَذِیراً إِنَّ أَحَدَکُمْ لَیَقُومُ إِلَى وُضُوئِهِ فَتَسَاقَطُ عَنْ جَوَارِحِهِ الذُّنُوب‏»

چون با چهره و دل خود به خدا روى کند، هنوز نماز را به پایان نبرده، تمام گناهانش پاک شود، مانند روزى که از مادر متولد شده است و گناهانى که در فاصله دو نماز کرده نیز پک شود؛ فَإِذَا اسْتَقْبَلَ اللَّهَ بِوَجْهِهِ وَ قَلْبِهِ لَمْ یَنْفَتِلْ عَنْ صَلَاتِهِ وَ عَلَیْهِ مِنْ ذُنُوبِهِ شَیْ‏ءٌ کَمَا وَلَدَتْهُ أُمُّهُ فَإِنْ أَصَابَ شَیْئاً بَیْنَ الصَّلَاتَیْنِ کَانَ لَهُ مِثْلُ ذَلِک.‏» حضرت به همین ترتیب نمازهاى پنجگانه را بر شمرد.

سپس پیامبراکرم (صلی الله و علیه وآله) فرمود: یاعلی! بدان که منزلت نماز های پنجگانه برای امت من مانند نهری است که بر درِ خانه یکی از شما باشد. آیا اگر شخصی در بدن او چرک باشد و هر روز پنج بار در آن نهر شستشو کند، آیا در بدن او از آن چرک باقی خواهد ماند؟ به خدا سوگند که نمازهاى پنجگانه نیز براى امّت من چنین حکمى دارند؛ یَا عَلِیُّ إِنَّمَا مَنْزِلَةُ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ لِأُمَّتِی کَنَهَرٍ جَارٍ عَلَى بَابِ أَحَدِکُمْ فَمَا ظَنَّ أَحَدُکُمْ لَوْ کَانَ فِی جَسَدِهِ دَرَنٌ ثُمَّ اغْتَسَلَ فِی ذَلِکَ النَّهَرِ خَمْسَ مَرَّاتٍ فِی الْیَوْمِ أَ کَانَ یَبْقَى فِی جَسَدِهِ دَرَنٌ فَکَذَلِکَ وَ اللَّهِ الصَّلَوَاتُ الْخَمْسُ لِأُمَّتِی.»

- نظرات (0)

توبه آدم وحوا

---

داستان خلقت حضرت آدم و حوا(علیهماالسلام) و توبه نکردن ابلیس در میان تمامی فرشته‌ها یکی از روایاتی است که در کتاب‌های آسمانی از آن سخن به میان آمده و توضیحاتی درباره آن داده شده است. اما یکی از قسمت‌های این ماجرا ، اخراج حضرت آدم و حوا(علیهماالسلام) از بهشت به دلیل نافرمانی از خداوند و خوردن از درخت ممنوعه بوده است. پس از اخراج هر دو نفر آنان به درگاه الهی توبه می‌کنند و در قرآن از به شرح این ماجرا پرداخته شده است: "سپس آدم از پروردگارش کلماتی دریافت داشت و با آن‌ها توبه کرد و خداوند توبه او را پذیرفت؛ زیرا او توبه پذیر و مهربان است.(سوره بقره آیه 37)

سوالی که در اینجا ممکن است برای هر خواننده‌ای مطرح شود این است " کلماتی که برای توبه به آدم تعلیم داده شد چه بود؟"

حضرت آیت الله مکارم شیرازی در پاسخ به این سوال این‌گونه پاسخ گفته‌اند:

در قرآن مجید و نهج‌البلاغه این مسأله، سربسته بیان شده است و در قرآن فقط سخن از تلقّی کلمات است. ولی از تعبیراتی که در این زمینه آمده به خوبی روشن می‌شود که این کلمات، مشتمل بر مسائل مهمّی بوده است.

بعضی گفته‌اند منظور از آن کلمات، همان اعتراف به تقصیر در پیشگاه خداست که در آیه 23 اعراف به آن اشاره شده است: پروردگارا ما به خویشتن ستم کردیم و اگر ما را نبخشی و به ما رحم نکنی از زیانکاران خواهیم بود!

بعضی همین اعتراف به تقصیر و طلب آمرزش را در عبارات دیگری بیان کرده‌اند، مانند: «لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَکَ وَ بِحَمْدِکَ عَمِلْتُ سُوءاً وَ ظَلَمْتُ نَفْسی فَاغْفِرْ لی اِنَّکَ خَیْرُ الغافِرینَ.»

شبیه این مضمون، در روایاتی که از امام باقر یا امام صادق(علیهماالسلام) نقل شده، نیز دیده می‌شود.

ولی در اکثر روایات می‌خوانیم که این کلمات، توسل به خمسه طیّبه، محمّد و علی و فاطمه و حسن و حسین(علیهم السلام) بوده است.

خداوند فرمود: آیا به خاطر نداری که به تو دستور دادم در شدائد و سختی‌ها و حوادث سنگین و دردناک، به محمّد و آل پاک او مرا بخوانی؟ آدم عرض کرد: پروردگارا آری. خداوند فرمود: آن‌ها محمّد و علی و فاطمه و حسن و حسین(علیه‌السلام) هستند پس مرا به نام آن‌ها بخوان تا تقاضای تو را بپذیرم و بیش از آنچه می‌خواهی به تو بدهم.»

چنانچه در کتاب خصال از ابن عباس نقل می‌کند که از پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) پرسیدم کلماتی که آدم از پروردگارش دریافت داشت چه بود؟ پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمود: از خداوند به حق این پنج تن مقدس، تقاضا کرد که توبه او را بپذیرد و خدا توبه او را پذیرفت. قابل توجّه این که همین معنا با تفاوت بسیار کمی در تفسیر معروف «الدّرالمنثور» که از تفاسیر روایی اهل سنت است، نقل شده است.

در روایت دیگری که از تفسیر امام حسن عسکری(علیه‌السلام) نقل شده است می‌خوانیم: هنگامی که آدم مرتکب آن خطا شد و از پیشگاه خداوند متعال پوزش طلبید، عرض کرد: پروردگارا توبه مرا بپذیر و عذر مرا قبول کن، من به آثار سوء گناه و خواری آن با تمام وجودم پی بردم. خداوند فرمود: آیا به خاطر نداری که به تو دستور دادم در شدائد و سختی‌ها و حوادث سنگین و دردناک، به محمّد و آل پاک او مرا بخوانی؟ آدم عرض کرد: پروردگارا آری. خداوند فرمود: آن‌ها محمّد و علی و فاطمه و حسن و حسین(علیه‌السلام) هستند پس مرا به نام آن‌ها بخوان تا تقاضای تو را بپذیرم و بیش از آنچه می‌خواهی به تو بدهم.»

در حدیث دیگری از عایشه از پیامبر(صلی الله علیه وآله) نیز می‌خوانیم که آن کلمات دعای زیر بود: «اَللّهُمَّ اِنَّکَ تَعْلَمُ سِرّی وَ عَلانیَتی فَاقْبَلْ مَعْذِرَتی وَ تَعْلَمُ حاجَتی فَاَعْطِنی سُؤلی وَ تَعْلَمُ ما فی نَفْسی فَاغْفِرْلی ذَنْبی اَللّهُمَّ اِنّی اَسْاَلُکَ ایماناً یُباشِرُ قَلبْی وَ یَقیناً صادِقاً حَتّی اَعْلَمَ اَنَّهُ لا یُصیبُنی اِلاّ ما کَتَبْتَ لی وَارْضِنی بِما قَسَمْتَ لی.»

در عین حال، منافاتی در میان این روایات نیست و ممکن است آدم در عین توسل به اسامی خمسه طیبه، دعاهای فوق را نیز خوانده باشد. بعضی نیز آن را به حالات معنوی آدم، همان حالات جذبه الهی و روحانی تفسیر کرده‌اند که آن نیز با آنچه در بالا آمد می‌تواند همراه باشد.

- نظرات (0)

برطرف شدن هر غم و اندوهی با ذکر یونسیّه

در ادامه به بیان یک راهکار و ذکری که می تواند دوای بسیاری از دردها،غم ها و گرفتاری ها باشد می پردازیم.

آیه 152 سوره بقره در بیان ذکر می فرماید: (فَاذْکُرُونِى أَذْکُرْکُمْ وَاشْکُرُوا لِى وَلاَ تَکْفُرُونِ﴾. در حقیقت این آیه ارزشمند قرآن کریم در مقام بیان شاهدی از قرآن کریم است که اگر کسی به یاد خدا بود، خدا هم به یاد او است.

چگونه خداوند به یاد کسی می باشد؟

یاد خدا در دل بالاترین مصداق ذکر است: نام خدا بر لب و یاد خدا در دل از مصادیق ذکرند، منتها شهود قلبی از کامل‌ترین مصادیق ذکر به شمار می‌رود؛ همان مشاهده حضور خداوند یاد خداوند است. پاداش آن یاد خدا این است که سوء و فحشا از او زدوده شد. یاد خدا باعث می‌شود که خدا به یاد انسان خواهد بود. خدا اگر به یاد انسان شد، معصیت به سراغ انسان نخواهد آمد، لذا خدای سبحان فرمود: ما سوء و فحشا و گناه را از او باز داشتیم و نگذاشتیم به سراغ او برود، معصیت که دشمن انسان است به سراغ کسی که متذکر خدا و حق باشد نمی ‌رود.

یاد خدا انسان را از خطرات نجات می دهد

نجات از خطرات و بلایا از آثار یاد خدا می باشد. در سوره مبارکه صافات اثر دیگری که برای یاد خدا ذکر می‌کند این است که انسان را از خطر می‌ رهاند، آیه 143 و 144 فرمود: ﴿فَلَو لاَ أَنَّهُ کَانَ مِنَ الْمُسَبِّحِینَ ٭ لَلَبِثَ فِى بَطْنِهِ إِلَی یَوْمِ یُبْعَثُونَ﴾؛ اگر صاحب حوت (این ذالنون (علیه السلام)) اگر یونس (علیه السلام) جزء مسبحین نبود، در بطن ماهی الی یوم القیامه می ‌ماند. این خطر را خدا از او دور داشت. 

چون او اهل تسبیح بود از این خطر نجات پیدا کرد، وقتی هم که خدای سبحان ذکر یونس (علیه السلام) را نقل می‌کند، می‌بیینم در حدّ یک تسبیح است، دیگر درخواستی در ذکر او نیست، عرض نکرد «خدایا مرا نجات بده!»، عرض کرد: ﴿لاَّ إِلهَ إِلاَّ أَنتَ سُبْحَانَکَ إِنِّى کُنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ﴾ ، این ذکر او را از خطر نجات داد.

هر خطر و غم و اندوهی با این ذکر برطرف می شود

﴿وَذَا النُّونِ إذْ ذَهَبَ مُغَاضِباً فَظَنَّ أَن لَن نَّقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَی فِى الظُّلُمَاتِ أَن لاَّ إِلهَ إِلاَّ أَنتَ سُبْحَانَکَ إِنِّى کُنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ﴾، آنگاه فرمود: ﴿فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّیْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ﴾ ، برای اینکه تثبیت کند این مسئله کلی است و اختصاصی به أنبیا ندارد، منتها مرحله بالایش برای أنبیا است وگرنه مراحل وسطی و نازله‌اش نصیب دیگران هم می‌شود، در ذیل آیه اصل کلی را ارائه داد و فرمود: ﴿وَکَذلِکَ نُنْجِى الْمُؤْمِنِینَ﴾ یعنی اگر انسان غمگینی به ذکر یونسی سرگرم باشد، قبل از اینکه از ما چیزی بخواهد ما غمش را برطرف می‌کنیم. آنها هم که اهل راه هستند این ذکر یونسی را مجرَّب می‌دانند، می‌گویند: ﴿لاَّ إِلهَ إِلاَّ أَنتَ سُبْحَانَکَ إِنِّى کُنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ﴾ ، حالا یا 400 بار است در روز یا کمتر، بیشتر، یا در حال سجده است یا غیر سجده اگر در حال سجده باشد اثرش بیشتر است، هرچه بیشتر بهتر ولی این اصل را قرآن کریم به ما ارائه داد و فرمود: این مخصوص یونس نیست، مخصوص دریا هم نیست، مخصوص کام ماهی هم نیست، هر خطری باشد، ما او را از غم نجات می‌دهیم: ﴿وَکَذلِکَ نُنْجِى الْمُؤْمِنِینَ﴾ یعنی اگر مؤمنی با ذکر یونسی با خدا در ارتباط بود، از اندوه نجات پیدا می‌کند.

چنانچه در روایتی امام صادق علیه السلام فرمودند: تعجب می کنم از چهار کس که چهار نوع گرفتاری دارند چگونه به این چهار چیز پناه نمی برند. از جمله اینها فرمودند : تعجب می کنم از کسی که دچار غم و اندوه شده است اما به این سخن پناه نمی برد، زیرا که حق تعالی در دنباله آن فرموده: "و نجیناه من الغم و کذلک ننجی المؤمنین " یعنی ما او را " حضرت یونس را به سبب این سخن " از غم و اندوه نجات دادیم و اینگونه ما مؤمنان را نجات می بخشیم.(الخصال، مرحوم صدوق، ص 218)

در حقیقت در این ذکر هم انسان اقرار می ‌کند که الهی جز او نیست که بتواند چاره‌ ساز باشد – هم اذعان دارد که حق تعالی منزه (سبحان) است و از او بد و شر صادر نمی‌گردد، پس گرفتاری ‌ها از کرده‌ی خودمان است – هم امیدوار می‌شود که به رغم نادانی‌ها، جهالت‌ها و گناهان، اگر رو به خدا کرد و از او خواست، او کریمانه استجابت کرده و نجاتش می‌دهد. همین فهم و باور، خودش باز شدن چشم برزخی است.

---

منابع:

ذکر یونسیه (علیه السلام) که انسان را از اندوه نجات می ‌دهد؛ بیانات آیت الله جوادی آملی به نقل از سایت مهر نیوز؛ 1392/06/19

می‌گویند ذکر یونسیه فقط با اجازه استاد جایز است و برای باز شدن چشم برزخی است! حال چگونه به چنین اساتیدی دسترسی یابیم و آنها از که اجازه گرفته‌اند؟؛ سایت ایکس شبهه

چهار پناهگاه قرآنی؛ مجله بشارت، آذر و دی 1386، شماره62

- نظرات (0)